Το νοσταλγικό σινεμά του Wong Kar-Wai

Έφη Kαραχάλιου Από Έφη Kαραχάλιου 5 Λεπτά Ανάγνωσης

Ο ασιατικός κινηματογράφος είναι πολλές φορές αφιλόξενος για την Δύση, μιας και υπάρχει ένα κάποιο χάσμα στην νοοτροπία, που δεν κάνει ευχάριστη την ενασχόληση μαζί του. Όμως ο Wong-Kar Wai όχι μόνο μηδενίζει αυτή την απόσταση, αλλά αντίθετα δημιουργεί ταινίες με αφετηρία τον δυτικό κινηματογράφο. Το αποτέλεσμα είναι σκηνές στυλιζαρισμένες, με έμφαση στην προσεγμένη τοποθέτηση των στοιχείων σε κάθε καρέ, που σε συνδυασμό με την ταιριαστή μουσική επένδυση, δίνουν ένα νοσταλγικό αποτέλεσμα.

1cf0fd5d1639bb35cbc3192029e67930Ίσως η καλύτερη και πιο χαρακτηριστική ταινία του είναι το «In the Mood for Love», που εκεί συγχρόνως συμπυκνώνεται η υποδειγματική τεχνική με την χαρακτηριστική αισθητική του Kar-Wai. Η ταινία ασχολείται με την σχέση δυο παντρεμένων στην Κορέα του 1960 που συνειδητοποιούν ότι οι σύζυγοί  τους είναι παράνομο ζευγάρι. Έτσι, θα θελήσουν να αναζητήσουν το πώς ξεκίνησε αυτό το ειδύλλιο ανάμεσα στους δύο τους, κάτι που θα τους οδηγήσει στο να έρθουν πιο κοντά και να αναπτυχθούν τελικά ερωτικά αισθήματα ανάμεσά τους. Πώς κατάφερε όμως μια ταινία με τόσο απλοϊκή υπόθεση να θεωρείται σταθμός στην ιστορία του σινεμά; Το ζήτημα όμως δεν είναι να εξετάσουμε αν έχουμε άλλη μια ταινία για την απιστία και τον ανεκπλήρωτο έρωτα, γιατί έτσι θα οδηγούταν εξ’ αρχής η συζήτηση σε εύκολα συμπεράσματα. Αυτό που διακρίνει τις ταινίες του σκηνοθέτη, ακόμα και στις πιο αδύναμες προσπάθειες όπως και το «My Blueberry Nights» ,είναι η βιωματική αντίληψη της πραγματικότητας και πώς αυτή από εξωτερικεύεται. Από μια άποψη, η εμμονή στην λεπτομέρεια θα μπορούσε να συγκριθεί με την τεχνική του Krzystof Kiewslowski, μόνο που ο Wong KarWai βάζει τον εσωτερικό κόσμο στο επίκεντρο από μια πιο ιδεαλιστική σκοπιά. Οι ήρωες παρουσιάζονται αδύναμοι να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους και να καθορίσουν πρόσωπα και καταστάσεις, αλλά αρκούνται στο να αποδέχονται την μοίρα και τις αντικειμενικές συνθήκες ως κάτι αδιαμφισβήτητο, στο οποίο υποτάσσονται άνευ όρων. Αυτό το πνεύμα είναι σύμφυτο με την φιλοσοφία των ανατολικών λαών και είναι διάχυτο στην φιλμογραφία του. Στο «Chungking Express» για παράδειγμα είναι έντονη και η αίσθηση του κάρμα και της επανάληψης, το πώς τελικά μοιάζουν τυχαία γεγονότα να διέπονται από μια πιο γενική αρχή και ότι ο αστυνόμος που μόλις χώρισε από μια αεροσυνοδό τελικά θα ερωτευτεί μια σερβιτόρα που φεύγει και αυτή για αεροσυνοδός, όταν ταυτόχρονα ο ίδιος παρατάει την δουλειά και αγοράζει την καντίνα που δούλευε η δεύτερη.

chungking-express2Είναι ωστόσο μοναδικός ο τρόπος που συμβαίνουν τα πάντα στις ταινίες του Wong Kar-Wai και περιγράφονται από το θεματικό τρίπτυχο «μυστικά-ανεκπλήρωτες επιθυμίες- μελαγχολία». Πρέπει να παραδεχτούμε όμως ότι όλα αυτά συμβαίνουν με απόλυτο class, κάτι που έχει να κάνει με την εμμονή του Kar-Wai για την λεπτομέρεια. Από τα απόλυτα συνδυασμένα ντυσίματα των πρωταγωνιστριών, την καταπληκτική απεικόνιση του Hong-Kong του ’60 και την μουσική επένδυση μέχρι την χρήση του φωτισμού και των σκιών από χρώματα από βαθύ κόκκινο και χρυσό  στο «In the Mood for Love» και το «Chungking Express», ο ίδιος ο περιβάλλων χώρος αποπνέει την μοναξιά και την απόρριψη που βιώνουν οι χαρακτήρες. Τα δράματα τους ουσιαστικά οπτικοποιούνται και ο Wong Kar-Wai δημιουργεί την προσωπική του, «οικουμενική» γλώσσα, λιτή σε διαλόγους αλλά γεμάτη συναισθήματα.

doyle-best-cinematographers-1067418403

Τεχνικό μέσο για την επίτευξη των παραπάνω είναι η διαχείριση του χρόνου κατά τρόπο που εξυπηρετεί την αφήγηση και άλλοτε διαστέλλεται ή συστέλλεται. Σημαντική είναι η συμβολή της κάμερας σε αυτό το κομμάτι και ο Christopher Doyle, χρόνιος συνεργάτης του σκηνοθέτη, καταφέρνει να διαπρέπει κάθε φορά. Ηκάμερα δεν ξεφεύγει ποτέ από το υποκείμενο, οπότε στο «In the Mood for Love» το ακολουθεί σε αργή κίνηση για να δείξει την νωχελική πραγματικότητα και την αναπόφευκτη έλξη που δημιουργείται μεταξύ των δυο απατημένων συζύγων ή στο «Chungking Express» οι γρήγοροι ρυθμοί και η ασφυκτική ζωή στα αστικά κέντρα αποτυπώνονται με την χρήση φορητής κάμερας. Για του λόγου το αληθές:

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=ypY9OaKCfRU&w=854&h=480]

Ο Wong Kar-Wai κατάφερε να εξυψώσει τον ασιατικό κινηματογράφο στα μάτια της Δύσης, σαν μια αξιόλογη βιομηχανία που δεν περιορίζεται σε παραγωγές Jackie Chan ή Bruce Lee, μόνο. Από τους γνωστούς δυτικούς σκηνοθέτες, αυτός  που αγόρασε πρώτος τα δικαιώματα των ταινιών του για την Αμερική ήταν ο Quentin Tarantino, ο  οποίος αποτελεί και ένθερμο θαυμαστή του.

 

Μοιραστείτε το Άρθρο