BalkaNoir- Τα Βαλκάνια συστήνονται

Δημήτρης Τζάνογλος Από Δημήτρης Τζάνογλος 4 Λεπτά Ανάγνωσης

Σκανδιναβικό, μεσογειακό, γαλλικό, βρετανικό, αμερικάνικο, ιαπωνικό κοκ, είναι μερικοί από τους γεωγραφικούς προσδιορισμούς που υφίστανται για να περιγράφουν συγκεκριμένες σχολές του αστυνομικού μυθιστορήματος. Σχολές που πλέον έχουν ξεπεράσει τα γεωγραφικά τους όρια, καθώς φερ ειπείν σκανδιναβικού τύπου αστυνομικό μυθιστόρημα μπορεί να γράψει και κάποιος συγγραφέας εκτός Σκανδιναβίας, αλλά ο γεωγραφικός όρος χρησιμοποιείται για να τονίσει τη κοινή πορεία, θεματολογία αλλά και ατμόσφαιρα αυτού του υπο-είδους που δημιούργησαν, εν μέρει, και υπηρετούν οι Σκανδιναβοί μυθιστοριογράφοι αστυνομικής λογοτεχνίας (πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση αποτελεί το βιβλίο Σκανδιναβική Αστυνομική Λογοτεχνία του Νίκου Μ. Γεωργιάδη από τις εκδόσεις Ηρόδοτος). Τα αντίστοιχα φυσικά ισχύουν και για τις υπόλοιπες γεωγραφικές σχολές.

Θα μπορούσε όμως να υπάρξει ο όρος Βαλκανικό Αστυνομικό; Με βάση τα παραπάνω δεδομένα και την απορία αυτή, οι Βασίλης Δανέλλης και Γιάννης Ράγκος, προσπάθησαν να δημιουργήσουν μία συλλογή με πρωτότυπα και όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικά διηγήματα απ’ όλες τις βαλκανικές χώρες. Η συλλογή αυτή εν τέλει ονομάστηκε BalkaNoir και κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2018 από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Στο BalkaNoir συναντάμε διηγήματα από την Ελλάδα, την Βουλγαρία, την Κροατία, τη Σερβία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία και την Τουρκία, με τις Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο και πΓΔ της Μακεδονίας να κάνουν αισθητή την απουσία τους. Όπως όμως εξηγούν οι δύο επιμελητές στην εισαγωγή της έκδοσης, στάθηκε αδύνατο να βρεθούν συγγραφείς που να ασχολούνται κατά βάση με το συγκεκριμένο είδος, κάτι που εν μέρει δε φαντάζει περίεργο αν λάβουμε υπόψιν τις κοινωνικές και εθνολογικές συνθήκες που έχουν επικρατήσει ανά καιρούς στις συγκεκριμένες χώρες.

Κάθε μία από τις συμμετέχουσες χώρες αποτελείται από τρεις συγγραφείς, από όσο το δυνατόν πιο διαφορετικές περιόδους και διαφορετικά μυθιστορηματικά είδη (αστυνομικά μιλώντας πάντα), και από ένα εισαγωγικό κείμενο που σε λίγες σελίδες προσπαθεί να δώσει στον αναγνώστη μια πρώτη εικόνα για την ιστορία του αστυνομικού μυθιστορήματος στην κάθε χώρα. Το πρώτο εντυπωσιακό στοιχείο βρίσκεται εδώ, καθώς οι χρονικές συμπτώσεις είναι πολλές. Σχεδόν σε όλες τις χώρες οι πρώτες αστυνομικές ιστορίες ξεκίνησαν να κάνουν την εμφάνισή τους στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, με τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο να έχουν αφήσει έντονο το στίγμα τους στην περιοχή. Το είδος άρχισε να εδραιώνεται και να αποκτά συνέπεια τις πρώτες δεκαετίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιαιτέρως τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, όπου το έντονο πολιτικό γίγνεσθαι δε μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη τη λογοτεχνία γενικότερα, και την αστυνομική ειδικότερα στην προκειμένη.

Στο BalkaNoir, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, συμμετέχουν τρεις συγγραφείς από κάθε μία από τις επτά αυτές χώρες, δημιουργώντας ένα σύνολο εικοσιένα αστυνομικών διηγημάτων. Το περιεχόμενο των διηγημάτων αυτών, ποικίλει δημιουργώντας μια ανομοιομορφία, χωρίς αυτό να είναι κάτι αρνητικό απαραίτητα. Παραδείγματος χάριν, ο αναγνώστης θα συναντήσει από ιστορίες κλασικής αστυνομικής αισθητικής που φέρνουν στο μυαλό συγγραφείς όπως η Αγκάθα Κρίστι, έως ιστορίες με noir αισθητική και άλλες που ακουμπούν σε είδη όπως το θρίλερ. Η ποικιλία -ή ανομοιομορφία- αυτή, καθώς φαίνεται είναι ενδεικτική των Βαλκάνιων συγγραφέων, καθώς σε αντίθεση με το Σκανδιναβικό Αστυνομικό που σχολιάστηκε πιο πάνω, δεν έχουν επαφή μεταξύ τους, και σπανίως δουλειές της μίας χώρας μεταφράζονται στην άλλη. Έτσι είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξει μία κοινή αισθητική και να υπάρξει ο όρος Βαλκανικό Αστυνομικό Μυθιστόρημα, για να απαντηθεί και ο συγκεκριμένος προβληματισμός.

Σε κάθε περίπτωση, οι Βασίλης Δανέλλης και Γιάννης Ράγκος, καταφέρνουν στο BalkaNoir να παρουσιάσουν μία αρκετά ολοκληρωμένη δουλειά, η οποία συστήνει στο ελληνικό κοινό, το άγνωστο στην πλειοψηφία του, αστυνομικό μυθιστόρημα που κυκλοφορεί στη Βαλκανική Χερσόνησο.

Μοιραστείτε το Άρθρο
Γεννηθείς το 1992 και μεγαλωμένος ανάμεσα στους πατρικούς δίσκους, κατέληξε από μικρός πως ο ένας και μοναδικός θεός είναι o Lemmy. Η Agatha Christie και ο Stephen “βασιλιάς” Κing έφεραν σε μία βαρυσήμαντη θέση την λογοτεχνία δίπλα στη μουσική και ιδιαιτέρως στον σκληρό ήχο. Στον ελεύθερό του χρόνο κρίνει δουλειές αλλονών.