To Moνοπάτι του Κθούλου- Συγκεκριμένες βολές προς το Αφηρημένο

Nίκος Γιακουμέλος Από Nίκος Γιακουμέλος 5 Λεπτά Ανάγνωσης

Θα ήταν υπερβολή να ξαναγράψουμε για το ποιος είναι ο Ηοward Phillips Lovecraft και ποια η συμβολή του στην λογοτεχνία (τρόμου αλλά και γενικά).  Περιττό θα ήταν επίσης το να αναφερθεί και το γεγονός ότι το έργο του δεν θα είχε φτάσει ως εμάς εάν δεν υπήρχαν οι πιστοί φίλοι και μαθητές του «ερημίτη» του Providence, τόσο οι επιστολικοί  όσο και οι κοινωνικοί.  Eξ αυτών ίσως ο πιο παραγωγικός ήταν ο August Derleth, φίλος του Lovecraft από το εξίσου περήφανο και βόρειο Wisconsin. 

Ο August Derleth ήταν από τους βασικούς συμμετέχοντες στην ίδρυση του εκδοτικού οίκου Arkham, ο οποίος εξέδωσε το έργο του Lovecraft και ταυτόχρονα ο ίδιος, ως συγγραφέας, αναμετρήθηκε με τις απροσδιόριστες και μετά-ανθρώπινες, κοσμικές, έννοιες του αγνώστου και του εφιαλτικού που μετέπλασε η μυθολογία Κθούλου. Ωστόσο δεν ήταν ένας απλός μιμητής, καλός ή όχι του δασκάλου του. Ο Derleth κατάφερε, σε μεγάλο βαθμό, να κατανοήσει κάποιες όψεις από το παλίμψηστο που αποτελούσαν οι Μεγάλοι Παλαιοί και να κάνει αυτές τις όψεις ολόδικες του, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που ακόμα και αν ο Lovecraft επιβίωνε χωρίς την βοήθεια του, ίσως ο άρχοντας των βυθών που δίνει το όνομα του στη μυθολογία αυτή να μην ήταν τόσο διάσημος.

Διαβάζοντας το «Μονοπάτι του Κθούλου» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αίολος) καταλαβαίνει κανείς το γιατί. Ο  Derleth προκειμένου να τσιμεντώσει το έωλο των Παλαιών και των υπηρετών τους κάνει μια στροφή στο lovecraft-ικό corpus και προσθέτει στο ψηφιδωτό τους μανιχαϊστικά, πνευματικά σε ένα υφαντό μέχρι τότε ολότελα υλιστικό, έστω και διαφορετικής μορφής ύλης.  Οι Παλαιοί του Derleth έγιναν μέρη μιας μεγαλύτερης, και παλαιότερης λογοτεχνικής  παράδοσης, αυτή του καλού εναντίον του κακού, μπολιασμένη με τον αρχαιοελληνικό προσωκρατικό στοχασμό περί δημιουργίας και στοιχείων. Μπορεί πολλοί να (επανά)προσεγγίσουν τον  Lovecraft εξαιτίας αυτού του (μετα)μοντέρνου post- humanism, που αναβλύζει από τον μηδενισμό της εποχής μας, ωστόσό ο Derlth διατηρεί την πίστη του στον άνθρωπο, την πίστη του στις αξίες που μας προστατεύουν από το φόβο, εκτός από την άγνοια. Και αυτή την πίστη δοκιμάζει στα γραπτά του.

Την ίδια στιγμή ο Derleth δεν φοβάται να αναμετρηθεί ούτε με τον εξελισσόμενο έρποντα, αρχαιοδιφίζοντα στην αρχή και στεγνό, δημοσιογραφικό σχεδόν λόγο στην συνέχεια του Lovecraft. Εμπνεόμενος κυρίως από την τελευταία περίοδο του, ο Derleth καταφέρνει και υφαίνει γύρω από αυτόν μια σκοτεινή, δυσοίωνη και πνιγηρή ατμόσφαιρα ολότελα δική του. Αυτή βέβαια είναι και πιο άμεση, πιο in your face θα έλεγε κανείς από αυτή του Lovecraft, όμως αποτελεί μια αιχμηρή ανανέωση του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την μυθολογία Κθούλου. Η κλασική μετάφραση του Θωμά Μαστακούρη είναι ικανή να μας προσφέρει αυτές τις αλλαγές στο σύνολο τους.

Ταυτόχρονα με την αλλαγή στη γλώσσα, υπάρχουν και πολλά νέα στοιχεία που πρσοθέτει ο Derleth. Πέρα από τους νέους Παλαιους, τα νέα τοπωνύμια και καταραμένα βιβλία, εισήγαγε μια γενικότερη action αισθητική, όπου η αλληλεπίδραση με το αρχέγονο κακό και τους υπηρέτες του είναι πιο άμεση, πιο υλικό επικίνδυνη. Πλέον ο ερευνητής δεν ρισκάρει απλά τη λογική αλλά και τη ζωή του, όπως και τις ζωές αυτών που τον βοηθούν, ηθελημένα ή όχι.  Επιπλέον, τα ταξίδια στις απαγορευμένες κατοικίες των Παλαιών ή στα μέρη λατρείας τους, με μέσο φρικιαστικά όντα, που θυμίζουν τους εφιάλτες του Lovecraft για τους φτερωτούς απρόσωπους της νύχτας, είναι κάτι νέο, όσο ονειρικό και αν είναι το πέπλο που τα τυλίγει. Τελικά ήταν αυτός ο τρόπος, ο όλο και πιο επεξηγηματικός που έκανε την μυθολογία Κθούλου αφενός ένα εύκολα προσαρμόσιμο πλαίσιο στη δημιουργικότητα νέων συγγραφέων και αφετέρου έυκολα προσβάσιμη σε νέους αναγνώστες. Βέβαια  κατά άλλους την αλλοίωσε.

Σε κάθε περίπτωση τα έργα του Derleth είναι απαραίτητα όχι μόνο σε όποιον θέλει να έχει μια εικόνα για την Μυθολογία Κθούλου, ως ένα ιστορικό κρίκο με το συγγραφικό της παρελθόν. Είναι απαραίτητα και στους λάτρεις της λογοτεχνίας τρόμου γενικά, καθώς αποτελούν αναγνώσματα που δεν έχουν χάσει τίποτα από την φρεσκάδα και την δυναμική τους, όσο και αν πέρασαν τα χρόνια.

Μοιραστείτε το Άρθρο
Γεννήθηκε με μεγάλη επιτυχία αλλά μετά άρχισε καπου να δυσκολεύει το πράγμα. Σπούδασε Επικοινωνία και μετά αποφάσισε πως δεν του αρέσει να επικοινωνεί. Όνειρο του να μετακομίσει στην Σαχάρα όπου θα έχει ησυχία, αλλά μέχρι να το καταφέρει δουλεύει κωπηλάτης.