Still River – Πίστη εναντίον λογικής, με ελληνικό στίγμα

Xρήστος Δικτόπουλος Από Xρήστος Δικτόπουλος 6 Λεπτά Ανάγνωσης

Το 11ο διεθνές φεστιβάλ κινηματογράφου Λάρισας διεξήχθη από τις 12 μέχρι τις 17 Μαρτίου. Ένας από τους επίτιμους καλεσμένους του, ήταν ο Άγγελος Φραντζής, για την προβολή της νέας ταινίας του «Ακίνητο Ποτάμι-Still River». Ήταν η 2η προβολή της ταινίας, μετά το φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τον περασμένο Νοέμβρη, λίγες μέρες πριν έρθει στις αίθουσες των κινηματογράφων.

Ο Πέτρος (Ανδρέας Κωνσταντίνου) και η Άννα (Κάτια Γουλιώνη) έχουν μετακομίσει μαζί σε μια μικρή βιομηχανική πόλη της Σιβηρίας, λόγω της δουλείας του Πέτρου, με σκοπό να εκτιμήσει το επίπεδο μόλυνσης στον τοπικό ποταμό. Λίγες μέρες μετά η Άννα μαθαίνει πως είναι έγκυος, γεγονός που οδηγεί το ζευγάρι σε ρήξη καθώς   λόγω προβλήματος του Πέτρου, έχουν περάσει 6 μήνες από την τελευταία φορά που κάνανε έρωτα. Η Άννα ψάχνοντας απάντηση για την εγκυμοσύνη της, στρέφεται στο Χριστιανισμό, με την καθοδήγηση της δασκάλας που της διδάσκει Ρωσικά. Ο Πέτρος θεωρεί πως με κάποιον τρόπο η τοπική κοινωνία χειραγώγησε την Άννα εναντίον του, λόγω του πορίσματος της έρευνάς του. Η ομάδα του έχει καταλήξει πως πρέπει να εκτραπεί το τοπικό ποτάμι, το οποίο τροφοδοτούσε μια ιερή πηγή σε μια Χριστιανική εκκλησία. Προσπαθεί να ξαναφέρει την Άννα κοντά του και της δίνει κρυφά αγωγή για να αποβάλλει. Η θεωρία του τελικά καταρρίπτεται. Η Άννα δεν τον έχει απατήσει. Ταυτόχρονα η Άννα μαθαίνει το σχέδιο του και τελικά αποφασίζει να τον δολοφονήσει. Λίγο πριν τη γέννα οι πιστοί της πόλης την μεταφέρουν σε ένα δικό τους χώρο. Εκεί, έστω και αργά συνειδητοποιεί την πράξη της και το πώς έφτασε σε αυτή, αλλά και πως ουσιαστικά είναι αιχμάλωτη. Βρίσκει την ευκαιρία να ξεφύγει και η ταινία τελειώνει με την ίδια να προσπαθεί να διασχίσει μια απέραντη χιονισμένη έκταση. Το μυστήριο της εγκυμοσύνης μένει αναπάντητο.

Μια μικρή, συντηρητική κοινωνία στην οποία κυριαρχεί έντονα ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός,  ανακαλύπτει στο πρόσωπο της Άννας μια σύγχρονη Παναγία, την ελπίδα ενός νέου μεσσία. Η ίδια η Άννα ασπαζόμενη τη θρησκεία, ανάγει την ανεξήγητη εγκυμοσύνη της σε θέλημα Θεού και αφιερώνει αβίαστα τη ζωή της σε Αυτόν, για το δώρο που της «προσέφερε». Από την άλλη πλευρά ο ορθολογιστής, επιστήμονας Πέτρος ψάχνοντας μανιωδώς μια λογική εξήγηση για ότι συνέβη, αναπτύσσει στο μυαλό του μια θεωρία συνομωσίας εναντίον του. Όταν αυτή καταρρίπτεται, είναι ήδη αργά, καθώς έχει φτάσει ήδη στην απόπειρα δολοφονίας του εμβρύου. Η σκηνή της δολοφονίας του Πέτρου φαίνεται τελικά να αποτελεί μια σύμπραξη των 2, αποπροσανατολισμένων πια, πρωταγωνιστών. Η Άννα βλέπει την πράξη της ως μια λύτρωση του Πέτρου, ο οποίος έφτασε στην απόπειρα να δολοφονήσει το δώρο του Θεού, καθώς δεν μπορεί να Τον δεχτεί στη ζωή του. Ο Πέτρος αντιλαμβανόμενος πως έχει καταστρέψει οτιδήποτε τον συνέδεε με την Άννα, αλλά και το βάρος της πράξης του, δείχνει αδύναμος πια να συνεχίσει να ζει. Το τελευταίο πλάνο με την διωγμένη Άννα να διασχίζει την παγωμένη, λευκή έρημο μέσα στους πόνους της γέννας δείχνει ίσως τη δικιά της τιμωρία, αλλά και ένα συνεχή Γολγοθά που θα έχει να αντιμετωπίσει από εδώ και πέρα.

Θα θέλαμε ο κάθε καλλιτέχνης να παίρνει θέση μέσω του έργου του στα ερωτήματα που θέτει; Ναι. Πρέπει να το κάνει; Ίσως. Είναι υποχρεωμένος; Σε καμία περίπτωση. Φανατισμένη πίστη εναντίον στυγνής λογικής, επιστημονική θεμελίωση εναντίον παραδόσεων ενός τόπου, τυφλή αγάπη και εμπιστοσύνη εναντίον βάσιμων (ή μη) γεγονότων. Η ταινία φαίνεται να τηρεί μέσες αποστάσεις σε μια σειρά δίπολων, στα οποία συνειδητά δεν παίρνει θέση. Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, η επιλογή πλευράς θα αποτελούσε ύβρη προς το ίδιο το έργο και το κοινό του. Εν τέλει θα λέγαμε πως ασπάζεται τη θεωρία των άκρων αλλά όχι με την κλασική της έννοια, της ίσης απόστασης από κάθε «ακραία» πράξη χωρίς την ανάλυση των υποκειμένων και αντικειμένων της, αλλά με την έννοια ότι η μανιώδης και στενόμυαλη προσκόλληση σε οποιαδήποτε αντίληψη, απέναντι σε κάποια διαφορετική, έχει καταστροφικές συνέπειες και για τις δυο πλευρές.

 Τεχνικά η ταινία είναι άρτια. Η επιλογή του μέρους δεν είναι καθόλου τυχαία. Μια βιομηχανική πόλη, σοβιετικής αρχιτεκτονικής επιβλητικών, μεγάλων κτιρίων, ανάμεσα σε μεγάλες παγωμένες ερήμους χιονιού  με μόνο αταίριαστο στοιχείο τα μικρά χριστιανικά εκκλησάκια. Ένα ψυχρό, άψυχο μέρος και ταυτόχρονα ένα απέραντο λευκό σαν να βρίσκεσαι στο τέλος του κόσμου. Το στοιχείο αυτό, σε συνδυασμό επιλογή των χρωμάτων και των ήχων συνθέτουν ένα αποτέλεσμα που δημιουργεί την αναγκαία για ένα τέτοιο δράμα, αγωνία και ένταση στο κοινό. Οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών, παρόλο που η σχέση τους περνάει κρίση από την αρχή της ταινίας, μας παρουσιάζουν μια τόσο έντονη και αληθινή αγάπη που στην καταλήγει άκρως τοξική υπό την απειλή του να χαθεί.

Το Ακίνητο Ποτάμι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια σύγχρονη μεταφορά του Μωρού της Ρόζμαρι, με την προσωπική ματιά του Άγγελου Φραντζή. Τα αρκετά αναπάντητα ερωτήματα που αφήνει, μπορεί να δυσαρεστήσουν το μεγαλύτερο μέρος του κοινού του. Ο σκοπός του έργου όμως δεν είναι να ευχαριστήσει το κοινό, αλλά να πει μια ιστορία και να το προβληματίσει, να το φέρει απέναντι στην επιλογή του τι θα ήταν λογικό και τι πραγματικό. Σίγουρα πάντως είναι μια ταινία που δείχνει πως οι Έλληνες καλλιτέχνες, και με μικρές παραγωγές που δε φτάνουν μέχρι τα όσκαρς, έχουν αρκετά να προσφέρουν στην 7η τέχνη.

Μοιραστείτε το Άρθρο
Ο Χρήστος γεννήθηκε στην Λάρισα. Για αυτό στον υπόλοιπο κόσμο λέει συνήθως ότι έχει καταγωγή από την κοντινή Αυστραλία. Επειδή από μικρό δεν τον τρόμαζαν, σπούδασε κομπιούτερ και (δυαδικούς) αριθμούς στο Πολυτεχνείο τση Κρήτης, πράγμα που τον συνέδεσε με όλη τη nerd-geek-mass κουλτούρα και κάπως έτσι κατέληξε στην συντακτική ομάδα του SC.