Η Λεωφόρος- Όταν νουάρ και κοινωνία συναντώνται

Δημήτρης Τζάνογλος Από Δημήτρης Τζάνογλος 5 Λεπτά Ανάγνωσης

Μια μυστηριώδης φιγούρα τις περισσότερες φορές αρκεί για να τραβήξει το ενδιαφέρον προς το μέρος της. Μία τέτοια σκιώδης φιγούρα υπήρξε ο Trevanian, ο οποίος φρόντισε για πολλά χρόνια να αφήσει ένα μυστήριο να πλανιέται γύρω από το άτομό του. Το όνομα Trevanian αποτέλεσε ένα από τα πολλά φιλολογικά ψευδώνυμα του Rodney William Whitaker (1931 – 2005), ενός συγγραφέα που πολλά από τα βιβλία του έχουν πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα και μόλις το 1998 αποκάλυψε το όνομά του. Όπως είναι κατανοητό, για χρόνια έμεινε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας δημιουργώντας μία cult αύρα γύρω από το πρόσωπό του.

Αν και ασχολήθηκε με πολλά είδη, εκείνο στο οποίο αφοσιώθηκε περισσότερο δεν είναι άλλο από την noir λογοτεχνία. Ένα είδος το οποίο υπηρέτησε πολλές φορές προσπαθώντας να πειραματιστεί με τις πολλές δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει ένα είδος σαν και αυτό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, κυκλοφόρησε το 1979 το τρίτο του βιβλίο με τίτλο Η Λεωφόρος το οποίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις το φθινόπωρο του 2018.

Η Λεωφόρος είναι ένας κεντρικός δρόμος στο Μόντρεαλ του Καναδά, και με το όνομα αυτό ορίζεται και ολόκληρη η τριγύρω γειτονιά. Στην περιοχή εκείνη δρα ο ένας εκ των δύο κύριων πρωταγωνιστών του μυθιστορήματος, ο αστυνόμος ΛαΠουάντ. Ο ΛαΠουάντ ζει και δρα στην Λεωφόρο για πολλά χρόνια θεωρώντας τον εαυτό του προστάτη της, προσπαθώντας τις περισσότερες φορές να εφαρμόσει με τις δικές του μεθόδους το δίκαιο παρά τον νόμο. Αποτελεί έναν αντι-ήρωα, έναν αστυνομικό παλιάς κοπής -ξεφεύγοντας από τα σύγχρονα στερεότυπα στην αστυνομική λογοτεχνία-, ο οποίος βιώνει το προσωπικό του δράμα από όταν έχασε την γυναίκα του σε νεαρή ηλικία, ζώντας μόνος έχοντας ως κίνητρο την προστασία της περιοχής του και των ανθρώπων της.

Η Λεωφόρος αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό από μόνη της, με τους ανθρώπους που ζουν σε αυτή να απλώνονται σε ένα ευρύ πολιτισμικό φάσμα. Στο γαλλόφωνο ως επί το πλείστον Μόντρεαλ, βρίσκεται πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στις σχέσεις μεταξύ των αγγλόφωνων και γαλλόφωνων Καναδών, αλλά και στη διαφορά κουλτούρας τους. Η ιδιαιτερότητα της Λεωφόρου όμως εντοπίζεται σε όλες τις υπόλοιπες πολιτισμικές ομάδες. Στην περιοχή αυτή ζουν και επιβιώνουν Έλληνες, Ιταλοί, Εβραίοι και κάθε λογής νόμιμοι και παράνομοι μετανάστες με την αλληλεπίδρασή τους να δείχνει πόσες διαφορές μπορεί να έχουν μεταξύ τους, αλλά και πόσο σημαντικό κομμάτι είναι όλοι για τον οργανισμό της Λεωφόρου. Ταυτόχρονα στην ίδια περιοχή, όπως είναι αναμενόμενο, έχουν την έδρα τους πάρα πολλοί μαστροποί και έμποροι ναρκωτικών, καθώς και πολλές αυτόνομες πόρνες, για τις οποίες ο ΛαΠουάντ είναι εκεί όποτε τον χρειαστούν.

Εύκολα γίνεται αντιληπτό, λοιπόν, πως ο δεύτερος πρωταγωνιστής του βιβλίου δεν είναι άλλος από την ίδια τη Λεωφόρο. Ο Τρεβανιάν χρησιμοποιεί την σχετικά απλή, αν και ενδιαφέρουσα, αστυνομική πλοκή διάσπαρτα μέσα στο βιβλίο, και καταπιάνεται από αυτή για να βοηθηθεί στην περιγραφή της Λεωφόρου και την ψυχοσύνθεση όσο χαρακτήρων κάνουν την εμφάνισή τους. Όπως έκανε αρκετά χρόνια αργότερα ο William Boyle χρησιμοποιώντας την περιοχή Gravesend της Νέας Υόρκης ως σημείο αναφοράς στο ομώνυμο βιβλίο του, έτσι και εδώ ο Τρεβανιάν χρησιμοποιεί τη συγκεκριμένη περιοχή ώστε μέσα από τη ζωή της και τους ανθρώπους της, δημιουργεί ένα πολύχρωμο πολιτισμικό μωσαϊκό παράλληλα με τη γκρίζα και μαύρη (noir) αισθητική του όλου έργου, το οποίο λειτουργεί ως μία άκρως ωμή και ζοφερή απεικόνιση της σύγχρονης κοινωνίας.

Εν κατακλείδι, η Λεωφόρος του Τρεβανιάν είναι ένα χαμηλής έντασης noir έργο, στο οποίο οι περιγραφές και οι φιλοσοφίες γύρω από τη ζωή σε μία περιοχή όπως η Λεωφόρος του Μόντρεαλ, κερδίζουν την παράσταση και καταφέρνουν να κερδίσουν όποιον διαβάσει αυτό το βιβλίο. Και ακόμα και αν έχουν περάσει 40 χρόνια από την πρώτη του κυκλοφορία, το βιβλίο αυτό, κρατά σφιχτά των χαρακτήρα του και αποδεικνύει ότι η noir λογοτεχνία κάθε άλλο παρά παραλογοτεχνία είναι, αν βέβαια υπάρχουν ακόμα άτομα που τη θεωρούν έτσι.

Μοιραστείτε το Άρθρο
Γεννηθείς το 1992 και μεγαλωμένος ανάμεσα στους πατρικούς δίσκους, κατέληξε από μικρός πως ο ένας και μοναδικός θεός είναι o Lemmy. Η Agatha Christie και ο Stephen “βασιλιάς” Κing έφεραν σε μία βαρυσήμαντη θέση την λογοτεχνία δίπλα στη μουσική και ιδιαιτέρως στον σκληρό ήχο. Στον ελεύθερό του χρόνο κρίνει δουλειές αλλονών.