Σιμπούμι – Μια αλληγορική διαμάχη μεταξύ Ανατολής και Δύσης

Δημήτρης Τζάνογλος Από Δημήτρης Τζάνογλος 0 Λεπτά Ανάγνωσης

Όπως αναφέρθηκε στο κείμενο για τη Λεωφόρο (εκδόσεις Πόλις, 2018), ο Trevanian υπήρξε μια ιδιαίτερη συγγραφική προσωπικότητα, κρατώντας κρυφή την πραγματική του ταυτότητα για πολλά χρόνια, δημιουργώντας έτσι έναν μύθο γύρω από το όνομά του, με τα έργα να πουλάνε πολλά αντίτυπα ανά τις δεκαετίες, με το Σιμπούμι να αποτελεί κατά γενική ομολογία το magnum opus του. Το Σιμπούμι δημοσιεύθηκε αρχικά το 1979 και το 1981 κυκλοφορεί για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα από τις εκδόσεις Πάντερ σε μορφή βιβλίου τσέπης. Μετά από πολλά χρόνια κυκλοφόρησε εκ νέου στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις τον Ιούνιο του 2019 σε μετάφραση Αποστόλη Πρίτσα.

Τι είναι το Σιμπούμι όμως; Δεν υπάρχει ακριβής ορισμός για το τι είναι το Σιμπούμι, αν και κατά λέξη στα ιαπωνικά σημαίνει ανεπιτήδευτη τελειότητα. Ο ορισμός που δίνει η Wikipedia είναι: Shibumi (渋 み) είναι ιαπωνικό ουσιαστικό που αναφέρεται σε μια ιδιαίτερη αισθητική απλής, λεπτή και διακριτικής ομορφιάς. Όπως και άλλοι ιαπωνικοί αισθητικοί όροι, όπως iki και wabi-sabi, το shibumi μπορεί να εφαρμοστεί σε μια ευρεία ποικιλία θεμάτων, όχι μόνο την τέχνη ή τη μόδα. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό είναι ένας αρκετά γενικός όρος που στο έργο του Trevanian χρησιμοποιείται περισσότερο ως φιλοσοφικός όρος και ως τρόπος ζωής.

Πρωταγωνιστής και κύριος εκφραστής του ενός πόλου του βιβλίου, είναι ο Νικολάι «Νίκκο» Χέλ, με την ειδικότητα του πληρωμένου δολοφόνου. Γεννημένος από Γερμανό πατέρα και Ρωσίδα μητέρα, χωρίς όμως να λάβει ποτέ επίσημη υπηκοότητα, μεγάλωσε στην Σαγκάη, μέχρι την κατάληψή της από την Ιαπωνική Αυτοκρατορία και ύστερα στην Ιαπωνία ως προστατευόμενος ενός στρατηγού του Ιαπωνικού Στρατού και ενός φίλου του, δασκάλου του πνευματικού παιχνιδιού Γκο (Gô). Ο Χελ μεγάλωσε με την ανατολίτικη κουλτούρα και φιλοσοφία -κυρίως αυτήν της Ιαπωνίας- ζώντας όλη του τη ζωή ουσιαστικά ως ανατολίτης με δυτικά σωματικά χαρακτηριστικά, μετακομίζοντας ύστερα από χρόνια σε ένα απομακρυσμένο χωριό της Χώρας των Βάσκων.

Έτερος πόλος είναι η επονομαζόμενη Μητρική Εταιρεία η οποία ελέγχει την CIA και κατά συνέπεια σε μεγάλο βαθμό την Αμερικάνικη Κυβέρνηση. Σαφής υπαινιγμός για το ξεπούλημα των κυβερνήσεων προς όφελος των ιδιωτικών επιχειρήσεων, τις περισσότερος φορές εις βάρος των πολιτών. Ο Νικολάι Χελ χρόνιος πολέμιος της δυτικής κουλτούρας (δεν είναι λίγες οι φορές που κρίνει αρκετά σκληρά τη δύση και εκφράζει την απογοήτευση του για την δυτικοποίηση της ιαπωνικής κουλτούρας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) θα βρεθεί αντιμέτωπος με την Μητρική Εταιρεία και κυρίως με το υψηλόβαθμο στέλεχός της, τον Ντάιαμοντ, ύστερα από ένα τρομοκρατικό χτύπημα στο αεροδρόμιο της Ρώμης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινιακών οργανώσεων.

Ο Trevanian με το Σιμπούμι συνθέτει ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, χρησιμοποιώντας μια φαινομενικά απλή υπόθεση ώστε να δημιουργήσει ένα βαθιά φιλοσοφικό πρωτίστως αλλά και ιστορικό δευτερευόντως έργο. Οι πνευματικές αναζητήσεις έχουν την μερίδα του λέοντος συγκριτικά με τη δράση, χωρίς ωστόσο να χάνεται ο χαρακτήρας του βιβλίου. Το Σιμπούμι είναι ένα μυθιστόρημα το οποίο έχοντας έντονα ψήγματα κατασκοπευτικής και αστυνομικής λογοτεχνίας παραμένει βαθιά noir στην αισθητική του, ξεπερνώντας όμως τα στενά όρια (αν θεωρήσουμε ότι μπορεί να υπάρχουν τέτοια) των εν λόγω ειδών λογοτεχνίας.

Πλάνο από την ταινία John Wick (2014)

Η διαχρονικότητα του Σιμπούμι ως έργο μπορεί να φανεί στις αναφορές και στα cameo του σε άλλα είδη τεχνών όπως η μεγάλη οθόνη, με την παρουσία του μεταξύ άλλων στο John Wick (2014) και το The Royal Tenenbaums (2001) του Wes Anderson.

Εν κατακλείδι, όπως και με τη Λεωφόρο έτσι και με το Σιμπούμι ο Trevanian παρουσίασε ένα μυθιστόρημα όπου το βάθος των χαρακτήρων κερδίζει την άτυπη μάχη με τη δράση. Οι φιλοσοφικές και πνευματικές αναζητήσεις παρέα με το χιούμορ και τη συγκίνηση που προσφέρονται άπλετα, καθιστούν το Σιμπούμι ένα από τα σημαντικότερα έργα της noir αισθητικής στην αστυνομική, κατασκοπευτική αλλά και στη γενικότερη λογοτεχνία.

Μοιραστείτε το Άρθρο
Γεννηθείς το 1992 και μεγαλωμένος ανάμεσα στους πατρικούς δίσκους, κατέληξε από μικρός πως ο ένας και μοναδικός θεός είναι o Lemmy. Η Agatha Christie και ο Stephen “βασιλιάς” Κing έφεραν σε μία βαρυσήμαντη θέση την λογοτεχνία δίπλα στη μουσική και ιδιαιτέρως στον σκληρό ήχο. Στον ελεύθερό του χρόνο κρίνει δουλειές αλλονών.