Stranger Things- Πως η νοσταλγία νίκησε το καλοκαίρι…

Αλέξανδρος Μινωτάκης Από Αλέξανδρος Μινωτάκης 7 Λεπτά Ανάγνωσης

Καθίσαμε να σκεφτούμε λίγο καλύτερα τι πραγματικά είδαμε στο Stranger Things, τι ήταν αυτό που μας κέρδισε από το πρώτο καρέ και πως, χωρίς στην ουσία να προσφέρει κάτι ιδιαίτερα πρωτότυπο, η δημιουργία του Νetflix κατάφερε να δώσει σε ένα, σχετικά ξηρό τηλεοπτικό, καλοκαίρι, έναν ενθουσιασμό που δύσκολα πετυχαίνει σειρά, ακόμα και σε αυτή την χρυσή εποχή της τηλεόρασης. Πως  όμως ένα series  8 επεισοδίων, που στην ουσία αποτέλεσε μια μεγάλη και διατεμνημένη ταινία, κατάφερε να χαραχτεί τόσο έντονα στην μνήμη και στις καρδιές μας;

960

Μεγάλο, αν όχι τον μεγαλύτερο, ρόλο έπαιξε το χαρτί της νοσταλγίας, ειδικά για το κοινό των 30+. Οι δημιουργοί της σειράς, οι αδερφοί Duffer (We All Fall Down,Eater), αμφότεροι γεννημένοι εκείνη την δεκαετία, βίωσαν από πολύ μικροί την έξαρση της  και ταύτισαν την παιδική τους ηλικία, και κυρίως, την έμπνευση, με την  επική και επιστημονική φαντασία που είχε αρχίσει εκείνο το διάστημα να διεκδικεί ενεργά την θέση της στην μαζική κουλτούρα. Εκ των υστέρων βλέπουμε πως τα κατάφερε  σε τέτοιο μέγεθος που θεωρήθηκε  ένας ασφαλής δρόμος για την επιστροφή στο παρελθόν και την παρουσίαση ολόκληρης της εποχής. Πλέον πράγματι, μας είναι δύσκολο να σκεφθούμε τα 80s χωρίς την επιστημονική φαντασία, το DnD και τις ταινίες του Κάρπεντερ.

66-0

Το τέλος της δεκαετίας του ’70 και η δεκαετία του ’80 συνδέονται με την εκτίναξη των sci-fi movies και του τρόμου, σε όλες του τις καλλιτεχνικές μορφές. Είναι η εποχή που μαθαίνουμε τις Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου (1977), το Alien (1979), τον συμπαθητικό E.T. (1982) και το The Thing (1982), την αφίσα του οποίου έχει στο δωμάτιο του ο Mike Wheeler. Είναι η περίοδος που ο Stephen King και τα βιβλία του θα κατακτήσουν ένα πολύ ευρύτερο κοινό, με τη βοήθεια του κινηματογράφου και παραγωγές όπως το Carrie (1976), η Λάμψη (1980) και το Firestarter (1984). Πάνω από όλα, είναι η εποχή της original τριλογίας Star Wars που θα σαρώσει στα ταμεία και θα αλλάξει για πάντα την επιστημονική φαντασία. Θα αναφέρουμε σε αυτό το σημείο ότι ο Ρήγκαν, όντας πρόεδρος των ΗΠΑ, σε μια ομιλία του το 1983 αναφέρθηκε στον εξωτερικό εχθρό, τη Σοβιετική Ένωση, ως «Αυτοκρατορία του Κακού» (Evil Empire), προσπαθώντας να κλέψει λίγο από τη λάμψη των πρώτων ταινιών Star Wars για να προωθήσει την εξωτερική πολιτική του. Στο Stranger Things, βέβαια, ο Ψυχρός Πόλεμος είναι παρών αλλά μόνο ως αφορμή.

Το φανταστικό, το υπερφυσικό και το παράδοξο θα αποκτήσουν ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό, ανοίγοντας ένα δρόμο για τους nerd/geek και πάσης φύσεως «περιθωριακούς», πολιτισμικά τουλάχιστον, να έρθουν στο προσκήνιο και να διεκδικήσουν τη δική τους θέση στη μαζική κουλτούρα. Η πορεία αυτή, πολύ γρήγορη γενικά αλλά όχι τόσο γρήγορη ώστε να γλυτώσει το bullying στο σχολείο ο Dustin, έχει αποτελέσει θέμα και παλαιότερων έργων, όπως το Freaks and Geeks.Η εν λόγω σειρά έχει αποτελέσει μια από τις μεγαλύτερες επιρροές του Stranger Things όσον αφορά τους πρωταγωνιστές, τις σχέσεις μεταξύ τους και με τον υπόλοιπο κόσμο και μας έχει δώσει αυτήν την εξαιρετική σκηνή όπου ένας διάλογος πάνω από ένα τραπέζι DnD θα προφητεύσει την άνοδο των geek και, έμμεσα, την τεράστια επιτυχία του Stranger Things.

Τα αναφέραμε όλα αυτά για να τονίσουμε ότι το Stranger Things είναι, κατά κύριο λόγο, ένα κολάζ παλαιότερων ταινιών, σειρών και βιβλίων. Αυτό δεν υποτιμά την αξία του, κατά βάση επειδή επιδιώκει από την αρχή κάτι τέτοιο και δεν το κρύβει ούτε στιγμή. Σε κάποιες περιπτώσεις, αναμειγνύει κλασικά θέματα με πρωτότυπο τρόπο και δίνει πολύ ωραία αποτελέσματα, όπως είναι η εξέλιξη των Steve Harrington και Jonathan Byers, οι χαρακτήρες των οποίων έχουν παρθεί αυτούσιοι από teen movies της περιόδου αλλά η πορεία και η κατάληξη τους είναι ενδιαφέρουσα. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, περισσότερο μένει στο κλισέ και αρκείται να μιμηθεί με ακρίβεια σκηνές, χαρακτήρες και τρόπους παιξίματος, όπως στην περίπτωση της Barbara (Barb) Holland. Σε κάθε περίπτωση, η σειρά «κερδίζει» από τις αντιγραφές της, επειδή το κάνει με στυλ και άποψη, με καλοδουλεμένη σκηνοθεσία και χωρίς να φοβάται να κρύψει τις επιρροές της.

themonsterepisode

Ωστόσο, το θέμα είναι πως το Stranger Things δεν ξεχωρίζει ούτε για την πρωτοτυπία του ούτε του σεναρίου ούτε των χαρακτήρων. Έγινε αναπάντεχη επιτυχία γιατί, μέσα από χιλιοπερπατημένους δρόμους, βρήκε τρόπο να μιλήσει στο αμερικάνικο κοινό (και όχι μόνο) για μία εποχή αθωότητας που σήμερα του λείπει. Με αυτή την έννοια, τo Stranger Things εκφράζει βαθιά νοσταλγία  για την παιδική ηλικία, την αθωότητα, τα παιχνίδια και τη φιλία. Αλλά, κυρίως, νοσταλγία για μια προηγούμενη εποχή, πιο «εύκολη» και απλή, όπου τα «τέρατα» είναι εμφανή, έχουν σάρκα και οστά και έρχονται από μια άλλη διάσταση και όχι από τον κόσμο μας. Αυτή η εποχή, για τους δημιουργούς τους σειράς, αντανακλάται στη δεκαετία του ’80 και σε μια μικρή, αμερικάνικη κοινωνία με ισχυρούς δεσμούς αλληλεγγύης μεταξύ των κατοίκων που απειλούνται από την κυβέρνηση και τα πειράματα της. Σήμερα αυτή η αίσθηση έχει χαθεί, ακόμα και σαν απεικόνιση. Γιατί, κακά τα ψέμματα, το  lovecraft-ικο Demogorgon είναι πολύ πιο εύκολος αντίπαλος από ότι η ανεργία. Τελικά, ο θαυμαστός νεός κόσμος που ονειρεύονταν τότε οι σημερινοί 30αρηδες δεν ήρθε ποτέ. Αντί για αυτόν ήρθε η κρίση, η επισφάλεια και ένα διαρκές άγχος επιβίωσης.  Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν μπορεί να μας επηρεάσει και να ταξιδέψουμε σε αυτόν κάθε φορά που κοιτάμε έργα σαν το Stranger Things. Και ίσως, να μας θυμίσει τα όνειρα που κάναμε και να μας εμπνεύσει να αγωνιστούμε για αυτά!

Μοιραστείτε το Άρθρο
Συνάντησε μικρός το Star Wars και έκτοτε βρήκε πως θέλει να γίνει Jedi. Προπονείται με διαλογισμό 18 ώρες την μέρα. Τις υπόλοιπες τις περνάει καμουφλαρισμένος ως υποψήφιος διδάκτορας γιατί κανείς δεν του είπε πως ανακλήθηκε το Order 66.