Το Chernobyl είναι η νέα σειρά του HBO που έσκασε λίγο μετά την τελευταία σεζόν του Game of Thrones, και όλοι κάπως παρέλυσαν. Λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του, ξεπέρασε στο Imdb τη βαθμολογία, όχι μόνο του Game of Thrones (που μεταξύ μας, υπέστει ένα πλήγμα στα τελευταία του), αλλά και του Breaking Bad, ενώ λίγο αργότερα κατέληξε να ξεπερνά και τη βαθμολογία όλων των υπολοίπων, καταλήγοντας πια το πρώτο των TopRated.
Το Chernobyl είναι το νέο mini-series 5 επεισοδίων του Craig Mazin (αμέ, σεναριογράφου των Hangover και Scary Movie), σε σκηνοθεσία του Johan Renck, και από το όνομά του είναι ξεκάθαρο τι πραγματεύεται. Το πρώτο επεισόδιο ανοίγει με τον πρωταγωνιστή και αρχι-επιστήμονα που ανέλαβε την υπόθεση της έκρηξης στο Chernobyl, Valery Legasov (JaredHarris) χρόνια μετά το γεγονός. Πολύ άμεσα όμως κάνει αναδρομή στη στιγμή του ατυχήματος στον αντιδραστήρα Νο.4 και ξεκινάει την αφήγηση από την αρχή της κρίσης, στο εργαστήριο του πυρηνικού σταθμού.
Η σειρά έχει χαρακτηριστεί από την αισθητική και τη συνολική ατμόσφαιρα της. Το thriller στοιχείο του άγνωστου και θανατηφόρου, μαζί με το vintage Σοβιετικό κλίμα, και την ύπουλα αργή αφήγηση της μεγαλύτερης ανθρώπινης καταστροφής, είναι αρκετά στοιχεία για να σε κρατάνε σε αγωνία. Οπότε ναι, είναι binge-worthy.
Σύντομα γνωρίζουμε και τους υπόλοιπους χαρακτήρες που πλαισιώνουν την ιστορία. Η πυρηνική φυσικός Ulana Khomyuk (Emily Watson) είναι μια επιστήμονας που αντιλαμβάνεται από την αρχή το μέγεθος της καταστροφής και συνεργάζεται με τον Legasov ώστε να διαχειριστούν το πλήγμα αλλά και να διαλευκάνουν τι τελικά προκάλεσε την έκρηξη. Μαζί τους είναι και ο Boris Shcherbina (Stellan Skarsgård), αναπληρωτής πρωθυπουργός που είναι υπεύθυνος της διαχείρισης του συμβάντος. Με τα πρώτα επεισόδια να ασχολούνται κυρίως με την έκρηξη και το damage control της, η σειρά θίγει την απόπειρα της Σοβιετικής Ένωσης να αποκρύψει το σκηνικό, αλλά και την λανθασμένη απόφαση να μην εκκενωθεί έγκαιρα η πόλη Πρίπιατ.
Κατά γενική ομολογία, η σειρά καταφέρνει να περιγράψει και να καταθέσει με ακρίβεια πολλά από τα ιστορικά στοιχεία και τις βιογραφικές ιστορίες των εμπλεκομένων (όπως ο Legasov), μέχρι το πώς ξεδιπλώθηκαν τα γεγονότα που οδήγησαν στην έκρηξη του αντιδραστήρα που απασχολεί ακόμα, 33 χρόνια αργότερα. Παράλληλα, έχει δεχτεί και κριτική για μερικές ασάφειες και ελλείψεις, σχετικά με την ροή των γεγονότων που παρουσιάζει. Με άλλα λόγια, δεν είναι ντοκιμαντέρ, οπότε έχουν συμβεί κάποιες τροποποιήσεις με σκοπό τη δραματοποίηση, ακόμα και νέες fictional προσθήκες, όπως η επιστήμονας Κhomyuk.
Το να αναλύσουμε στο κατά πόσο μια παραγωγή ενός από τα μεγαλύτερα αμερικάνικα τηλεοπτικά δίκτυα είναι ανακριβής για ένα γεγονός που αφορά την Ε.Σ.Σ.Δ. μάλλον ακούγεται αφελές, αλλά δεν είναι, ούτε στο ελάχιστο. Και αυτό γιατί παρόλο που είναι μια σειρά που δεν αυτοπροσδιορίζεται ως ντοκιμαντέρ, έχει έντονα το στοιχείο των «πραγματικών γεγονότων». Σκηνές όπως αυτή της ηλικιωμένης γυναίκας που έχει περάσει τα πάνδεινα λόγω των επαναστάσεων που δημιούργησαν τη Σοβιετική Ένωση και δεν προσφέρουν τίποτα στη ροή της σειράς, μας δίνουν μια ιδέα για την γενικότερη αντίληψη των παραγόντων για την εποχή και το καθεστώς. Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία να σχολιαστεί όμως, είναι η αναπαράσταση των προσώπων της εποχής. Και της ηγεσίας τη Σοβιετικής Ένωσης αλλά και των απλών πολιτών.
Αρχικά η ηγεσία του κράτους, μαζί με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους στην υπόθεση, όπως η γνωστή υπηρεσία ασφαλείας KGB περισσότερο ως «κακές οργανώσεις» τύπου Syndicate (Mission Impossible) ή Spectre (James Bond), παρά ως πολιτικοί/κρατικοί φορείς που αντιμετωπίζουν μια πραγματική κρίση. Ο Gorbachev (David Dencik) βρίσκεται εκεί μόνο για να παίρνει τις «σκληρές» αποφάσεις και ο Charkov (Alan Williams), επικεφαλής της KGB (φανταστικό πρόσωπο) για να εκτελεί τη βρώμικη δουλειά της παραπληροφόρησης του κόσμου.
Επιπλέον και πιο σημαντικό, η σειρά φαίνεται να παρουσιάζει ολόκληρο το σοβιετικό λαό, μαζί με τα υψηλόβαθμα στελέχη αρκετά αφελή μπροστά στην καταστροφή του Chernobyl, με τους μισούς να φαίνεται να μη θέλουν να δεχτούν την πραγματικότητα, όπως ο Anatoly Dyatlov (Paul Ritter) και τους άλλους μισούς να μη μπορούν να την αντιληφθούν, όπως η Lyudmilla Ignatenko (Jessie Buckley). Φαίνεται να ξεφεύγει από την απλή ρητορεία της λάθος απόφασης να μην εκκενωθεί έγκαιρα η πόλη και να εστιάζει σε μια γενικότερη ανικανότητα αντιμετώπισης καταστάσεων.Ένα αρκετά θετικό στοιχείο βέβαια, είναι το έντονο πατριωτικό αίσθημα που προβάλουν όλοι σχεδόν οι χαρακτήρες, όπως οι εργάτες, οι πυροσβέστες, οι στρατιωτικοί και άλλοι, έτοιμοι να ρισκάρουν ή και να θυσιάσουν την ίδια τους τη ζωή για το κοινό καλό. Πάντα βέβαια με μια υπόνοια εξαναγκασμού. Εν ολίγοις θα μπορούσαμε να πούμε πως η σειρά υποτιμά τη γενικότερη νοημοσύνη ενός ολόκληρου λαού, του λαού της κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης. Και όταν το κοινό στο οποίο απευθύνεται είναι το δυτικό κοινό και κυρίως η Αμερική του 2019, που ελάχιστες εικόνες και γνώσεις έχει για την εποχή και το καθεστώς της Ε.Σ.Σ.Δ. αυτή η στάση μπορεί να αποτελέσει έως και πολιτική προπαγάνδα, όποια και αν είναι η φύση της σειράς.
Από άποψη παραγωγής τώρα, το Chernobyl καταφέρνει να συνεπάρει σε γενικές γραμμές το θεατή με τη σκηνοθεσία, και γενικότερη προσοχή που αφιερώνει στη λεπτομέρεια. Ειδικά το special fx make-up είναι τουλάχιστον αξιοσημείωτο. Κυρίως, όμως, το Chernobyl χαρακτηρίζεται από το χτίσιμο αγωνίας που πετυχαίνει και από κάποιες μοναδικά φορτισμένες σκηνές του. Οι σκηνές των στρατιωτικών που σκοτώνουν τα μολυσμένα κατοικίδια μέσα στην πια εκκενωμένη πόλη, οι τρεις άντρες που βουτάνε μέσα στο σκοτεινό και ραδιενεργό νερό, τα παιδιά που παίζουν ανέμελα ενώ γύρω από την πόλη η χλωρίδα και η πανίδα είναι νεκρή, οι άνθρωποι στη «γέφυρα του θανάτου» που θεωρούν τη ραδιενεργή στάχτη χιόνι και η χρήση αυθεντικών διαλόγων και ηχογραφήσεων στο πρώτο επεισόδιο είναι κάποια από τα πολλά στοιχεία που εντείνουν στο έπακρον το δραματικό αίσθημα της σειράς. Το μόνο foul ίσως της σειράς σε αυτό το κομμάτι, είναι η επιλογή της αγγλικής γώσσας αντί της ουκρανικής ή ρωσικής, που πολλοί ίσως θα περίμεναν σε μια τέτοια σειρά για να τη θεωρήσουν ακόμα πιο αυθεντική.
Συνοψίζοντας, το Chernobyl είναι μία καλή σειρά που εξιτάρει με την αυθεντική αισθητική της και την ιδιαίτερη θεματολογία, παρόλα αυτά, χρειάζεται βαθιά πολιτική ανάλυση και κριτική σκέψη για να εκτιμηθεί ως τέτοια. Σίγουρα πάντως, η βαθμολογία που έχει μαζέψει είναι υπερβολική, όπως και η γενικότερη παράκρουση που ακολούθησε της κυκλοφορίας της.
