Ο εικοστός πρώτος αιώνας έχει δει τις ταινίες να γίνονται προοδευτικά λιγότερο σημαντικές για τον αμερικανικό πολιτισμό. Tα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουν γίνει περισσότερες ταινίες από όσες θα μπορούσε να δει και ο πιο φανατικός λάτρης του κινηματογράφου σε μια ζωή.
Οι ταινίες που τραβούν την προσοχή, συχνά ξεχνιούνται μέσα σε ένα χρόνο από την προβολή τους στις αίθουσες. Μόνο μερικές επιλεγμένες έχουν ζωή σε δημοτικότητα, συζήτηση και κριτική και αυτές που τραβούν την προσοχή, δυστυχώς, είναι αυτές που την χρειάζονται ή την αξίζουν το λιγότερο. Πολλές από τις ταινίες που δημιουργήθηκαν στον εικοστό πρώτο αιώνα από καθιερωμένους και άγνωστους κινηματογραφιστές δεν έχουν πλέον πιθανότητα ή χρόνο για να χτίσουν μια δυναμική. Αν μια ταινία δεν τραβήξει αμέσως την προσοχή του κοινού και πει όλα όσα έχει να πει σε μια προβολή, ξεχνιέται και πεθαίνει σχεδόν αμέσως.
Οι περισσότερες ταινίες σε αυτή τη λίστα είχαν μεγαλύτερη κυκλοφορία σε βίντεο (DVD στην αρχή του αιώνα, VOD εδώ που βρισκόμαστε τώρα και ο χρόνος θα δείξει τι θα φέρει το μέλλον). Ενώ το στίγμα της χαμηλής ποιότητας εξακολουθεί να συνδέεται με τις “straight-to-video” ταινίες, μειώνεται όλο και περισσότερο καθώς οι λάτρεις των ταινιών καταλαβαίνουν τώρα ότι το βίντεο στο σπίτι είναι το μόνο σύγχρονο art house theatre.
Οι ταινίες που έχουν περισσότερες πιθανότητες, που δεν ταιριάζουν σε καλούπια και δεν περιστρέφονται γύρω από υπερήρωες βρίσκονται κατά κύριο λόγο (και έχουν πιο προσοδοφόρα ζωή) σε βίντεο. Υπάρχουν πολλές τέτοιες ταινίες και γι ‘αυτό είναι τόσο εύκολο για τις μεγαλύτερες (και συχνά πιο δύσκολες) να πέσουν στο κενό.
Οι ακόλουθες τριάντα ταινίες αυτής της κατηγορίας(εδώ για το πρώτο μέρος) είναι όλες λιγότερο γνωστές και χάθηκαν σε μεγάλα σύγχρονα ακροατήρια με διαφορετικούς ρυθμούς. Το κοινό στοιχείο που τις συνδέει είναι ότι είναι έξυπνες, προκλητικές και ότι ποτέ δεν είχαν την αναγνώριση που άξιζαν. Αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους τίτλους που αξίζει να αναφέρουμε, καθώς υπάρχουν και πολλές άλλες ταινίες που πρέπει να ενταχθούν σε παρόμοιες λίστες προκειμένου να τους αποδοθεί ο σεβασμός και η προσοχή που τους αξίζει.
- Take This Waltz (2011)
Η συγγραφέας και σκηνοθέτιδα Sarah Polley (η μικρή πρωταγωνίστρια της ταινίας του Terry Gilliam The Adventures of Baron Munchausen) έγραψε και σκηνοθέτησε αυτή την υπέροχη ταινία, που προσφέρει τη (σπάνια) θηλυκή προοπτική της απιστίας. Η Michele Williams πρωταγωνιστεί ως η γυναίκα που δεν έχει κανένα παράπονο από τη ζωή της ή το γάμο της, αλλά σύντομα αρχίζει να αναρωτιέται πώς θα ήταν αν ερωτευόταν με πάθος έναν καλλιτέχνη που ζει απέναντι από το σπίτι της.Το Take This Waltz δεν καταδικάζει ούτε εγκρίνει, μας επιτρέπει να κατανοήσουμε την άποψη της Williams και γιατί κάνει ό,τι κάνει. Η Williams δεν κρύβει τις αδυναμίες του χαρακτήρα της και δίνει μια ισχυρή και τολμηρή ερμηνεία, ανάλογη με το εξαιρετικό και αξιοσημείωτο έργο της στο Blue Valentine.Σε πολλά διαφορετικά επίπεδα, το Take This Waltz είναι η σπάνια, βαθιά ταινία (όπως το Annie Hall) που είναι σε θέση να μας δείξει ήπια και έξυπνα μερικές από τις πιο βάναυσες και συγκλονιστικές αλήθειες πίσω από τις αισθηματικές σχέσεις.
- Repo Men (2010)
Αν ήταν ένα κλασικό καλτ επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του ογδόντα, η ταινία Repo Men θα ήταν μια μεγάλη οικονομική βόμβα με την προβολή της στους κινηματογράφους, όμως, ανακαλύφθηκε λίγα χρόνια αργότερα ως βίντεο για το σπίτι. Εφόσον δημιουργήθηκε και κυκλοφόρησε είκοσι χρόνια αργότερα, δυστυχώς, μέχρι στιγμής έχει καταφέρει μόνο το δεύτερο, ενώ περιμένει υπομονετικά το πρώτο.O Jude Law και ο Forrest Whittaker πρωταγωνιστούν σε αυτή τη σκοτεινή κωμική φουτουριστική ιστορία ως υπάλληλοι μιας αντιπροσωπείας που μισθώνει τεχνητά όργανα σε ετοιμοθάνατους πελάτες. Όταν οι εν λόγω πελάτες αδυνατούν να καλύψουν τις μηνιαίες πληρωμές τους, εξαρτάται από τους υπαλλήλους, όπως ο Law και ο Whittaker, να αποκαταστήσουν την περιουσία του αφεντικού τους και να ξεχάσουν το γεγονός ότι αφαιρούν μια ζωή στη διαδικασία. Όταν ο Law τραυματίζεται στη δουλειά και χρειάζεται ένα από τα τεχνητά όργανα για να ζήσει, βρίσκει σύντομα το θύμα του δικού του μέσου επιβίωσης.Με ένα θαυμάσιο συνδυασμό σάτιρας, δράσης και ευστροφίας, το Repo Men είναι το είδος της ταινίας που πρέπει να είναι ο κανόνας στον κινηματογράφο σήμερα. Αντ’ αυτού, οι ιδιότητες που την κάνουν να ξεχωρίζει είναι αυτές που μάλλον μένουν κρυμμένες ανάμεσα στους πιο ασαφείς τίτλους αυτής της λίστας.
- Surveillance (2008)
Το θρίλερ τύπου Rashomon της σκηνοθέτιδας Jennifer Lynch επικεντρώνεται σε μια βίαιη, ανεξιχνίαστη δολοφονία σε μια μικρή πόλη της Αμερικής. Οι πολυάριθμοι μάρτυρες του εγκλήματος λένε όλοι τελείως διαφορετικές ιστορίες και οι πράκτορες του FBI (ξεχωρίζουν οι ερμηνείες του Bill Pullman και της Julia Ormond) που αναλαμβάνουν να διεξάγουν την έρευνα δεν είναι σε θέση να πουν αν κάποιοι ξέρουν περισσότερα από όσα λένε.Το Surveillance είναι ένα απολύτως ασύμβατο θρίλερ που αρνείται να δώσει στο κοινό του οποιαδήποτε ευκολία. Είναι το είδος της ταινίας που θα είχαμε δει την τελευταία δεκαετία αν τα κατεστημένα θρίλερ είχαν το θάρρος να μη συμβιβαστούν και να διατηρήσουν την έκπληξη μέχρι το τέλος. Το Surveillance ξεπερνάει εύκολα το μέσο όρο αυτών των ταινιών και είναι ένας άξιος σύντροφος σε μερικά από τα καλύτερα (και πιο ζοφερά) έργα του David Fincher.
- The Specials (2000)
.
Οι υπερήρωες που είναι το επίκεντρο αυτής της ταινίας (γνωστοί και ομαδοποιημένοι ως “The Specials:) δεν είναι ούτε ηρωικοί ούτε ανιδιοτελείς. Η φιλονικία μεταξύ τους είναι ποιος είναι πιο δημοφιλής, ποιος στηρίζεται στις πλάτες του άλλου και όλοι διατείνονται με ναρκισσισμό ότι τα παιχνίδια που τους απεικονίζουν έχουν μεγαλύτερη ακρίβεια και είναι πιο ρεαλιστικά από των άλλων. Η φήμη τούς έχει μετατρέψει σε κακομαθημένα παιδιά και τα αποτελέσματα είναι ξεκαρδιστικά.
Πριν γίνει γνωστός ως σκηνοθέτης με τις καλτ επιτυχίες Sliver και Super (για να μην αναφέρουμε τη διεθνώς επιτυχημένη ταινία Guardians of the Galaxy), ο James Gunn έγραψε και πρωταγωνίστησε σε αυτή την ελάχιστα γνωστή κωμωδία. Η ιδιορρυθμία και η ευφυΐα της ξεχώρισαν αμέσως για τους λίγους ανθρώπους που την είδαν και την εκτίμησαν. Πιθανότατα πολύ νωρίτερα από την εποχή της, αξίζει να δουν την ταινία The Specials όσοι ανυπομονούν να δουν την επόμενη προσπάθεια του σεναριογράφου / σκηνοθέτη.
16 και 15. Snow Angels (2007) and Prince Avalanche (2013)
Ο David Gordon Green είναι από τα πιο ενδιαφέροντα σκηνοθετικά ευρήματα της Αμερικής του εικοστού αιώνα. Οι ταινίες του διαδραματίζονται στην ατμόσφαιρα μικρών επαρχιακών πόλεων(από το George Washington ως το All The Real Girls και το Joe) που δικαιωματικά συγκέντρωσαν το σεβασμό και την προσοχή των κριτικών και σοβαρών φίλων του κινηματογράφου.Το κοινό τον γνωρίζει περισσότερο για τις εξαιρετικά διασκεδαστικές κωμωδίες μεγάλου προϋπολογισμού, όπως το Pineapple Express και Your Highness, παρά για το πιο αθόρυβο έργο που του έδωσε καριέρα. Το Eclectic δεν ξεκινάει καν να περιγράψει το έργο του Green. Μάλλον πρέπει να τον δείτε ως δύο διαφορετικούς άνδρες με δύο διαφορετικές σταδιοδρομίες, επειδή δεν υπάρχει απολύτως καμία διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο κόσμων εκτός από το όνομά του στους τίτλους της ταινίας.Το Snow Angels και το Prince Avalanche εμπίπτουν στην κατηγορία των ταινιών του Green που διαδραματίζονται στην επαρχία. Το Snow Angels είναι το πιο ζοφερό και πιο βίαιο από τα δύο, ενώ το Avalanche είναι λίγο πιο χαλαρό με κωμικούς τόνους. Και οι δύο ταινίες δίνουν την αίσθηση του εκκεντρικού, εκτυλίσσονται με χαλαρό ρυθμό και διαπνέονται από μια μελαγχολική χροιά. Όσο πιο ξεχωριστή είναι η καριέρα του, τόσο καλύτερες είναι οι ταινίες του Green. Όπως συμβαίνει συχνά με πολλούς κινηματογραφιστές, η καλύτερη δουλειά του δεν είναι πάντα η ευρύτερα γνωστή.
- Sex&Death 101 (2007)
Ο σεναριογράφος του Heathers, ο Daniel Waters, έγραψε και σκηνοθέτησε αυτή τη μερικές φορές σουρεαλιστική, σκοτεινή σεξουαλική κωμωδία για έναν άνθρωπο που λαμβάνει ένα μυστηριώδες email που περιέχει μια λίστα με όλες τις γυναίκες με τιε οποίες είχε κάνει σεξ.Οι σταρ Simon Baker και Winona Ryder (θερμά καλοδεχούμενη στον κόσμο του Waters) ξεχωρίζουν αβίαστα μέσα από τον συνεχώς μεταβαλλόμενο τόνο του σεναρίου. Το ιδιάζον στιλ συγγραφής και αφήγησης του Waters γίνεται εμφανές στην ταινία, αλλά όχι με το καλύτερο αποτέλεσμα, αφού εδώ και δεκαετίες δεν την πρόσεξε κανείς.
- Numb (2007)
Ο πρώην αστέρας sitcom Matthew Perry προσφέρει μια συναρπαστική και αστεία ερμηνεία ως νευρωτικός σεναριογράφος του Χόλιγουντ που αγωνίζεται μέσα από μια μοναδική και προκλητική διανοητική διαταραχή που είναι γνωστή ως διαταραχή αποπροσωποποίησης. Στη συνέχεια περνάει μια ξεκαρδιστική και τρομακτική σειρά δοκιμών και σφαλμάτων με διάφορους ψυχιάτρους και φάρμακα, για να ανακαλύψει ότι κανείς δεν ξέρει πλήρως τι κάνει και ότι κάθε δυνατή λύση δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια (συχνά όχι τόσο) εικασία.Τόσο η εξαίρετη μελέτη των χαρακτήρων όσο και η σαρωτική σάτιρα του ψυχιατρικού τομέα, καθιστά δύσκολο να πούμε γιατί η ερμηνεία του Numb ή του Perry δεν έχει ακόμη λάβει καμία αναγνώριση. Ίσως η τεράστια δημοτικότητα του Perry ως αστέρας sitcom τη στιγμή που προβλήθηκε η ταινία στους κινηματογράφους να λειτούργησε εις βάρος των πιθανοτήτων του να αναγνωριστεί για μια πιο ώριμη δουλειά. Όποια και αν είναι η απάντηση, η ιστορία του Numb είναι περίτεχνα γραμμένη από τον Harris Goldberg, ο οποίος σκηνοθέτησε επίσης την ταινία και αξίζει τον κόπο να τη δείτε.
12 και 11. Chuck & Buck (2000) and The Good Girl (2002)
Για μια σύντομη χρονική περίοδο στις αρχές του αιώνα, φαινόταν πως ο συγγραφέας Mike White και ο σκηνοθέτης Miguel Arteta επρόκειτο να είναι δύο από τις σημαντικότερες φωνές στη δημοφιλή αμερικανική ανεξάρτητη κινηματογραφία. Ενώ οι καριέρες τους κρατούσαν δυνατά, δεν κατάφεραν να συνεχίσουν στο ίδιο μονοπάτι από όπου ξεκίνησαν με τις πρώτες συνεργασίες τους με τις μαύρες κωμωδίες.Στο Chuck & Buck πρωταγωνιστεί ο White ως ένας υπερβολικός άνδρας-παιδί που μόλις έχασε τη μητέρα του. Προσκολλημένος στο παρελθόν, ο White ξεκινά για το Los Angeles για να αναζητήσει την εταιρεία του παιδικού φίλου του (Chris Weitz). Ο Weitz είναι τώρα ενήλικος με σύζυγο και υψηλόβαθμη δουλειά ως στέλεχος της μουσικής βιομηχανίας.Αυτό που προκύπτει είναι μια πολύ άβολη, δυσάρεστη και τελικά συγκινητική σειρά αμήχανων συναντήσεων μεταξύ των δύο (πρώην) φίλων. Εξίσου άβολη, αλλά και χιουμοριστική, η ταινία Chuck & Buck είναι μερικές φορές οδυνηρή και δυσάρεστη εμπειρία που με κάποιο τρόπο καταφέρνει να είναι αρκετά αισιόδοξη ώστε να μην βυθίζεται στο δικό της σκοτάδι.Στο Good Girl πρωταγωνιστεί η Jennifer Aniston ως μια παντρεμένη που ζει σε μικρή πόλη και ξεκινάει μια σχέση με έναν νεότερο συνεργάτη της στο κατάστημα όπου εργάζεται (μια μεγάλη πρώιμη ερμηνεία από τον Jake Gyllenhaal). Η Aniston είναι υπέροχη ως η δυστυχισμένη γυναίκα που αναγκάζεται να ακολουθήσει τις διακυμάνσεις των κακών της αποφάσεων.Και οι δύο ταινίες είναι από τις καλύτερες και πιο άγνωστες μαύρες κωμωδίες της εποχής τους.
