Τα κόμικ, ενώ έχουν μια αναντίρρητη γοητεία, είναι δύσκολο να προσομοιάσουν αυτή τη μαγευτική απλότητα που μπορεί να έχουν τα παραμύθια. Αυτή την αίσθηση αναζήτησης και φαντασιακής εξερεύνησης, η οποία, χωρίς να είναι δασκαλίστικη και συγκαταβατική, καταφέρνει πράγματι να μάθει κάτι στον (όχι πάντα) νεαρό αναγνώστη. Η αλήθεια είναι ότι ο αφαιρετικός λόγος βοηθάει περισσότερο σε αυτό από ό,τι η συγκεκριμένη εικόνα. Για αυτό και πολλά τέτοια δείγματα είναι απλά εικονογραφήσεις παιδικών ιστοριών, όπου η εικόνα λειτουργεί επικουρικά και όχι ως ισότιμο εκφραστικό μέσο. Προφανώς και υπάρχουν πολλά δείγματα όπου εικόνα και λόγος λειτουργούν μαζί στο επίπεδο της αφήγησης, εξάλλου η 9η Τέχνη έχει κάνει πολλά βήματα και έχει επιτύχει την πλήρη ανεξαρτητοποίηση της από τις καταβολές της.
Μία τέτοια, ζεστή παρά το κρύο περιβάλλον στο οποίο λαμβάνει χώρα, περίπτωση είναι και το Η Εγκυκλοπαίδεια της Πρώιμης Γης, της Isabel Greenberg, πρωτοεκδομένο για πρώτη φορά το, μακρινό πια, 2013. Πλέον υπάρχει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο – Αλεξάνδρεια και σε μετάφραση της Φωτεινής Χαντζιάρα.
Το ίδιο το κόμικ αποτελείται από πολλές μικρότερες, αλληλένδετες ιστορίες, όπου η ίδια η πλοκή και το (γλυκόπικρο) φινάλε δεν έχουν τόση σημασία. Κεντρικό στοιχείο έχουν οι ίδιες οι ιστορίες per se. Δραματικές, με κωμικές προεκτάσεις, ρομαντικές και ζεστές, οι ιστορίες της Πρώιμης Γης έχουν ως κεντρικό στόχο να τονίσουν το πόσο απαραίτητες είναι γενικά οι ιστορίες για τους ανθρώπους κάθε εποχής και κάθε συνθήκης. Είναι το μέσο που μαθαίνουμε, που κοινωνικοποιούμαστε και που τελικά μπορούμε να είμαστε άνθρωποι. Είναι η ταυτότητα μας, η πιο αντιπροσωπευτική συνθήκη της ανθρώπινης κατάστασης.
Το ότι οι ιστορίες που περιέχονται είναι, σε μεγάλο βαθμό, ελαφρώς διασκευασμένα παραμύθια από την Παλαιά Διαθήκη δεν αναιρεί αυτό το αίσθημα. Ίσα- ίσα που το ενισχύει. Διότι ιστορίες που, καλώς ή κακώς όλοι γνωρίζουμε, σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο και χωρίς πια την κουραστική και τυραννική μορφή του Θεού των Ισραηλιτών, τις αναδιαμορφώνει και τις αναδεικνύει. Διότι πλέον διαφαίνεται καλύτερα το ανθρώπινο τους στοιχείο, η δυναμική των κοινωνιών που τις αναπαράγουν και όχι κάποιος έωλος θρησκευτικός φανατισμός. Άλλες ιστορίες, είτε πρωτότυπες (όπως η εναρκτήρια), είτε βασισμένες σε άλλες μυθολογικές παραδόσεις, όπως η σκανδιναβική, διατηρούν αυτή την ιδιότητα. Παράλληλα η Greenberg δε μεταφέρει απλά αυτές τις ιστορίες. Τις σκιαγραφεί σε ένα πλαίσιο όπου λόγος και εικόνα έχουν απόλυτη ισοτιμία, προσδίδοντας όλα τα απαραίτητα στοιχεία προφορικότητας και αυτή τη μεταφυσική γαλήνη των παραμυθιών. Ταυτόχρονα δεν ξεχνά ποτέ ότι το δικό της κοινό είναι οι αναγνώστες του βιβλίου, έτσι μέσα ο λόγος της έχει αρκετές διακειμενικές αναφορές και σπασίματα του 4ου τοίχου.
Πολύ σημαντικό στοιχείο στο έργο της Greenberg είναι και η γλώσσα, το μέσο που διατηρεί, μεταλαμπαδεύει και τελικά επηρεάζεται το ίδιο από τις ιστορίες που μεταφέρει. Η Χαντζιάρα έχε κάνει μια πολύ καλή δουλειά στη διατήρηση αυτής της ατμόσφαιρα της θαλπωρής, της ζεστασιάς και της αγάπης που διαπνέει τη γλώσσα της Greenberg. Εξάλλου η Greenberg είχε βραβευτεί για την πρώτη, χαρμόλυπη ιστορία της Εγκυκλοπαίδειας, η οποία είχε κυκλοφορήσει 2 χρόνια νωρίτερα, με το βραβείο Comica Graphic Short Story.
To ίδιο το σχέδιο της Greenberg ταιριάζει απόλυτα με το ύφος του κειμένου. Είναι ιδιαίτερα ζεστό, με λίγα χρώματα, με κυρίαρχο το λευκό και το γκρι, όπως οι Πόλοι στους οποίους λαμβάνει χώρα το μεγαλύτερο μέρος των ιστοριών αυτών. Με αδρές γραμμές, χωρίς εμμονή στην λεπτομέρεια αλλά μεγάλη παραστατικότητα, καταφέρνουν να λειτουργήσουν με έναν τρόπο πραγματικά απλό και λιτό, μεταφέροντας όμως αυτή την ανεπιτήδευτη, παραμυθική απλότητα, που είναι τρομερά δύσκολο να επιτευχθεί.
Συνολικά, Η Εγκυκλοπαίδεια της Πρώιμης Γης είναι μια πολύ όμορφη έκδοση για τη βιβλιοθήκη σας και εσάς. Όπως επίσης και ένα πανέμορφο δώρο για παιδιά κάθε ηλικίας (κυρίως τα μεγάλα).
