Το σαββατοκύριακό που μας πέρασε χάσαμε την ζωή μας καταβροχθίσαμε τον τέταρτο κύκλο της ναυαρχίδας του Νetflix, του πολυσυζητημένου και πολυβραβευμένου Ηouse of Cards. Kαι έχουμε να δηλώσουμε, με περίσσια υπερηφάνεια, πως άξιζε κάθε δευτερόλεπτο!
Ας είμαστε αντικειμενικοί, ο τρίτος κύκλος έκλεισε και άφησε πολλούς απογοητευμένους θεατές. Ουσιαστικά ο ρόλος του ήταν να αποδομήσει πλήρως την εικόνα που είχαμε για το μακμπεθικό ζεύγος Frank και Claire Underwood, να αλλάξει, ή καλύτερα να γκρεμίσει, κάθε παλιό στόχο και έννοια με την οποία αυτοί οι μακιαβελικοί χαρακτήρες είχαν ταυτιστεί στις δύο (αριστουργηματικές) σεζόν που είχαν προηγηθεί. Ήταν ένα τεράστιο ρίσκο. Οι χαρακτήρες που πήραν 26 επεισόδια για να χτιστούν ξαφνικά κατέρρευσαν, γέμισαν ψεγάδια και παρουσιάστηκαν με έναν εντελώς διαφορετικό, και κάπως αποπροσανατολιστικό τρόπο. Δεν θα κρυφτούμε πίσω από το δάχτυλο μας, ούτε σε εμάς άρεσε αυτό. Σε κάποια φάση μάλιστα έκαναν και την εμφάνιση του αμφιβολίες για το ίδιο το μέλλον της σειράς…
Αυτό ήταν μέχρι να δούμε τον τέταρτο κύκλο.
Όταν έπεσε το τελευταίο καρέ του τελευταίου επεισοδίου σχεδόν μείναμε άφωνοι και αναγνωρίσαμε το λάθος μας. Ένα λάθος απόλυτα λογικό βέβαια. Είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος πως ένας παραγωγός, όπως ο Κevin Spacey, ένας συγγραφέας, όπως ο Beau Willimon (The Ides of March) και μια σκηνοθέτης, όπως η Robin Wright, ήταν δυνατό να έχουν τόσο απόλυτο έλεγχο πάνω στην δημιουργία και την παραγωγή της σειράς. Κάθε ρίσκο, κάθε κίνηση, κάθε υποπλοκή όχι μόνο εξηγείται, αλλά τελικώς δένει σε ένα εκρηκτικό μείγμα που καθιστά ένα πολιτικό θρίλερ (ένα πολύ δύσκολο είδος) το ίδιο ή και περισσότερο συναρπαστικό από μια περιπέτεια επικών διαστάσεων. Kαι αυτό είναι μόνο το περιτύλιγμα του Ηouse of Cards...
Η αρχή της σειράς βρίσκει το ζεύγος διαλυμένο, τον έναν να θέλει να καταστρέψει τον άλλον, ακριβώς την στιγμή που οι εξωτερικοί και εσωτερικοί εχθροί απειλούν τα πάντα. Ωστόσο, στην πορεία, συμβαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό. Ο ρόλος της Claire αλλάζει ριζικά, από υποστηρικτικός βγαίνει στο προσκήνιο, στην ίδια ακριβώς αρένα με τον Frank και να καταφέρνει εξίσου καλά, αν όχι καλύτερα… Έτσι λοιπόν η Robin Wright έρχεται στο προσκήνιο και ενώ όλοι είδαμε πόσο καλά τα καταφέρνει στις ύπουλες και δολοπλόκος τακτικές του συζύγου της, πλέον αναβαθμίζεται και δοκιμάζει και δικές της τεχνικές. Η τέταρτη σεζόν ξεχειλίζει γυναίκεια δυναμική, σε κάποια σημείο της μάλιστα η Claire εξοβελίζει τελείως τον Frank και αποκτά το προσκήνιο, βελτιώνοντας σχέδια, σώζοντας καταστάσεις και θέτοντας τα θεμέλια για την μελλοντική πορεία του ζεύγους, με τρόπο που ούτε ο διαβόητος Frank Underwood δεν θα μπορούσε.
Με αυτό τον ρυθμό προχωρούν, αλληλοσυμπληρώνοντας ο ένας τον άλλον, σε ένα επίπεδο που δεν είχαμε ξαναδεί μέχρι τώρα. Αν στις προηγούμενες σεζόν κυριαρχούσε η αυτάρεσκη φωνή του Frank Underwood, σε αυτή η κυριαρχία μοιράστηκε ανάμεσα στους δύο χαρακτήρες, που ουσιαστικά, όπως και στην εξαίσια ψυχαναλυτική απεικόνιση του πρωταγωνιστικού ζεύγος του Macbeth, αποτελούν έναν χαρακτήρα, μία προσωπικότητα διψασμένη για την απόλυτη εξουσία. Οι Underwood λοιπόν, προχωρούν ακόμα πιο αδυσώπητα από πριν. Αν στις πρώτες σεζόν κοιτάζαμε σοκαρισμένοι πως ο Frank ήταν πρόθυμος να θυσιάσει μία ή δύο ζωές για τις δολοπλοκίες του, τώρα απομένουμε να τον κοιτάμε με φρίκη να θυσιάζει πολλά παραπάνω: μια οικογένεια, μια πόλη, μια χώρα, έναν ολόκληρο πλανήτη βυθισμένο στο χάος.Και δεν είναι υπερβολή.
Πέρα από τους χαρακτήρες, η τέταρτη σεζόν της σειράς-φαινόμενο, έρχεται να επεκτείνει και την εξερεύνηση του έργου σε μια σειρά πολιτικά/κοινωνικά θέματα. Όπως και στην τρίτη σεζόν, δεν διστάζουν να βάλουν στο παιχνίδι εχθρούς πολύ μεγαλύτερους. Από την μία η Ρωσία, με τον πρόεδρο/μίμο του Βλάντιμιρ Πούτιν, και τις ισλαμιστικές οργανώσεις της Μέσης Ανατολής, αλλά και τον ίδιο τον αμερικάνικο λαό. Όλα αυτά όμως έχουν την απροκάλυπτα κυνικά απεικόνιση που είχαν και οι συμφωνίες που γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες μεταξύ πολιτικών και λόμπι εταιριών. Ξεσκεπάζεται ξεδιάντροπα ο πατριωτισμός και τα υποτιθμένα ιδανικά των ηγετών των κρατών των τρομοκρατών και την εταιριών. Όλοι είναι στο παιχνίδι, όλοι είναι πρόθυμοι να ποντάρουν και να πουλήσουν. Είτε αυτό είναι πετρέλαιο, είτε προσωπικά δεδομένα εκατομμυρίων πολιτών, όλα αγοράζονται και πουλιούνται. Τα υπόλοιπα είναι απλά παιχνίδια για τις κάμερες.
Ταυτόχρονα με αυτά βέβαια, η σειρά διατηρεί τον διακριτικό αλλά παράλληλα δυναμικό φεμινισμό και αντισεξισμό που την χαρακτηρίζει,τόσο στους χαρακτήρες, όσο και στις περιστάσεις. Όσον αφορά τις ερμηνείες, διατηρήθηκαν στο έχω-χτυπήσει-ταβάνι-γεμίστε-με-βραβεία επίπεδο. Ταυτόχρονα όμως, έχοντας και σαν παρακαταθήκη την αποδόμηση που επήλθε στην προηγούμενη σεζόν, οι ηθοποιοί είχαν ακόμα μεγαλύτερο εύρος συναισθημάτων, αλλά και τρόπους να τα παρουσιάσουν. Ο Frank παλεύει με ότι κοντινότερο έχει σε συνείδηση, με τους δικούς του προσωπικούς δαίμονες που (ξανα)εμφανίζονται σε μια προσπάθεια να τον στοιχειώσουν. Μόνο που αυτό που δεν υπολογίζουν είναι το ότι ο Frank Underwood δεν έχει τύψεις, δεν νιώθει την παραμικρή μεταμέλεια για ότι έκανε. Και αυτό δεν δίνεται με το μαγευτικό σπάσιμο του τέταρτου τοίχου, τουλάχιστον όχι τόσο συχνά όσο στις άλλες σεζόν, ούτε με τα παγερά quotes που έχουν γεμίσει (και δικαίως) το Internet (και αυτή την κριτική).
Όχι, ο Kevin Spacey (American Beauty,The Usual Suspects,L.A. Confidential ) συνεχίζει να εξερευνά τον ρόλο του Frank ακόμα και τώρα. Μετά από 3 χρόνια και τρεις σεζόν, ο Spacey παρουσιάζει το ίδιο πάθος, την ίδια δαιμονισμένη ενέργεια και πρόθεση να πάει ακόμα παραπέρα. Πλέον δεν φοβάται να φανεί ευάλωτος, ίσως και ανθρώπινος, δείχνοντας μια πλευρά του χαρακτήρα που είχε μόνο αχνοφανεί στις προηγούμενες σεζόν. Επιπλέον, μπορεί τα quotes να μειώθηκαν αισθητά, έχει ανέβει όμως η ένταση στο παίξιμο, η βιαιότητα στις κινήσεις και στο ρυθμό.
Στο ίδιο επίπεδο κινείται και η Robin Wright (Forrest Gump,The Princess Bride). Παγερή, άφοβη πηγαίνει ακόμα πιο βαθιά την αναζήτηση στον ψυχισμό του χαρακτήρα της, αφενός με εξωτερικές αφορμές, όπως είναι και η εμφάνιση της μητέρας της (εξαιρετική Ellen Burstyn), αλλά και ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων της με τον Frank. Πλέον φεύγει από την σκιά του και αποκτά την δική της θέση στο φως της δημοσιότητας, αλλά και στην αρένα της πολιτικής. Μπορούμε να πούμε πως σε αυτή την σεζόν, όχι μόνο κατάφερε να “καλύψει”την ζημιά που είχε κάνει στην προηγούμενη, αλλά ίσως και να επηρέασε τα πράγματα σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι ο Πρόεδρος.
Οι παλιοί γνώριμοι ηθοποιοί της σειράς είναι η αλήθεια πως παραγκωνίστηκαν για να δώσουν χώρο τόσο στην νέα κατάσταση του ζεύγους, όσο και σε κάποιες νέες και πολύ αποτελεσματικές αφίξεις. Το δεξί χέρι των Underwood, ο Michael Kelly ( Changeling ,The Adjustment Bureau ) καταφέρνει να ισορροπεί με το ανατριχιαστικό και ψυχρό προφίλ που είχε στις δύο πρώτες σεζόν, με την ανθρώπινη και προβληματισμένη εικόνα που υιοθέτησε στην τρίτη, χωρίς ωστόσο να μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τα πράγματα. Η πολυαγαπημένη Molly Parker (Deadwood,Kissed) μπορεί να είχε μεγάλο ρόλο στην τρίτη σεζόν, εδώ όμως δεν κατάφερε να επηρεάσει κάτι, παρά στο τέλος, όπου συνέβαλε στο να δημιουργηθεί το μεγαλύτερο εμπόδιο που πρέπει να ξεπεράσουν οι Underwood: την αλήθεια. Σε παρόμοια μοίρα βρέθηκε και ο Mahershala Ali (The Place Beyond the Pines,The Hunger Games: Mockingjay ) o oποίος ήταν και παραμένει από τις ελάχιστες περιπτώσεις αρνητικού προσήμου όσον αφορά την ερμηνευτική ικανότητα των ηθοποιών της σειράς. Eπίσης η Neve Campbell (Scream) κάνει μια δυναμική είσοδο στον χώρο ως νέα παρουσία, ανανεώνοντας αρκετά το στρατόπεδο των Underwood. Σε γενικές γραμμές βέβαια, όπως αναφέραμε, οι ερμηνείες είναι και το δυνατότερο χαρτί της σειράς.
Σκηνοθεσία
Η ψυχρή ατμόσφαιρα του κόσμου της αμερικάνικης πολιτικής, τα σκοτεινά και δυσοίωνα χρώματα και η εξαιρετική αισθητική είναι έργο πολλών σκηνοθετών, όπως συνήθως συμβαίνει στις σειρές. Από αυτούς πρέπει να ξεχωρίσουμε βέβαια τους James Foley, που έχει σκηνοθετήσει και τα περισσότερα, την πρωταγωνίστρια Robin Wright, που σκηνοθέτησε τα καλύτερα, αλλά και τον πολυβραβευμένο John David Coles, παλιό γνώριμο του Spacey από το Darrow. Αυτό όμως που πραγματικά ξεχωρίζει στην σκηνοθεσία του Ηοuse of Cards είναι η ψυχογραφική επιμονή και σπουδή της κάμερας στους χαρακτήρες. Η ψυχοσύνθεση των ηθοποιών, η ένταση της κάθε στιγμής προβάλλεται στο πως βλέπει ο θεατής τα γεγονότα. Η παλέτα των πλάνων φαντάζει ατέλειωτη, από παραδοσιακά traveling και φοντί μέχρι πανοραμικά και αδύνατες λήψεις, ωστόσο όλα εστιάζουν στους χαρακτήρες. Η επιλογή φαντάζει προφανής, μια και οι περισσότεροι σκηνοθέτες εδώ έχουν κάνει και ηθοποιοί, το αποτέλεσμα όμως, αυτή τη αλληλοενίσχυση σκηνοθεσίας και ερμηνευτών είναι πραγματικά εξαιρετικό.
Παράλληλα, οι σκηνοθέτες κρατούν με αυστηρό χαλινάρι τον ρυθμό, διατηρώντας τον σταθερό σε όλη την σειρά και τους θεατές στην τσίρα όλη την ώρα. Ποτέ δεν ξέρεις τι θα συμβεί, πως θα το αντιμετωπίσουν οι πρωταγωνιστές. Δεν υπήρξε ούτε μια στιγμή που να προχωρήσαμε σε fast forward την σειρά, και όσοι τις βλέπουν μονοκοπανιά ξέρουν πόσο δύσκολο εγχείρημα είναι αυτό…
Επιλογικά, το House of Cards, τράβηξε πάλι την ανηφόρα, και εμείς απομείναμε να περιμένουμε την πέμπτη (και τελευταία;) σεζόν του σε αναμένα κάρβουνα. Μέχρι τότε θα μας στοιχειώνει το τελευταίο καρέ τους ζεύγους Underwood, ως μία από τις καλύτερες σκηνές που έχει βγάλει ποτέ η τηλεόραση, ακόμα και σε αυτή την χρυσή εποχή…
