Η Γιασμίν Γκοράμι είναι ειδικευόμενη γιατρός σε μια γηριατρική κλινική στο Λονδίνο και ετοιμάζεται να παντρευτεί τον αρραβωνιαστικό της, Τζο Σάνγκστερ. Μόνη μελανή κηλίδα στην ευτυχία τους, η επικείμενη γνωριμία των οικογενειών τους, της παραδοσιακής ινδικής οικογένειας των Γκοράμι και της Χάριετ Σάνγκστερ, της φεμινίστριας, σεξουαλικά απελευθερωμένης μητέρας του Τζο. Όμως, αυτό που αρχικά φαντάζει ως το μεγαλύτερο από τα προβλήματά τους, η γεφύρωση του πολιτισμικού χάσματος μεταξύ των οικογενειών τους, σύντομα θα δώσει τη θέση του σε μια σειρά από ανατροπές και κοσμοϊστορικές αλλαγές στις ζωές όλων τους: μέσα από την ψυχοθεραπεία ο Τζο θα αντικρίσει μερικές επώδυνες αλήθειες σχετικά με τον ίδιο και τη σχέση με τη μητέρα του, μια αναπάντεχη εξέλιξη στη ζωή του μικρού αδελφού της Γιασμίν, Αρίφ, του μαύρου προβάτου των Γκοράμι, θα προκαλέσει ρήγμα εντός της οικογένειας, και η Γιασμίν θα χρειαστεί να έρθει αντιμέτωπη με επί δεκαετίες κρυμμένα οικογενειακά μυστικά, αλλά και με δυσπρόσιτες, ουσιαστικές συνειδητοποιήσεις για τον ίδιο της τον εαυτό και τις επιθυμίες της.
Το μυθιστόρημα της Βρετανίδας, Μπανγκλαντεσιανής καταγωγής, συγγραφέα Monica Ali, Γάμος Από Ερωτα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση Αργυρούς Μαντόγλου, είναι ένα πλούσιο, πολυδιάστατο δράμα χαρακτήρων, για τη σύγκρουση δύο οικογενειών, δύο πολιτισμών, αλλά και του παρελθόντος και όλων των διαμορφωμένων αντιλήψεων για αυτό με την οδυνηρή, μα και λυτρωτική πραγματικότητα.
Η Ali ξεκινά την αφήγηση της ιστορίας της με μια γνωριμία, αυτήν των οικογενειών των αρραβωνιασμένων Γιασμίν και Τζο: η παραδοσιακή, πουριτανική, μεσοαστή ινδική οικογένεια της Γιασμίν, όπου το σεξ δεν αποτελεί αντικείμενο συζήτησης, είναι ταμπού και κρύβεται κάτω από το χαλάκι, συναντά την προοδευτική, σεξουαλικά απελευθερωμένη, μεγαλοαστή μητέρα του Τζο. Με πνευματώδες, ανά στιγμές ξεκαρδιστικό, χιούμορ, η Ali αφηγείται όλα τα ευτράπελα και τις ασυνεννοησίες που διαμείβονται μεταξύ των δύο οικογενειών, όσο το μεταξύ τους χάσμα, θρησκευτικό, ταξικό, μορφωτικό, πολιτισμικό, διαφαίνεται, ένα ρήγμα δίχως σημείο τομής, όσο και αν τα μέρη στις όχθες του προσπαθούν να το εντοπίσουν.
Ταυτόχρονα, σατιρίζει την πολιτισμική οικειοποίηση των μειονοτήτων και της κουλτούρας τους από τους φιλελεύθερους, λευκούς αστούς: η Χάριετ αντιμετωπίζει με υπέρμετρο ενθουσιασμό κάθε πτυχή της θρησκείας και των πολιτισμικών συνηθειών της οικογένειας της Γιασμίν, ακόμα και τις θεωρητικά απαρχαιωμένες και συντηρητικές, με κρυφό, απώτερο στόχο να φανεί η πιο προοδευτική εκ του μεγαλοαστικού κοινωνικού κύκλου της. Διοργανώνει μαθήματα ινδικής μαγειρικής, ενδυμασίας σάρι, επιδεικνύει τη μητέρα της Γιασμίν ως πολύτιμο απόκτημα στις εξίσου ψευδο-προοδευτικές φίλες της, σε μια θέαση της αλλότριας κουλτούρας εξωτικοποιημένη, οριενταλιστική, εγγενώς ρατσιστική.
Η Ali συνθέτει μια τοιχογραφία του σύγχρονου Λονδίνου και της πολυπολιτισμικότητάς του, των κοινοτήτων των μεταναστών, της προσπάθειας ενσωμάτωσης και αφομοίωσης της δυτικής κουλτούρας και ταυτόχρονα της διατήρησης του πολιτισμικού χρώματος, των εθίμων και των συνηθειών της πατρίδας, με την κοινωνική τομή του Brexit να δεσπόζει δυσθεώρητη πάνω από τις σύγχρονες φυλετικές και ταυτοτικές πολιτικές. Η στάση που κρατά και το πολιτικό στίγμα που αφήνει καθένα από τα μέλη της οικογένειας της Γιασμίν αντανακλά και ένα διαφορετικό ιδεολογικό ρεύμα εντός των ίδιων των κοινοτήτων μεταναστών στον δυτικό κόσμο – ο κομφορμισμός και η υποταγή, η ομογενοποίηση και η δυτικοποίηση, η προσκόλληση στην παράδοση και την κοινότητα, η εξέγερση και η οργή, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός ως μέσο αντίδρασης στον συστημικό ρατσισμό.
Γράφει για συγκρούσεις, τόσο ιδεολογικές όσο και αμιγώς προσωπικές, εντός της οικογένειας των Γκοράμι: ο μπάμπα, που έχει ενσωματώσει το αφήγημα της σκληρής εργασίας και της αξιοκρατικής ανταμοιβής της από τον καπιταλισμό και τον δυτικό παράδεισο, ο Αρίφ, που αντιπαρατίθεται διαρκώς με τον πατέρα του και στρέφεται στον ισλαμισμό ως απάντηση στον ρατσισμό και την προκατάληψη με την οποία αντιμετωπίζεται εργασιακά, η μα, που νιώθει αποκομμένη από την πατρίδα και τη φυλή της όταν ο μπάμπα τους εγκατέστησε σε μια περιοχή του Λονδίνου μακριά από τις ινδικές κοινότητες, και στη μέση η Γιασμίν, πάντοτε αμέτοχη και συμβιβαστική, προσπαθεί να συμφιλιώσει και τις δύο πλευρές, να είναι ήσυχη, άοσμη και αόρατη, να μην αφήνει την ηχηρότητα της οικογένειας και των πολιτισμικών συνηθειών της να ακουστεί.
Σαν πολυποίκιλτο ινδικό σάρι, η Ali υφαίνει την ιστορία της οικογένειας Γκοράμι, με τις διακλαδώσεις στην προσωπική ιστορία κάθε μέλους, τις τραγωδίες, τα δράματα και τα μυστικά του: το μωρό που θα έρθει αναπάντεχα στη ζωή του Αρίφ θα πυροδοτήσει μια σειρά από εκρήξεις και συγκρούσεις εντός της οικογένειας, που θα φέρουν στην επιφάνεια καλά κρυμμένα οικογενειακά μυστικά. Πάνω από την παιδική ηλικία της Γιασμίν πλανιόταν πάντα ο ιδεατός γάμος των γονιών της, που μετουσιώνεται στο δικό της όνειρο και ελπίδα, ένας γάμος από έρωτα, που αψηφά οικογένειες, τάξεις και κοινωνικά υπόβαθρα, ως ύψιστη πράξη ρομαντισμού – είναι, όμως, τελικά έτσι τα πράγματα ή πίσω από την ιστορία που η ίδια με το φαντασιακό της είχε κατασκευάσει κρύβεται μια πραγματικότητα πολύ πιο ζοφερή και τραγική; Όσο οι αλήθειες για την ιστορία των γονιών της, αλλά και για το ίδιο της το παρελθόν, αναδύονται, ό,τι θεωρούσε έως τότε βέβαιο, κάθε σταθερά στη ζωή της, καταρρέει σαν οικοδόμημα σαθρό εκ των θεμελίων του, και η Γιασμίν θα αναγκαστεί να επανεφεύρει τις αναμνήσεις της αλλά και την ίδια της την ταυτότητα και την αίσθηση εαυτού.
Η κρίση που βιώνει η Γιασμίν είναι πολυεπίπεδη, επαγγελματική, προσωπική, οικογενειακή και υπαρξιακή: διερωτάται αν το ιατρικό επάγγελμα ήταν δική της επιλογή ή ικανοποίηση των απαιτήσεων του πατέρα της, σε μια Βρετανία που αποσαθρώνει και κατακερματίζει το εθνικό σύστημα υγείας της με ανασφαλείς μορφές εργασιακών σχέσεων, ιδιωτικοποιήσεις και εξωτερικές αναθέσεις, εάν ο επικείμενος γάμος της είναι πράγματι ένας γάμος από έρωτα ή μια κομφορμιστική συμμόρφωση στις κοινωνικές επιταγές. Τελικά, η Γιασμίν θα επαναστατήσει απέναντι στις γονικές προσδοκίες και τον ρόλο της υπάκουης, αγνής, αφοσιωμένης κόρης που αναμένεται από εκείνη, θα διεκδικήσει τα δικά της όνειρα και επιθυμίες και θα κατακτήσει το δικαίωμά της στη σεξουαλικότητα, στο σώμα της, στον ίδιο της τον εαυτό.
Ο Γάμος από έρωτα είναι ένα βιβλίο για την οικογένεια, για τις απαιτήσεις των γονέων και το αβάσταχτο άχθος τους στην παιδική, και μετέπειτα ενήλικη, ψυχή, για τα υποκατάστατα και τα κενά της ζωής των γονέων που τα παιδιά καλούνται να γεμίσουν, αλλά και για τις εξιδανικευμένες ιστορίες που αναγκάζονται να πλάσουν προκειμένου να επιβιώσουν και να αντεπεξέλθουν (το ωραιοποιημένο πορτρέτο της Χάριετ ως αποκλειστικού φροντιστή του Τζο και η οδυνηρή αλήθεια που εν τέλει έρχεται στην επιφάνεια, οι απωθημένες αναμνήσεις της βίας και της αυταρχικότητας του πατέρα της Γιασμίν).
Μέσα από μια σειρά επώδυνων συνειδητοποιήσεων, ο Τζο και η Γιασμίν θα χρειαστεί να έρθουν αντιμέτωποι με την ωμή πραγματικότητα του παρελθόντος τους: πως η παιδική τους ηλικία δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα, η ψυχοσυναισθηματική κακοποίηση και οι τοξικές συμπεριφορές μπορεί να είναι παρούσες ακόμα και στις πιο φαινομενικά ειδυλλιακές οικογένειες και πως πίσω από το καλογυαλισμένο, ιλουστρασιόν περίβλημα της γαλήνιας οικογενειακής ζωής, της ανέφελης ρομαντικής σχέσης, του γάμου από έρωτα, μπορεί να κρύβονται δύσμορφα τέρατα, εφιαλτικά βιώματα και ανεπούλωτα τραύματα. Όμως, μέσα από την κατά μέτωπο αντιπαράθεση με τους δαίμονες του παρελθόντος, την ειλικρινή, εκ βαθέων εξομολόγηση και την ουσιαστική κατανόηση του εαυτού μπορεί μόνο να επέλθει η πολυπόθητη λύτρωση και η συγχώρεση. Η ζωή δεν είναι απλή, διατείνεται η μα της Γιασμίν, και ίσως δεν χρειάζεται να είναι, καθώς αυτή ακριβώς η πολυπλοκότητά της, οι συγκρούσεις, ο πόνος, η ντροπή και η ενοχή, είναι και ο δρόμος προς την κάθαρση και τον εξαγνισμό.
Οικογενειακή σάγκα, κοινωνική σάτιρα, σπουδή πάνω στη φυλή, την ταυτότητα, την καταγωγή και την κουλτούρα, τρυφερή, μελαγχολική ιστορία αγάπης και πάνω απ’ όλα ενδελεχής μελέτη χαρακτήρων, ο Γάμος από έρωτα είναι ένα πλούσιο, χορταστικό, απόλυτα φρέσκο και σύγχρονο μυθιστόρημα, με γλυκόπικρη επίγευση, μα τόσο απολαυστικό που διαβάζεται μονορούφι.
