Κατά τη διάρκεια των γιορτών αλλά και μετά από αυτές, το Netflix έβγαλε πολλά καινούρια προγράμματα. Άλλα δικαίως γνώρισαν μεγάλη επιτυχία (Black Mirror), άλλα γνώρισαν επιτυχία αλλά… όχι δικαίως (Bird Box) και άλλα απλά επισκιάστηκαν. Το You δεν έχουμε καταλήξει ακόμα αν γνώρισε την επιτυχία που του άξιζε, αλλά σίγουρα είναι μία σειρά που συζητήθηκε.
Η σειρά ασχολείται με τον Joe Goldberg (Penn Badgley), έναν χαρακτήρα που μοιάζει με τον Dan Humphrey του Gossip Girl, αλλά πολύ πιο σκοτεινό. Όπως και ο Dan Humphrey, ο Joe Goldberg αγαπά τα βιβλία, ζει στη Νέα Υόρκη και… κατασκοπεύει γυναίκες από πλούσιους κοινωνικούς κύκλους.
Καθώς βλέπαμε trailer του You, δεν μας πέρναγε καν από το μυαλό τι θα είναι αυτό που θα ακολουθήσει. Πλασαριζόταν σαν μια ρομαντική κλασική, ανάλαφρη σειρά του Netflix. Σύντομα όμως όλοι καταλάβαμε ότι δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Το You κλείνει μέσα του πάρα πολλά και διαφορετικά στοιχεία (πατριαρχία, κουλτούρα βιασμού, εμμονές) και η απόφαση να παρουσιαστεί σαν σαπουνόπερα απλά το χαλάει, όπως ακριβώς έγινε και με το Elite.
Aν κάνουμε την παραδοχή ότι η εξέλιξη των γεγονότων της σειράς είναι μια ευθεία γραμμή (που δεν είναι), τότε αυτό που μας παρουσιάζεται είναι το εξής: Aπό τη μία η “επιφανειακή ζωή” που έχει επιλέξει να κάνει η Beck (Elizabeth Lail, την έχουμε δει και στο Once Upon a Time) μέσα από τα Sοcial Media και το Tinder και από την άλλη ο φαινομενικά υγιής βιβλιοπώλης που έχει πιάσει το νόημα.
— Ακολουθούν Spoilers —
To You ξεκινάει με την παρουσίαση αυτής της αντίθεσης, σχετικά ήρεμα αλλά συνεχίζεται με τον Joe να αφήνει αρκετά νωρίς πίσω του το ρόλο του συμπαθητικού βιβλιοπώλη. Έχει πολλή μεγάλη αξία να παρατηρήσουμε πόσο γρήγορα εξελίσσονται τα πρώτα επεισόδια και πόσο βασανιστικά αργά τα επόμενα, γεγονός που μας δείχνει πως όλη η εξέλιξη της συμπεριφοράς του Joe προϋπήρχε και κανένα από τα γεγονότα της σειράς δεν ήταν ικανά να τον αλλάξουν. Καμία παρεξήγηση δεν υπάρχει ως προς τις προθέσεις του Joe και κανένα μυστήριο δεν πλανάται πίσω από αυτές, καθώς η φωνή του είναι πάντα παρούσα, ώστε να εξηγεί τις ενέργειές του, αλλά και να τις εξορθολογίζει. Αυτό είναι και το πιο ενδιαφέρον σημείο της σειράς, καθώς η εκλογίκευση των σκέψεων και η προσπάθεια του να αποποινικοποιήσει κάθε πράξη του, καθορίζει άμεσα τον χαρακτήρα των γεγονότων.
To βασικό πρόβλημα του Joe είναι η ψύχωση του με την Beck, και η κυριαρχική βία που ασκεί σε όποιον πάει να την πλησιάσει. Με έναν ακραίο ελιτισμό ο Joe θεωρεί τον εαυτό του αναγνώστη του κόσμου. Με συνδυαστική σκέψη φτιάχνει σχήματα στο μυαλό του πολλές φορές υπαρκτά, αλλά τις περισσότερες όχι, συνδυάζοντας μικρές λεπτομέρειες, παραβιάζοντας καθημερινά τη λογική και την μέθοδο της επαγωγής για την δομή ενός επιχειρήματος. Ο Joe διακρίνει σημαντικά πρότυπα προσωπικότητας με βάση τις δικές του εμπειρίες, αλλά η ακρίβεια των συμπερασμάτων του δεν έχει σημασία, επειδή οι άνθρωποι είναι απλώς χαρακτήρες στην ιστορία του για αυτόν. Από τη δύναμη της γνώσης αντλεί το χωρίς όρια δικαίωμα να εξουσιάζει τους γύρω του.
Eν έτει 2019, την εποχή της μεγάλης και γρήγορης πληροφορίας ο Joe εκμεταλλεύεται στο έπακρο τις δυνατότητες της εποχής αναπτύσσοντας έναν πολύ περίεργο κυνισμό, καθώς από την μία μπορούσε από τη μία να ξέρει σχεδόν τα πάντα για την ζωή της Beck και από την άλλη να καμουφλάρεται τέλεια χωρίς να μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα. Αναγνωρίζει και λαμβάνει υπόψη του το επιμέρους συμφέρον πίσω από την καθολικότητα, την απόσταση ανάμεσα στην ιδεολογική μάσκα και την πραγματικότητα, εξακολουθεί όμως να βρίσκει λόγους για να κρατήσει τη μεταμφίεση και να περπατάει ένα δρόμο γεμάτο ψέματα, βιαιότητα και δολοφονίες.
Διαβάζοντας άλλες κριτικές για την εν λόγω σειρά, παρατηρούμε συχνά τη λέξη “ψυχοπαθής” να χαρακτηρίζει τον Joe. Δε θα το δείτε αυτό στο παρόν κείμενο, όχι επειδή αμφισβητούμε το ότι υπάρχει μια ιδιαιτερότητα στη συμπεριφορά του, αλλά επειδή τέτοιοι όροι πρέπει να μην χρησιμοποιούνται ελαφρά τη καρδία. Αλλιώς καταλήγουμε από τη μία να ιατρικοποιούμε κάθε συμπεριφορά και να ερμηνεύουμε οποιοδήποτε πρόβλημα δημιουργείται υπό το πρίσμα της “ψυχοπάθειας” και από την άλλη να αφήνουμε πίσω μας ζητήματα σεξισμού και κουλτούρας βιασμού. Καταλήγουμε δηλαδή να τοποθετούμε το κάθε ζήτημα εκτός κοινωνίας και να χάνουμε τα πραγματικά του αίτια. Το You κατά την γνώμη μας είναι μια εξαιρετική προσέγγιση του θέματος καθώς ακροβατεί συνεχώς πάνω σε λεπτές ισορροπίες ωμού ρεαλισμού και σημαντικών προβλημάτων που υπάρχουν, αλλά κρύβονται κάτω από τον μανδύα της ψυχοπάθειας .
Η Beck είναι ένας πλήρως ανεπτυγμένος χαρακτήρας με μια βαθιά ιστορία και πολλές ιδιορρυθμίες που την τραβούν από τη σφαίρα των κλισέ. Τα όνειρα και οι επιθυμίες της είναι ο επαναπροσδιορισμός των ισορροπημένων ατελειών της ζωής της. Παραβιάζεται η ιδιωτικότητά της, κακοποιείται και εν τέλει ίσως και να δολοφονείται καθώς με βάση την αφήγηση του Joe “προκαλεί”. Προκαλεί επειδή χαμογελάει συνέχεια, προκαλεί επειδή χρησιμοποιεί Tinder, προκαλεί επειδή κάνει περιστασιακές σχέσεις. Το σχήμα ύβρις-νέμεσις-τίσις παίρνει σάρκα και οστά σε μια παραμορφωμένη και αποκρουστική εκδοχή του με την σχέση Joe-Beck να έχει φυσικά διαστάσεις εξουσιαστή-εξουσιαζόμενου.
Το πιο δύσκολο κομμάτι της σειράς είναι η ευθυγράμμιση του λόγου του Joe, με τις πράξεις του. Με τον ίδιο να παίρνει ρόλο τιμωρού σε οτιδήποτε σπάει την κανονικότητα των δικών του πλαισίων και με την εξαιρετική του αφήγηση να μας αναλύει το κάθε τι φτάνουμε στην κορύφωση της ιστορίας, τη στιγμή που η Beck εισέρχεται στην εξίσωση. Αυτή η σύνδεσή τους θα φτάσει πολύ μακριά για να εξασφαλιστεί ότι και οι δύο χαρακτήρες αισθάνονται καλά ισορροπημένοι μέσα στην αφήγηση. Με τον Joe να χειρίζεται άψογα την γλώσσα, το You καταφέρνει να αναπαράγει μαεστρικά το κλισέ ¨Για την αγάπη τα πάντα” και να το φτάνει στα εξωφρενικά όριά του.
Πέρα από τις ακραία βίαιες στιγμές, ο περισσότερος κόσμος κατά τα άλλα θεωρεί τον Joe σε αρκετά σημεία διασκεδαστικό, καθώς ενσαρκώνει έναν αρκετά γνώριμο ρόλο, αυτόν που είναι κατατρεγμένος και κάνει “τα πάντα για την αγάπη”, τσαλακώνεται, κλέβει, χτυπάει, ρίχνει την “αξιοπρέπειά” του για αυτήν που αγαπάει, γίνεται ενοχλητικός και πιεστικός αλλά όλο αυτό με έναν Xoλυγουντιανό αέρα (χαρακτηριστικό παράδειγμα κάποιες ιστορίες του Love Actually), που προβάλλεται ως ρομαντισμός και αναγνωρίζεται από μέρος του κοινού ως άλλοθι. Ανέκαθεν υπήρχε η τάση από τον κόσμο να δένεται με τον πρωταγωνιστή του τηλεοπτικού προγράμματος που παρακολουθούσε, ακόμα και αν είχε κάνει χειρότερα και περισσότερα εγκλήματα από ότι ο Joe. Εδώ όμως μιλάμε για μια αρκετά διαφορετική περίπτωση, καθώς όλες του οι ενέργειες ήταν πολύ καλά μελετημένες βγάζοντας μπροστά όλη την σαπίλα της κοινωνίας τον ρατσισμό, τον μισογυνισμό και την κουλτούρα του βιασμού.
Δημιουργοί της σειράς είναι οι Greg Berlanti (Flash) και Sera Gamble (Supernatural), οι οποίοι δοκίμασαν να δώσουν μια άλλη διάσταση στο stalking τονίζοντας τις αντιθέσεις ρεαλισμού-μη ρεαλισμού με το απαραίτητο περιεχόμενο. Με καθημερινά πλάνα, καθημερινές συνήθειες των χαρακτήρων μας, με απλά κοστούμια, χωρίς ιδιαίτερα έντονο ρυθμό (σαν να βαίνουν όλα καλά στην ζωή σου) μας δείχνoυν πόσο δίπλα μας μπορούν να συμβαίνουν όλα αυτά.
