Δεν είναι παράξενο, εάν σκεφτούμε ότι η μαζική κουλτούρα είναι στο μεγαλύτερο μέρος της επικεντρωμένη στις παραδόσεις της βόρειοδυτικής ευρώπης, ότι οι αφηγήσεις χωρών γεωγραφικά δίπλα μας (και πολιτισμικά οριακά ταυτόσημες με την ελληνική) μας φαντάζουν τόσο ξένες. Ακόμα και ο μύθος του Δράκουλα λόγου χάρη, που είναι ένας Ρουμάνος ήρωας στην ουσία του, μας έρχεται μέσω όχι της εγγύτητας με τη Βλαχία και τη Τρανσυλβανίας, ή το κοινό ιστορικό παρελθόν της οθωμανικής κυριαρχίας, αλλά από ένα βρετανικό μυθιστόρημα, στο οποίο ο μακρινός χώρος των… Βαλκανίων εξωτικοποιείται και ενδύεται ένα πρωτογονικό, μεσαιωνικό μυστήριο στο οποίο ο σύγχρονος δυτικός (αστός πάντα) άνθρωπος πρέπει να εναντιωθεί.
Υπό αυτό το πρίσμα, είναι πραγματικά σπουδαίο όταν Βαλκάνιοι συγγραφείας, με τα υλικά που τους έδωσε η ξανά δυτική, ευρωπαικοκεντρική παράδοση, ξανάρχονται για να γράψουν τις δικές τους εκδοχές για τους δικούς τους μύθους. Ο σλάβος συγγραφέας Marko Stojanovic, γεννημένος και μεγαλωμένος στη Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας, μεγάλωσε με ιστορίες για τον ήρωα του, τον Μάρκο Κράλιεβιτς (ή Μάρκος Κράλης όπως είναι γνωστός στην προφορική παράδοση περιοχών όπως η Βόρεια Ελλάδα, τραγουδιστές από την οποία τον τίμησαν με μύθους και τραγούδια) ένα υπαρκτό ιστορικά πρόσωπο επενδυμένο με τη δύναμη του μύθου, όχι πολύ μακριά από τον Διγενή, τον Δράκουλα ή τον βυζαντινό Μαρμαρωμένο Βασιλιά (χωρίς τις εθνικιστικές κορώνες για… ξύπνημα του) και αποφάσισε να χρησιμοποιήσει υλικά του μύθου του για να φτιάξει τους Αιώνιους, ένα κόμικ γεμάτο δράση, μυστήριο και… απέθαντη βία.
Αν ο Bram Stoker σκέφτηκε τα Βαλκάνια ως μέρος οπισθοδρομικό, ο Stojanovic στο κόμικ του Αιώνιοι #1: Ρέκβιεμ (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Jemma Press και σε μετάφραση της Μπέλας Σπυροπούλου) επανέρχεται, τοποθετώντας τα ως κόμβο, πολιτισμικό και εμπορικό, που οδηγεί στην καρδιά της Κεντρικής Ευρώπης. Δεν τα ξεκόβει, αντίθετα διασπείρει το μυστήριο των αθάνατων πολεμιστών του σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, αγγίζοντας πολύ περισσότερο την ίδια του την ουσία, τον παναθρώπινο φόβο του θανάτου και των πλασμάτων που νιώθουν οικεία με αυτόν.
Την ίδια στιγμή ο (απέθαντος) Μάρκος Κράλιεβιτς είναι, επί της ουσίας του, ένας αληθινά τραγικός ήρωας, στενά συνδεδεμένος με την ιστορική του εσωτερική πάλη (να αναγκάζεται να πολεμά ως σκλάβος για έναν τύραννο που σκότωσε τον πατέρα του), η οποία τώρα ανέρχεται και σε υπερφυσική (να μην μπορεί να βρει γαλήνη και αποδοχή ούτε στον θάνατο). Ο Stojanovic, παρά το μικρό μέγεθος του πρώτου τεύχους του και τις εντυπωσιακά βίαες σκηνές δράσης, δίνει στον ήρωα του χώρο για να αναπτυχθεί και να μην είναι απλά ένα μανιασμένο τέρας που κραδαίνει σπαθί, μια παγίδα στην οποία πέφτουν πολύ συχνά δημιουργοί/ σεναριογράφοι κόμικ όπου έχουν να αντιμετωπίσουν προϋπάρχοντες ήρωες φημισμένους για τη ρώμη τους (Κόναν, Hulk, κοκ).
Παράλληλα, μέσα στη δράση και τις εσωτερικές αγωνίες του ήρωα του, ο Stojanovic στήνει επαρκώς ένα μυστήριο το οποίο απλώνεται, όμοια αράχνη στον ιστό της, για να καταβροχθίσει, σαν εκδίκηση, ένα τεράστιο πολιτισμικό κεφάλαιο της Κεντρικής Ευρώπης… τον Μότσαρτ. Το τέλος του τεύχους μας ανοίγει απόλυτα την όρεξη για τη συνέχεια….
Αναφερθήκαμε στη δράση, η οποία βρίθει. Αυτό, σε επίπεδο σχεδίου, οφείλεται στο δυναμικό τιμ του Stojanovic στο σχέδιο, τους Marko Νikolic και Dejan Nenadon, αλλά και στο χρώμα, δια χειρός Αljona Tomic. Τα βαριά, σκοτεινά χρώματα και σκιές που φαίνεται να πλάθουν έναν κόσμο ανοίκειο, παράλληλο με αυτό της φωτεινής Βιέννης των Αψβούργων. Ταυτόχρονα όμως δεν εμποδίζουν το μάτι του θεατή να παρακολουθήσει τις γοργές κινήσεις των εξασκημένων ηρώων. Ίσως αυτό που μπορεί να αναφερθεί είναι ότι κάποια πρόσωπα χρειάζονταν μια πληρέστερη απεικόνιση, γιατί, ειδικά σε σύγκριση με την προσεγμένη εικονογράφηση του Κράλιεβιτς, μοιάζουν φτωχά.Επιπλέον, ανά στιγμές, το σχέδιο φαντάζει κάπως άνισο, ή, ορθότερα, αναποφάσιστο. Αυτά όμως δεν επηρεάζουν την τελική ανάγνωση.
Επιλογικά όμως, οι Αιώνιοι είναι μια ιδιαίτερη σειρά δράσης, που συνδυάζει μια βαλκανική παράδοση με την δυτική action αισθητική, για να δώσει ένα εκρηκτικό αποτέλεσμα. Μέχρι το επόμενο λοιπόν, εμείς θα τραγουδάμε….
Και βρήκαμε τη νύχτα με φεγγάρι
του Μάρκο Κράλιεβιτς τα λείψανα τα άγια!!!
