Μετά τον Τolkien και τον Howard, o Michael Moorcock κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία του fantasy. Από εντελώς διαφορετική σκοπιά, αλλά σε έναν άμεσο διάλογο με τους προκατόχους του (αλλά και με τους επιγόνους του) η ρηξικέλευθη γραφή και οπτική του όχι μόνο άλλαξε για πάντα τα τοπία της φαντασίας αλλά και έδωσε σε μια ολόκληρη γενιά νέεων συγγραφέων σε όλον τον κόσμο μια ελευθερία που χωρίς αυτή πολλά σπουδαία έργα δεν θα είχαν δημιουργηθεί ποτέ. Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι ένας από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς παγκοσμίως, ο Neil Gaiman τον κατανομάζει ανάμεσα στις επηροές του.
Το αποκορύφωμα ίσως της συγγραφικής ιδιότητας του Moorcock σε επίπεδο σύλληψης δεν είναι η πολυπλοκότητα των χαρακτήρων του ή το βάθος των ιστοριών του, αλλά κυρίως η διασύνδεση και το καθρέφτισμα τους. Οι δεκάδες μορφές του Αιώνιου Πρόμαχου, του μοναχικού πιονού στη σκακιέρα της διαμάχης του Χάους και του Νόμου, παίρνουν ζωή, βασανίζονται και μοχθούν, ξανά και ξανά, με μόνο λίγα σύντομα διαλλείματα ευτυχίας. Αυτή η συνεχόμενη εξέλιξη και ζύμωση ηρώων, ιστοριών και απόψεων είναι που συγκροτεί το παλίμψηστο της ηρωικής του φαντασίας.
Μέσα σε όλη αυτή την αέναη διαδικασία, που ξεπερνά χώρο και χρόνο, ο Ελρικ του Μελνιμπονέ κατέχει μια ξεχωριστή θέση. Ίσως ο πιο δημοφιλής και πολύπλοκος χαρακτήρας του συγγραφέα, ο Μελνιμπόνιος έκπτωτος αυτοκράτορας είναι η επιτομή του τραγικού ήρωα: κατέχοντας μια θέση που δεν επιθυμεί, ανταλλάσει την ζωή του και όσα αγαπά για την γνώση, μόνο και μόνο για πληγωθεί από την μοίρα. Διαπράτει κάθε δυνατό έγκλημα μόνο και μόνο επειδή δεν έχει άλλη επιλογή και στο τέλος, καταστρέφει τον κόσμο για να μπορέσει αυτός να ξαναγεννηθεί. Οι κινήσεις του επιτάσσονται από την μοίρα, όμως οι συνέπειες τους στοιχειώνουν μόνο αυτόν. Αυτή η αρχαιοελληνική σχεδόν τραγική διάσταση είναι και το κλειδί κατανόησης του χαρακτήρα του.
Ωστόσο είναι εύκολο σήμερα να μεταφερθεί ένα Moorcock-ικό έργο σε άλλα μέσα; Πως μπορεί αυτή η ανεξάντλητη φαντασία να “κλείσει” μέσα στους τέσσερεις τείχους ενός καρέ; Η μεταγραφή κλασικών έργων σε κόμικ είναι μια συνηθισμένη πράκτική, είναι όμως δυνατή για όλους;
Ο Moorcock θα μπορούσε να πει κανείς στέκεται κάπου στην μέση. Από την μία οι περιγραφές του είναι τόσο αφαιρετικές και τόσο άμεσα συνδεδεμένες με την υποκειμενική τους αποτύπωση στην φαντασία των αναγνωστών που φαίνεται πολύ δύσκολο να αποδοθούν. Από την άλλη, οι θεματικές του είναι τόσο γνήσιες, άμεσες και εύκολα αναγνωρίσιμες από όλους που φαντάζει σαν το ίδιο το κείμενο να είναι πλασμένο από ασυνείδητες εικόνες που απλά περιμένουν να ξεπηδήσουν από τις σελίδες. Πως μπορεί λοιπόν να βρεθεί μια χρυσή τομή; Πως μπορεί ένας καλλλιτέχνης να αφήσει δύο Τέχνες, την λογοτεχνία και τα κόμικ, να μιλήσουν για τον και με τον Moorcock;
Με τον γρίφο αυτό καταπιάνεται (και) ο P. Craig Russell και ανοίγει ολες τις πιθανότητες μετεγγραφής της ιστορία του Λευκού Λύκου σε άλλα μέσα. Έχοντας ήδη μεγάλη εμπειρία τόσο στην αποτύπωση μύθων (με το Δαχτυλίδι των Νυμπελούγκεν) όσο και με τους ιδιαίτερους συγγραφείς , o Russell σχεδιάζει και (εν)γράφει την κατάληξη των περιπετειών του Ελρικ, το φημισμένο βιβλίο Καταγιδία (Stormbringer) σε μια πολύ δυνατή έκδοση 4 τευχών για την Dark Horse Comics. Στα ελληνικά, μεταφρασμένη και περιποιημένη, σε ένα ειδικό box set μας έρχεται από την Propaganda Channel, μαζί με διάφορα άλλα καλούδια όπως αφίσα αλλά και ένα τεύχος του ¨Μάχη Εικονογραφημένη” (για το οποίο θα μιλήσουμε αναλυτικά αλλού). Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει, εκτός από έναν νέο πρόλογο από τον ίδιο τον Moorcock, και μια ιστορία για τον συγγραφέα από τον Gaiman, για καιρό συνεργάτη του σκιτογράφου.
Η λύση που βρίσκει ο Russell είναι ιδιαίτερη. Συνδυάζει το βαθιά επηρεασμένο από την ψυχεδέλεια των 70s σχέδιο του ( εποχή άλλωστε που και ο ίδιος ο Moorcock έδωσε την πλειοψηφία του έργου του) με το ίδιο το κείμενο, το οποίο, αφού πλέον δεν απαιτείται να έχει περιγραφική ισχύ, αποκτά μια υπερβατικότητα και διαπλέκεται με το σχέδιο, περιγράφοντας σε άλλο επίπεδο το τι (θα έπρεπε να) συμβαίνει. Η επιλογή αυτή θέτει και έναν διακειμενικό διάλογο ανάμεσα στους δύο δημιουργούς, αλλά αναδεικνύει και την ιστορία, η οποία πλεόν δεν ανήκει μόνο σε έναν καλλιτέχνες.
Ταυτόχρονα, το σχέδιο του Russell όχι μόνο δεν περιορίζει την φαντασία της ιστορίας αλλά αντίθετα την αναδεικνύει και της δίνει μια σιγουριά μέσα στην ευπλασία της. Σχέδια βαθιά ονειρικά, στο όριο του σουρεαλισμού και προσωπογραφίες γειωμένες και ρεαλιστικές. που ενώ μένουν πιστές στις περιγραφές, έχουν περιθώριο ερμηνείας τους από τους αναγνώστες, συνθέτουν τις σελίδες του έργου. Αυτό φαίνεται πως επιδιώκει συνεχώς την προσοχή, την αφοσίωση και την άποψη των αναγνωστών του, με δεύτερες και τρίτες αναγνώσεις, όπως άλλωστε και το υλικό στο οποίο βασίστηκε, συνεχίζοντας ίσως την πιο σημαντική πρόθεση του Moorcock, την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Τι θα μπορούσε άλλωστε να είναι πιο σημαντικό για έναν αναρχικό, τόσο στην ιδεολογία όσο και στους τρόπους, συγγραφέα;
Το όλο εγχείρημα δεν είναι τέλειο. Πολλές φορές αυτή η ισορροπία κειμενου και σκίτσου σπάει, περιορίζοντας πότε το ένα πότε το άλλο, ενώ ο ρυθμός του πολλές φορές φαίνεται σαν να τρέχει την ιστορία, κάτι λογικό αν σκεφτεί κανείς ότι 4 σύντομα σχετικά τεύχη πρέπει να χωρέσουν ένα ολόκληρο βιβλίο. Αλλά και αυτό αφήνει το στίγμα του στον αναγνώστη που πιάνει τον εαυτό του να καλπάζει για να προφτάσει (τις αλλαγές του χάους ίσως;). Ωστόσο, χωρίς να είναι τέλειο, καταφέρνει και δομεί από την αρχή έναν κόσμο ολόκληρο, ένα αποτέλεσμα που δεν πρέπει να υποτιμάται.
Αυτή η απεικόνιση της κατάληξης της ιστορίας του Ελρικ είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να γνωριστεί κάποιος τόσο με τον χαρακτήρα όσο και τον δημιουργό του. Να είναι σίγουρος ότι θα θελήσει να μάθει πολλά περισσότερα για τον Αιώνιο Πρόμαχο και την τραγική μοίρα του Τελευταίου Αυτοκράτορα του Μενλιμπονέ. Για τους παλιούς θαυμαστές της γραφής του Moorcock η αποτύπωση αυτή θα τους ξαφνιάσει ευχάριστα με την ανατρεπετική του ματιά σε έναν κόσμο φαντασίας και πόνου.
