Η ταινία «Φανταστικά ζώα και που βρίσκονται», που έρχεται το Νοέμβρη, έχει πρωταγωνιστή τον Newt Scamander, έναν μάγο από το Hufflepuff, έναν κοιτώνα που έχει υποτιμηθεί αρκετά. Αυτό άνοιξε τη συζήτηση για το τι είναι και τι δεν είναι τελικά οι Hufflepuff κι εμείς που τους αγαπάμε θέλουμε να συμμετέχουμε σ’ αυτή την κουβέντα, για να πούμε τι είναι για μας οι Hufflepuff, γιατί, δηλαδή, τους στηρίζουμε.
Όμως γράφοντας ένα τέτοιο κείμενο πρέπει αρχικά να ξεκαθαρίσουμε πως το διαχωρισμό των μαθητών του Hogwarts δεν τον θεωρούμε καλή ιδέα. Κι αυτό το λέμε για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι το να βάζουμε στον 11χρονο μάγο (στο μαγάκι, που λέει και μια μικρή φίλη μας) ταμπέλες για τον χαρακτήρα και τις ικανότητές του μας φαίνεται λάθος για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και των δεξιοτήτων του. Δεν καταλαβαίνουμε καν πώς γίνεται να παρθεί μια τέτοια απόφαση, αλλά αυτό ας το αφήσουμε στο σοφό καπέλο της επιλογής (που, βέβαια, έχει τύχει να τα βρει μπαστούνια). Το σημαντικό, όμως, είναι πως αυτό το καπέλο τοποθετώντας τους μαθητές σε κοιτώνες τους λέει τι πρέπει να γίνουν. Όσο και να μιλάμε για υβριδικούς χαρακτηρισμούς τύπου Gryffinpuff και για ανθρώπους που ανήκανε στον ένα κοιτώνα αλλά είχαν τα χαρακτηριστικά του άλλου, είναι σαφές πως η κατάταξη αυτή κάτι σημαίνει για το παρελθόν και το μέλλον του μάγου. Αλλιώς δεν θα υπήρχε.
Το καλό της υπόθεσης είναι πως όλα αυτά γίνονται με ένα καπέλο, δηλαδή βάσει μυαλού, σκέψης, αποφάσεων, επιλογών και όχι έμφυτων ταλέντων. Το βεβαιώνει αυτό και ο Dumbledore με το περίφημο: “It is our choices that show what we truly are far more than our abilities.” (“Οι επιλογές μας πολύ περισσότερο από τις ικανότητες μας, είναι αυτό που δείχνει τι πραγματικά είμαστε.”)
Ο δεύτερος λόγος που δεν μας αρέσει αυτή η πρακτική είναι ότι αυτός ο διαχωρισμός σε κάθε περίπτωση δημιουργεί την αίσθηση ενός συλλογικού δρόμου μόνο για το ένα τέταρτο των μαθητών. Οι υπόλοιποι αντιμετωπίζονται ανταγωνιστικά σε έναν αγώνα δρόμου για το σχολικό πρωτάθλημα με το βλέμμα στραμμένο στις κλεψύδρες με τους βαθμούς! Και η συμπεριφορά αυτή συνεχίζεται και εκτός σχολείου, καθώς ένα μάγος που μπαίνει στο Gryffindor στα 11 χρόνια του, είναι Gryffindor για πάντα.
Παρόλ’ αυτά αλλά και για όλα αυτά αποφασίσαμε να γράψουμε ένα κείμενο για το Hufflepuff, γιατί είναι ο πραγματικά αντιρατσιστικός κοιτώνας. Η Helga Hufflepuff, μία από τους 4 ιδρυτές του Hogwarts είναι η μόνη που ήθελε να δέχεται όλους τους μαθητές. ΟΛΟΥΣ.
Ας δούμε όμως πώς παρουσιάζονται οι Hufflepuff στα τραγούδια που λέει το καπέλο της επιλογής:
Στο πρώτο βιβλίο οι Hufflepuff είναι «πιστοί, υπομονετικοί και δίκαιοι». Στο τέταρτο βιβλίο τους χαρακτηρίζει η εργατικότητα. Στο πέμπτο βιβλίο τα πράγματα γίνονται πιο σύνθετα…
Μπροστά στον Β Μαγικό Πόλεμο το καπέλο της επιλογής, προκειμένου να προειδοποιήσει τους μαθητές για τους κινδύνους που κρύβει ο διαχωρισμός, τους παρουσιάζει την ιστορία των 4 ιδρυτών και του τσακωμού τους. Σε αυτό το τραγούδι μας λέει πως όταν οι 4 ιδρυτές προσπαθήσουν να αποφασίσουν ποιους θα δέχεται το σχολείο η Hufflepuff είπε: «I’ll teach the lot, And treat them just the same.» («Θα τους διδάξω όλους, Και θα τους συμπεριφέρομαι με τον ίδιο τρόπο.») Το καπέλο στη συνέχεια εξηγεί πως τελικά ο κάθε ιδρυτής διάλεγε τους μαθητές τους. Ο Σλέθεριν έπαιρνε τους καθαρούς στο αίμα και ικανούς μάγους, ο Gryffindor τους γενναίους και η Ravenclaw τα κοφτερά μυαλά. Η «καλή» Hufflepuff δίδασκε «τους υπόλοιπους». (Good Hufflepulf she took the rest, And taught them all she knew»). Όμως αυτό δεν είναι καλοσύνη. Είναι δικαιοσύνη.
Δυστυχώς αυτό δεν το θυμόμαστε πάντα. Συνήθως αναφέρουμε τους Hufflepuff ως εργατικούς και δίκαιους και όχι ως «τους υπόλοιπους» (the rest), ως ένα σύνολο ανθρώπων χωρίς ιδιαίτερες δεξιότητες. Αυτή η επικράτηση των στίχων των πρώτων τραγουδιών δεν μας πολυαρέσει. Φαίνεται να κρύβουμε αυτούς που δεν έχουν αρετές. Ενώ, για μας, ακριβώς εκεί βρίσκεται η ουσία της αντίληψης της Hufflepuff για το δικαίωμα στη μόρφωση και τη δημιουργία.
Ακόμα όμως και με την επικράτηση της αντίληψης πως οι Hufflepuff είναι εργατικοί, πάλι μιλάμε για τον πιο δίκαιο κοιτώνα. Έχουμε τη δίκαιη επικράτηση της αξίας της επίκτητης δύναμης έναντι της αξίας του εκ γενετής προσόντος. Η εργατικότητα καλλιεργεί τις δεξιότητες αντί να τις προϋποθέτει, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του Slytherin και του Ravenclaw που αντιμετωπίζουν τους μαθητές με κάποιο… ελιτισμό. (Η αλήθεια είναι πως και η γενναιότητα του Gryffindor δεν θεωρείται τόσο έμφυτο χάρισμα όσο συνειδητή επιλογή- βλ. διάλογος Harry Potter– Καπέλου της επιλογής.)
Ακόμα κι έτσι, όμως, η εργατικότητα δεν είναι αρκετή για να δοξάσει τους Hufflepuff. Στο πρώτο βιβλίο ο Draco Malfoy, που θέλει βέβαια να μπει στο Slytherin, φοβάται μήπως το καπέλο της επιλογής τον τοποθετήσει στο Hufflepuff. Και η απάντηση του Ron όμως δεν έρχεται να υπερασπιστεί το Hufflepuff. Λέει απλώς ότι είναι καλύτερο από το Slytherin, πράγμα πολύ εύκολο… όταν αυτός που μιλαει είναι ένας αντιρατσιστής μάγος, όπως ο Ron που αναπαράγει και τη στερεοτυπική αντίληψη για τους μοχθηρούς Slytherin…
Αλλά ούτε κι εμείς δεν γράφουμε για να δοξάσουμε το Hufflepuff. Γιατί όπως φαίνεται κι από τα παραπάνω λόγια της Rowling, οι Hufflepuff δεν έχουν την ανάγκη να δοξαστούν. Η συζήτηση για τους αγαπημένους μεγάλους μάγους που έβγαλε, όπως η Tonks και ο Cedric ή ο επιτέλους-ένας-πρωταγωνιστής Newt Scamander είναι λάθος. Οι Hufflepuff δεν στοχεύουν στη δόξα.
Υ.Γ.: Μ’ αυτή την έννοια και ο Harry Potter δε θα μπορούσε εύκολα να είναι ένας εργατικός, τίμιος και καθόλου αλαζονικός Hufflepuff; Αυτά τα προσόντα τα έχει και θα αρκούσαν για να κάνει όσα έκανε. Θα μπορούσε όμως ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας, ο εκλεκτός, να είναι ένας Hufflepuff όταν υπάρχει ένας άλλος κοιτώνας με σύμβολο το λιοντάρι;