Ερωτήματα και παραπλάνηση
Ποιος είναι ο Joker; Μήπως, τελικά δεν είναι μόνο ένας; Κι αν είναι τρεις οι Joker, ποιος ήταν ο πρώτος; Με αυτά τα ερωτήματα ξεκινάει το σενάριο του Geof Johns στους «Τρεις Τζόκερ», όμως σύντομα γίνεται σαφές ότι τα ερωτήματα αυτά ήταν παραπλανητικά. Όπως και στις πρώτες σελίδες του κόμικ, που ο Joker αφήνει σε κοινή θέα τρία θύματα, προκειμένου να κρύψει το πραγματικό του σχέδιο, έτσι και ο Johns ποτέ δεν ήθελε, στην πραγματικότητα, να διηγηθεί μία ιστορία αναζήτησης της ταυτότητας του Joker, ένα απλό whodunit. Για πολλά χρόνια, ήδη απ’ το 2016 και την αρχή του Rebirth, το κοινό περίμενε να μάθει ποιοι είναι αυτοί οι τρεις Joker, όμως ο Johns είχε σκοπό να εξερευνήσει ένα βαθύτερο ερώτημα: όχι ποιος, αλλά τι είναι ο Joker;
Ἐν ἀρχῇ ἦν το «The Killing Joke»
Βασικός στόχος του Johns ήταν η εμβάθυνση στην μυθολογία του Joker, σε συνομιλία με τα σημαντικότερα έργα αναφοράς σε αυτόν και ιδίως με το θρυλικό «The Killing Joke» του Alan Moore, στο οποίο έχει ευθείες σεναριακές (και οπτικές) αναφορές. Μάλιστα, το αφηγηματικό τέχνασμα της τριχοτόμησης του Joker εξυπηρετεί την προσπάθεια κατανόησης του Joker ως χαρακτήρα. Η εγκληματική του μορφή είναι στοχοπροσηλωμένη στο evil villain’s masterplan, ενώ ο κωμικός και ο κλόουν αντιπροσωπεύουν την χαωτική του πλευρά που αντιμετωπίζει τα πάντα σαν ένα μεγάλο κακό αστείο.
«Κι αν υπήρχαν πάντα περισσότεροι;»
Ήδη πριν κυκλοφορήσει το κόμικ του Johns, είχε υποστηριχθεί πειστικά 1 Βλ. μία καλοδιατυπωμένη μορφή αυτής της θεωρίας απ’ το youtube channel The Film Theorists ότι αυτή η τριχοτόμηση του Joker ανταποκρίνεται στις διαφορετικές φάσεις του χαρακτήρα στην ιστορία των κόμικς: στη «χρυσή εποχή» του ’40-’50 ο Joker εμφανίστηκε ως serial killer με σαδιστικά ένστικτα, ενώ στην περίοδο της λογοκρισίας της Comics Code Authority ο Joker μετατράπηκε σε έναν family friendly εγκληματία – φαρσέρ. Τέλος, στα ‘80s μετατράπηκε στην σκοτεινή φιγούρα με έμφαση στην ψυχολογική του κατάσταση, που γνωρίζουμε σήμερα. Αντίστοιχα και στον υπερηρωικό κινηματογράφο μπορούμε να διακρίνουμε τις διαφορετικές μορφές του Joker στον τρόπο που τον υποδύθηκε ο κάθε ηθοποιός. Ο Heath Ledger και ο Jack Nicholson είναι κορυφαίοι ηθοποιοί και οι δύο, αλλά δεν ενσάρκωσαν τον ίδιο Joker! Κανείς από αυτούς τους χαρακτήρες δεν είναι ο μοναδικός και αντιστρόφως δεν μπορείς να κατανοήσεις τον Joker, εάν δεν γνωρίσεις όλες τις διαφορετικές του πτυχές, που προέκυψαν απ’ τις διαφορετικές επιλογές των δημιουργών του στα κόμικς και στον κινηματογράφο. «Κι αν υπήρχαν πάντα περισσότεροι;» αναρωτιέται με ανησυχία κάποια στιγμή η Batgirl, ενώ ο Red Hood από την άλλη ρισκάρει μία αισιόδοξη οπτική «ελπίζω να είναι αυτός». Όμως κανείς από τους δύο τους δεν έχει καταλάβει ακόμα…
Πάντως, ήταν επιτυχημένη η επιλογή του Johns να σχηματίσει μία τριάδα υπερηρώων να καταδιώκει (μαζί με την αστυνομία του Gordon) τους τρεις Joker, κάνοντας προσεκτική επιλογή των προσώπων της υπερηρωικής ομάδας. Η Batgirl, ο Red Hood, αλλά και ο ίδιος ο Batman έχουν ανοιχτές πληγές που τους έχει προκαλέσει ο Joker. Καθένας/-μια από αυτούς του ήρωες αντιμετωπίζει με τον ιδιαίτερο προσωπικό του τρόπο τα τραύματά του και ιδίως οι βίαιες μέθοδοι του Red Hood δημιουργούν εντάσεις μεταξύ τους. Όμως, κατανοούν ότι θα πρέπει να ενωθούν και να λειτουργήσουν ομαδικά, προκειμένου να λύσουν αυτή την επικίνδυνη υπόθεση και να σταματήσουν την απειλή των Joker.
Το σχέδιο
Το σχέδιο του Jason Fabok είναι ατμοσφαιρικό και υποβλητικό. Οι διάλογοι του σεναρίου αποδίδονται συχνά με έμφαση στα πρόσωπα των χαρακτήρων, προκειμένου να αποδοθεί η ένταση της στιγμής και η ψυχολογία τους. Ο Fabok επιλέγει την αφήγηση μέσα από μικρά καρέ και γι’ αυτό οι περισσότερες σελίδες χωρίζονται σε 9 καρέ ή εναλλακτικά σε 6+1, ενώ ξεφυλλίζοντας το κόμικ σπάνια εντοπίζουμε μεγάλα καρέ. Στα μεγάλα καρέ εικονογραφούνται ή σκηνές έντονης δράσης ή μεγάλης καταστροφής.
Με τη σφραγίδα της Black Label
Το κόμικ των Geof Johns (σενάριο), Jason Fabok (σχέδιο) και Brad Anderson (χρώμα), που κυκλοφόρησε στα ελληνικά απ’ τις εκδόσεις Οξύ σε ρέουσα μετάφραση του Σάββα Αργυρού, φέρει τη σφραγίδα του imprint «Black Label» της DC κι αυτό είναι πάντοτε καλός οιωνός. Οι αυτοτελείς «Black Label» ιστορίες της DC απελευθερώνουν τους δημιουργούς από την υποχρέωση να συμβαδίζουν με το continuity των μηνιαίων τευχών, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον τους στη διήγηση μίας ολοκληρωμένης ιστορίας. Στα τρία τεύχη των «Τριών Τζόκερ» ο Johns υπόσχεται ότι θα αναμετρηθεί με τις πληγές του Bruce Wayne και πράγματι το επιτυγχάνει θέτοντας στο επίκεντρο το μεγάλο του τραύμα (την δολοφονία των γονιών του) και τον μεγάλο του εχθρό. Ο συνδυασμός αυτών των δύο στο τέλος της ιστορίας είναι πραγματικά ευρηματικός και αναπάντεχος.