Όταν τα video games αποτελούν πολιτικό σχόλιο ή αλλιώς Wolfenstein II: The New Colossus

Γράφει ο Λευτέρης Τενεκίδης

Πριν ένα μήνα το sequel του Wolfenstein:The New Order, βγαίνει-επιτέλους- στο προσκήνιο και ταράζει τα νέα της gaming κοινότητας-και όχι μόνο. Η καμπάνια γύρω από το promotion του, ήδη έχει ανοίξει μια κουβέντα για το αν πρέπει τα video games να σχολιάζουν την πολιτική επικαιρότητα. Αξέχαστη στιγμή της, η μετατροπή του συνθήματος της προεκλογικής καμπάνιας του Trump “Make America Great Again” σε “Make America Nazi-Free Again” .

Πριν από το οτιδήποτε, αξίζει να δούμε το πλαίσιο στο οποίο προκύπτουν όλα τα ερωτήματα. Στο σύμπαν που οι Ναζί κερδίζουν -με ανώτερα τεχνολογικά μέσα- τον Β’Παγκόσμιο, ο κόσμος κυριαρχείται από τα SS. Τα πάντα καταλήγουν σε μια δυστοπία εξαπλώνεται σε όλα τα μέρη του πλανήτη πλήρως στρατιωτικοποιημένη, να αντλεί έμπνευση από το θάνατο και να επενδύει σε ατσάλινες και τερατώδεις πολεμικές μηχανές από τα έγκατα της Γης μέχρι το διάστημα. Μια δυστοπία της Άριας φυλής, των στρατοπέδων συγκέντρωσης που κυριαρχούν παντού, των μηχανών που επιβλέπουν τα πάντα και των “πειραμάτων” εξευγενισμού της “ακαθάρτης” ανθρωπότητας. Μια δυστοπία, εν τέλει, που κανένας δεν πρέπει να διαφέρει από το καθεστώς. Εκεί ακριβώς τοποθετείται το σύμπαν του Wolfenstein, που επιδιώκει να περιγράψει μια “κατάδυση” στο μέλλον μας.

Γιατί “κατάδυση”; Ακριβώς, επειδή προσπαθεί να περιγράψει μια κατάσταση του παρελθόντος, όχι ως φάντασμα που μας στοιχειώνει, αλλά πολύ περισσότερο ως μια προέκταση του παρόντος. Και εδώ καινοτομεί το Wolfenstein. Οι διάλογοι, η πλοκή, τα σκηνικά δεν επικαιροποιούν τον ναζισμό του τότε, αλλά εμφανίζουν την προέκταση του alt-right ρεύματος στο αύριο. Στο σύμπαν αυτό, τα SS συνεργάζονται με την ΚΚΚ, κάνουν διαλόγους του “ακραίου κέντρου”, εμπνέονται από την “θεωρία των δύο άκρων”, ασχολούνται με την επιστήμη “για την επιστήμη”, μιλάνε για “τρομοκράτες” και αυτό αποτελεί μια κανονικότητα στην καθημερινότητά τους.

Ας πάρουμε αυτό το νήμα πίσω στις μέρες μας, στο δικό μας σύμπαν. Εκεί όπου οι κομμουνιστές είναι ίδιοι με τους φασίστες, εκεί που η βία καταδικάζεται από παντού, εκεί που οι ναζί/φασίστες/ΚΚΚ πρέπει να εκφράζουν την πολιτική τους άποψη γιατί αυτό είναι Δημοκρατία, εκεί που η alt-right εμφανίζεται σαν μαζικό ρεύμα στην Ευρώπη και την Αμερική κερδίζοντας το μερίδιο της στον δημόσιο λόγο και χώρο, ολοένα και πιο έντονα. Μια alt-right που συσπειρώνει κάθε στοιχείο συντηρητισμού (απέχθεια σε μετανάστες-lgbtq άτομα-ριζοσπάστες, λόγος που εξυμνεί τα έθνη, την πατριαρχία, την θρησκεία) στην κοινωνία και απαντά κυνικά και “ρεαλιστικά” στην καθημερινότητα της παγκόσμιας κρίσης , με μια ακροδεξιά πολιτική ατζέντα, που είναι η ουσία του ορθολογισμού. Εκεί “γεννιούνται” οι ναζί, οι φασίστες , οι ΚΚΚ του σήμερα. Μάλλον η δυστοπία του Wolfenstein δεν είναι μια εναλλακτική αφήγηση της Ιστορίας, αλλά το μέλλον μας, άμα δεν πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα μπροστά στην επέλαση του alt-right ρεύματος.

Εδώ το video game μας προλαβαίνει και δίνει απαντήσεις- που επιβεβαιώνουν το promo slogan: “Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείς να κάνεις με ένα τσεκούρι… και έναν Ναζί.” μας αποκαλύπτει ο BJ,που είναι ο κεντρικός ήρωας, ήδη από τα πρώτα λεπτά του gameplay. Εκεί αρχίζει ένας ανοιχτός πόλεμος απέναντι στους Ναζί από τον BJ και την πολυπολιτισμική- και όχι μόνο- ομάδα του. Στόχος να μην μείνει κανένας Ναζί ζωντανός. Και αυτό στον δημόσιο λόγο είναι μια δήλωση, όταν οι φωνές του “κέντρου” αναρωτιούνται αν το να χτυπήσεις έναν φασίστα σε κάνει το ίδιο-ή και περισσότερο- “φασίστα” , αλλά και μια δυναμική απάντηση στην εμφάνιση του ρεύματος alt-right.

Πρόκειται όμως για ένα video game που απευθύνεται στην gaming κοινότητα. Μια gaming κοινότητα συντηρητική και ουδετερόλαγνη έως εχθρική στην πολιτική. Μια κοινότητα που διαπαιδαγωγείται πολιτικά από τίτλους όπως το Call of Duty, που το σύμπαν του ανάγει τον αμερικάνικο πατριωτισμό σε δικαιολογία να “αμυνθείς” επιθετικά στην Αφρική, την Λατινική Αμερική, την Ανατολική Ευρώπη και την Ασία- ας σκεφτούμε τις ιστορικές αναλογίες κατά το διάστημα του Ψυχρού Πολέμου- και στο τελευταίο release του με το WWIΙ– που συνέπεσε χρονικά με το Wolfenstein– κάνει τρομερή προσπάθεια να αποπολιτικοποιήσει την ιστορία του Β’Παγκοσμίου Πολέμου. Από την παντελή απουσία του Σοβιετικού Στρατού στην νικηφόρα για τους Συμμάχους, έκβαση του πολέμου, στην μη-αναφορά του όρου “Ναζί” έως στην τοποθέτηση παραδοσιακών όπλων των Σοβιετικών στα χέρια των SS, φαίνεται μια προσπάθεια να ξεπεραστεί το “πολιτικά ανορθόδοξο” παρελθόν της σειράς- με το World at War και το CoD2 να σε βάζουν στις μάχες του Στάλινγκραντ και την κατάληψη του Βερολίνου. Και όλα αυτά για να μην χαθεί το κοινό που δεν αρέσκεται στην πολιτική και απαιτεί το “political correct” στα video game, γιατί πρέπει να είναι “ρεαλιστικά” και “αντικειμενικά”.

Πόσο όμως “αντικειμενικά” είναι τα video games στην πλειοψηφία τους, όταν αναπαράγουν τον κυρίαρχο λόγο, που καθορίζεται από το “ακραίο κέντρο”, την alt-right, την “μη-πολιτική” ως πολιτική;

Ευτυχώς το Wolfenstein, απαντά ξανά, αυτή τη φορά στην gaming κοινότητα και στις αντιδράσεις της-που ζητούν λιγότερη πολιτική. Προκαλεί με την πλοκή του, προκαλεί με τους διαλόγους του και με τα σχόλια του μας βάζει σε σκέψεις και μας προκαλεί να πάρουμε πολιτική θέση, ενώ τα υπόλοιπα video games του ’17 προτιμούν να μας αφήνουν στον κομφορμισμό του gaming άνευ νοήματος. Και απαντάει σκληρά στους/στις gamers που θέλουν την gaming κοινότητα απολίτικη και ανταγωνιστική: If you are a nazi, GTFO…

Tags: alt-right, antinazi, wolfenstein, Wolfenstein:The New Order