Τα τελευταία χρόνια το “υψηλό” horror σινεμά έχει σίγουρα την τιμητική του. Πολλά είναι και τα slasher ή grindhouse films με καταβολές από τα 70s που δεσπόζουν στις κινηματογραφικές οθόνες την τελευταία δεκαετία, σπάνια με επιτυχία, αλλά συνήθως χωρίς.
Γυρισμένο στην Νέα Ζηλανδία, το X (2022) του Ti West (The House of the Devil) ανήκει σε αυτές τις σπάνιες περιπτώσεις. Ο σκηνοθέτης ανταποκρίθηκε στην πρόκληση και δημιούργησε μια ταινία φόρο τιμής στην χρυσή εποχή των ταινιών τρόμου, αλλά με την κατάλληλη εφευρετικότητα ώστε να συμβαδίζει με την αισθητική της εποχής.
Αφηγείται μια ιστορία τρόμου στο 1979 που εμπεριέχει στοιχεία μαύρης κωμωδίας, έντονη συναισθηματική φόρτιση και φυσικά, πολύ, πάρα πολύ αίμα. Το κύριο χαρακτηριστικό, όμως, αυτού του slasher, είναι ο συνδυασμός και η συσχέτιση τρόμου και πορνό, δύο ειδών που ήκμασαν στην Αμερική του 1970.
Βρισκόμαστε στο Τέξας· μια παρέα ζευγαριών από πρωταγωνιστές πορνό και τεχνικούς κατευθύνονται σε μια αγροικία προκειμένου να ολοκληρώσουν τα γυρίσματα της καινούργιας τους ταινίας με τίτλο The Farmer‘s Daughters, η οποία σηματοδοτούσε την εποχή που οι πορνογραφικές ταινίες θα προβάλλονταν πια σε οικιακά βίντεο. Φτάνοντας στην εξοχική κατοικία, συναντούν τον ιδιοκτήτη του κτήματος, Howard (StephenUre) και την σύζυγό του, Pearl, ένα αρκετά ηλικιωμένο ζευγάρι που προφανώς δεν γνωρίζει τίποτα και μάλιστα φαίνονται αρκετά συντηρητικοί έως και σκληροπυρηνικοί.
Παρότι η πρώτη σκηνή της ταινίας μας προϊδεάζει για την αιματοχυσία που θα ακολουθήσει, ο West με την αφήγησή του μας αποπροσανατολίζει πολλές φορές και εντείνει το μυστήριο γύρω από το τι και το πώς θα καταλήξουμε εκεί. Τα αργά και ήρεμα πλάνα δίνουν στο κοινό την ψευδαίσθηση ότι όλα συμβαίνουν σε πραγματικό χρόνο, ένας χρόνος που είναι κάτι παραπάνω από αρκετός για να γνωρίσουμε τους ήρωες και να τους συμπαθήσουμε.
Η Maxine (Mia Goth) είναι μία νεαρή πρωταγωνίστρια πορνοστάρ, με μεγάλα σχέδια για τον εαυτό της, που η μπλε της σκιά ματιών μας θυμίζει την ντίβα του είδους, Jeanine Dalton. Είναι ερωτευμένη με τον Wayne (Martin Henderson), τον χαρακτήρα που συμβάλλει ίσως περισσότερο από όλους στην παρασκηνιακή κωμωδία, υποδύεται τον παραγωγό της ταινίας και πιστεύει πολύ ότι μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων θα εκθρονίσει τους ανταγωνιστές του. Το υπόλοιπο καστ της ταινίας αποτελείται από την Bobby –Lynne (Brittany Snow), την ανερχόμενη στάρλετ της εποχής εμπνευσμένη ξεκάθαρα από την Merilyn και τον Jackson Hole (Kid Cudi), σύντροφο της Bobby και γνωστού πορνοστάρ. Το συνεργείο απαρτίζεται από ένα ακόμα ζευγάρι, αυτό του φιλόδοξου σκηνοθέτη RJ (OwenC ampbell) και της –Scream Queen- Jenna Ortega, η οποία εν τέλει βρίσκεται και μπροστά και πίσω από τις κάμερες.
Η αλληλεπίδραση αυτών των χαρακτήρων δημιουργεί μια ατμόσφαιρα η οποία άλλοτε μας προβληματίζει για τις εκμεταλλευτικές αντιλήψεις σχετικά με την πορνογραφία και άλλοτε μας συνεπαίρνει με την τρυφερότητά της, κυρίως την στιγμή που η Bobby με τον Jackson διασκευάζουν Fleetwood Mac.
Παρόλα αυτά, ο σημαντικότερος χαρακτήρας, είναι αυτός της Pearl. Την βλέπουμε πρώτη φορά να στέκεται στο παράθυρο του σπιτιού όταν καταφθάνουν οι άλλοι, να τους κοιτάει με ένα βλέμμα τελείως απόκοσμο, σαν άλλος Norman Bates. Στην συνέχεια μαθαίνουμε πως στα νιάτα της, πριν τον πόλεμο, ήταν χορεύτρια και κορίτσι με μεγάλες προσδοκίες από την ζωή. Η Pearl θρηνεί για την ηλικία της, αποζητά την ερωτική ικανοποίηση από έναν σύντροφο που πλέον είναι ανήμπορος να της την παρέχει, φθονεί για την ομορφιά και την νιότη της Maxine, στην οποία αναγνωρίζει την εφηβική εκδοχή του εαυτού της και σιγά σιγά παθαίνει εμμονή με το να αναπληρώσει τον χαμένο χρόνο. Μιλάμε για την villain της ταινίας, την συμπαθούμε και συμπάσχουμε μαζί της μέχρι το τέλος, παρά τις προσπάθειες του West για το αντίθετο με κάθε ευκαιρία.
Οι επιθέσεις και τα εγκλήματα που ακολουθούν προκύπτουν εν μέρει από τον καθωσπρεπισμό που βασίζεται στην θρησκεία -όπως αυτός προβάλλεται καθόλη την διάρκεια μέσα από το τηλεοπτικό ξέσπασμα ενός ιεροκήρυκα- αλλά κυρίως από την ζήλεια προς την νεότητα και την ομορφιά και τα μπερδεμένα συναισθήματα ενός γερασμένου ζευγαριού σχετικά με το σεξ.
Η εμμονή που έχει η κοινωνία με τους νέους δεν έγκειται μόνο στον φόβο του γήρατος, αλλά πιο πολύ στην αντιμετώπιση του γεγονότος ότι οι ερωτικές επιθυμίες μπορεί να ρέουν ακόμα στους ηλικιωμένους ανθρώπους. Όλες αυτές τις καταπιεσμένες ορμές χρησιμοποιεί πολύ σωστά εδώ ο West ως το τρομακτικό στοιχείο, προκαλώντας και στο κοινό τόσο την αίσθηση του ασυνείδητου φόβου, όσο και τον προβληματισμό γύρω από τα κινηματογραφικά ταμπού.
Σε πολλές ταινίες τρόμου το σεξ εξισώνεται με τον θάνατο, αλλά στο X αντιμετωπίζεται ακριβώς όπως θα έπρεπε, σαν κάτι φυσικό και απελευθερωτικό. Ο West δρα έξω από άτυπους κανόνες και νόρμες που θέλουν τους σεξουαλικά ενεργούς πρωταγωνιστές να σκοτώνονται πρώτοι και παρουσιάζει μια φιλική διάθεση προς την σεξουαλικότητα συνολικά.
Ταυτόχρονα, μας προσφέρει και τα βασικά χαρακτηριστικά ενός slasher film ακριβώς όπως τα γνωρίζαμε, αλλά -επιτέλους- μέσα από μία πρωτότυπη φόρμουλα. Μας ταξιδεύει πίσω σε μια ότι και τόσο αθώα εποχή με την φωτογραφία του Eliot Rockett, μέσα από έναν φακό κοκκώδη και ηλιόλουστο σαν το περιβάλλον του τότε, τις μουσικές συνθέσεις του Tyler Bates και της Chelsea Wolfe και τις μουσικές επιλογές που δεν θα μπορούσαν να είναι πιο ταιριαστές. Επίσης δεν είναι τυχαίες οι τόσες αναφορές σε εμβληματικές ταινίες του είδους, όπως -προφανώς- το The Texas Chainsaw Massacre (1974), αλλά και τα The Shining (1980) , Jaws (1975), Alligator (1980), Boogie Nights (1997) και Debbie Does Dallas (1978). Όλα αυτά προσδίδουν στο όραμα του West για μία νέα γενιά horror ταινιών, απογαλακτισμένη από την προηγούμενη, αλλά πάντα με σεβασμό στα all time classics.
Θα μπορούσε να διαδραματιστεί μόνο στο Τέξας και μόνο από τον Ti West. Συνδυάζει το σοκ ενός slasher, το γέλιο μίας κωμωδίας και το ανυπόληπτο του τίτλου. Ξέρει τι να διακωμωδήσει και τι να σεβαστεί, ξεφεύγει από οτιδήποτε στερεοτυπικό. Μέσα από την απαιτούμενη στοιχειωμένη του ατμόσφαιρα, αναλύει την σύγκρουση μεταξύ νέων και ηλικιωμένων σωμάτων, απωθημένων και απελευθερωμένων. Πηγαίνοντας και ένα βήμα παραπέρα, ανατρέπει την κλασική ιστορία και παρουσιάζει από μία φεμινιστική ματιά την ηλικιωμένη γυναίκα που στην προσπάθεια να εναρμονιστεί με την σεξουαλικότητά της γίνεται ο κακός της ιστορίας, σε μια κοινωνία που αυτό δεν είναι αποδεκτό.
Το X είναι ένας σχολιασμός πάνω στον μηχανισμό αυτών των ταινιών καθώς διανύουμε τον 21ο αιώνα και μια πρόποση που θα ήθελε να κάνει ο Ti West “στον ανεξάρτητο κινηματογράφο” .
