«Οι νεκροί είναι μέσα» ισχυρίζεται ένα Halloween poster έξω από το κατάστημα μεταχειρισμένων ειδών της γειτονιάς μου.
Στην προκειμένη περίπτωση poster της σειράς «Τhe Walking Dead» του AMC, η έβδομη σεζόν της οποίας ξεκίνησε και πλέον διαθέτει το μεγαλύτερο κοινό σε ηλικίες 18 έως 49 ετών στις ΗΠΑ.
Η επιτυχία του «The Walking Dead» έχει προκαλέσει τη λατρεία για μια Αποκάλυψη με zombies. Στην όψη κατεστραμμένων πόλεων, κοινωνικών υπηρεσιών σε αποσύνθεση και οικολογικής καταστροφής, η επικείμενη καταστροφή δεν φαντάζει μόνο αναπόφευκτη, αλλά ακόμα και προτιμότερη από τον αργή πορεία θανάτου με τον σύγχρονο καπιταλισμό.
Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 έκανε το γνωστό έρωτα με τα zombies πραγματικά viral. Ενώ εκατομμύρια άνθρωποι εισέρχονταν στη νύχτα των ζωντανών νεκρών της μαζικής ανεργίας, τα zombies εισέβαλλαν στη λαϊκή κουλτούρα, παρακινώντας το περιοδικό Time να τα ανακηρύξει ως «τα επίσημα τέρατα της ύφεσης».
Σε μια κοινωνική οργάνωση στοιχειωμένη από θάνατο και παρακμή, προκαλεί μικρή έκπληξη που βλέπουμε ταινίες, βιντεοπαιχνίδια, βίντεο στο Youtube , και ένα μαγαζί (φυσικά στο Las Vegas) όλα να φέρουν το όνομα «Zombie Apocalypse». Ακόμα και τα Κέντρα για Έλεγχο Ασθενιών και Πρόληψης έχουν λάβει δράση, με ένα βιβλιαράκι με τίτλο «Preparedness 101: Πανδημία Zombie» με μια δόση χιούμορ, σε μια προσπάθεια να μας προετοιμάσει για την επόμενη μάστιγα.
Θα ήταν δύσκολο να σατιρίσει κανείς περισσότερο τον εαυτό του, ωστόσο, από έναν επιχειρηματία από το Detroit ο οποίος πρότεινε πριν από λίγα χρόνια να χτιστεί ο «Κόσμος Ζ»,ένα πάρκο στην κατεστραμμένη πόλη απ’ όπου προέρχεται στο οποίο οι επισκέπτες θα κυνηγιούνταν μέσα σε εγκαταλελειμμένα εργοστάσια και διαλυμένα σπίτια από ορδές zombies τα οποία θέλουν να τους δαγκώσουν. «Μετατρέπει αντιληπτές ανάγκες σε χρήσιμα περιουσιακά στοιχεία», όπως είπε o Mark Ziwack για το πλάνο του να κεφαλαιοποιήσει τη ρημαγμένη βιομηχανία, την κοινωνική παρακμή και τον αστικό μαρασμό. Ας το αποκαλέσουμε καπιταλισμό των zombies.
Ο Καπιταλισμός των Zombies
Το πρόβλημα με τις επικρατούσες εικόνες ενός καπιταλισμού των ζωντανών νεκρών, ωστόσο, είναι ότι ξέχασαν την ανατρεπτική πλευρά τους : τον εργάτη zombie. O εργάτης zombie πρωτοεμφανίστηκε στην Αϊτή, κάποτε τη μεγαλύτερη αποικία σκλάβων στον κόσμο, αποκτώντας υποθετικά τη σύστασή της την περίοδο της Αμερικανικής κατοχής (1915-34), όταν οι Αμερικανοί πεζοναύτες, επιδεικνύοντας βία και τρομοκρατία, στρατολογούσαν αναγκαστικά εργάτες για την κατασκευή δρόμων και λοιπών έργων υποδομής.
Όπως γράφω στο Monsters of the Market: Zombies, Vampires and Global Capitalism , ήταν στην Αϊτή που απέκτησαν το μοναδικό τους νόημα ως κινούμενοι νεκροί τα zombies, μόνο σάρκα και οστά, απαλλαγμένα από μνήμη και ταυτότητα, δεινοπαθώντας για χάρη άλλων. Αυτή η όψη των ζωντανών νεκρών, που εισήλθε στην Αμερικανική πολιτιστική βιομηχανία το 1930-1940, διατηρούσε μια βασική διαφορά : την αντίληψη ότι η καπιταλιστική κοινωνία μετατρέπει τους εργαζομένους σε zombies, υποβαθμίζοντας τους σε άβουλα τέρατα φορτίου, σώματα μόνο για τη διάρκεια της εργασίας.
Όμως η ιδέα των zombies ως ο ζωντανός-νεκρός εργάτης αντικαταστάθηκε από την Αμερικανική πολιτιστική παραγωγή στα τέλη της δεκαετίας του 1960 από εκείνη του τερατόμορφου καταναλωτή. Αυτή η πολιτιστική στροφή θα μπορούσε να είναι μια καυστική σάτιρα, όπως στο zombie film του George E. Romero, «Dawn of the Dead» (1978). Όμως, καθώς οι εικόνες της ατέρμονης ανθρωποφαγίας μπορεί έξυπνα να διακωμωδήσουν ένα σύγχρονο καπιταλισμό ο οποίος πνίγεται από τις δικές του υπερβολές, αυτή η σάτιρα έχασε πολύ γρήγορα την ιδέα του αντιπροσώπευε η εικόνα των zombies της Αϊτής : ότι όλη αυτή η μανιακή κατανάλωση είναι αδύνατη χωρίς αυτούς του εκατομμύρια εργάτες που ταΐζουν τις μηχανές του κέρδους με τη δουλειά τους.
Επαναστάτες Zombies
Ακόμα χειρότερα, εκεί που τα zombies παρουσιάζονται ως οι τρελοί «άλλοι» που μας απειλούν και η Αποκάλυψη που θα φέρουν απειλεί την καθημερινότητα, η απλή επιβίωση φαντάζει η μοναδική μας ελπίδα. Τέτοια post-apocalyptic γύμνια διασκορπίζεται από το «The Walking Dead». Τίποτα δεν περιγράφει περιληπτικότερα τον στείρο αυτοσκοπό για επιβίωση, της σειράς, από την απόφαση της ομάδας των πρωταγωνιστών (στην πρεμιέρα της τρίτης σεζόν), χρησιμοποιήσουν μια φυλακή ως καταφύγιο. (Της Δυτικής Georgia επίσης) Ο «τέλειος» (πρώην αστυνομικός) Rick Grimes, ο αρχηγός του group, επιλέγει το συγκεκριμένο μέρος. Η τελειότητα φαίνεται να δέχεται αρκετά χτυπήματα όταν εγκλωβίζονται σε μια ρατσιστική φυλακή υπό επίθεση από τρελαμένα zombies.
Η απλή επιβίωση είναι συχνά το καλύτερο στο οποίο μπορεί να ελπίζει η εργατική τάξη σε δύσκολες εποχές-τουλάχιστον όταν τα εργατικά και κοινωνικά κινήματα είναι σε υποχώρηση, αφήνοντας τους ανθρώπους να νιώθουν εκτεθειμένοι και ευάλωτοι. Αλλά σε καιρούς κοινωνικής διαμαρτυρίας και εξέγερσης εμφανίζεται μια νέα απειλή : ο zombie επαναστάτης.
Είναι ενδιαφέρον ότι οι zombie διαδηλωτές έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια ως απάντηση στην παγκόσμια κρίση και την εποχή της λιτότητας. Πολλαπλές πορείες ζωντανών νεκρών έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του Occupy movement, συμπεριλαμβανομένης και της επιδρομής zombie στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
Το 2011, διαδηλωτές στην πολιτεία Wisconsin χρησιμοποίησαν μια πορεία zombie για να διαμαρτυρηθούν για τις δεξιές πολιτικές του Κυβερνήτη Scott Walker. Και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια οι φοιτητές χρησιμοποίησαν αυτή την τακτική σαν μέρος της διαμαρτυρίας ενάντια στην αύξηση των διδάκτρων και των χρωστούμενων σε φοιτητές κονδυλίων. («Rise of the Living Debt»). Η εξέγερση από τους ζωντανούς νεκρούς προειδοποιεί ότι οι zombie εργάτες που διατηρούν τον παρακμάζοντα κόσμο του σύγχρονου καπιταλισμού μπορεί να ξυπνήσουν και να πετάξουν τις αλυσίδες.
Αυτές οι εικόνες προσφέρουν ένα πραγματικό αντεπιχείρημα στο θλιβερό αυτοσκοπό της επιβίωσης μιας zombie αποκάλυψης. Στις πορείες και διαδηλώσεις των zombies βλέπουμε στιγμιαία ένα σενάριο όπου οι καταπιεσμένοι ξυπνούν από την zombie-αδράνεια, σηκώνονται, τρέχουν εκτός ελέγχου στους δρόμους, τρομοκρατούν τη ευγενική μεγαλοαστική κοινωνία και γυρνούν τον κόσμο ανάποδα.
Αυτό θα ήταν ένα zombie event που ακόμα και εγώ θα ήθελα να δω.
Αρχικό κείμενο εδώ
Μετάφραση για το Smassing Culture: Κίμωνας Γεωργάκης
