15 ταινίες με ποδόσφαιρο να δεις όσο δεν παίζει Euro (part 1)
“Είναι ο ήλιος που έχει γίνει επικίνδυνος και κάθε μέρα καίει την επιδερμίδα μου” μας τραγουδάει η θυμόσοφος αηδώς Καίτη Γαρμπή δηλώνοντας έτσι τις ευαισθησίες της (που είναι και ο ομόνυμος τίτλους του άλμπουμ) για την οικολογική καταστροφή του πλανήτη.
Κυριολεκτικά αγαπητοί αναγνώστες, είναι ορισμένα καλοκαίρια που η φάση δεν παλεύετε καθόλου. Το κακό βέβαια γίνεται ακόμη μεγαλύτερο όταν το καλοκαίρι αυτό παίζει στην τηλεόραση Euro ή Mundial, όπου οι τύψεις για τα μαθήματα που πάνε άκλαφτα στις εξεταστικές σε κυνηγάνε σαν Ερινύες.
Ως Smassing Culture περίτρανα έχουμε να δηλώσουμε πως η βάση των μαθημάτων θα έπρεπε να πέφτει κάτω κατά δύο μονάδες μιας και οι φοιτητές, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες κολλάνε βαρέα και ανθυγιεινά με σκοπό να περάσουν ένα μάθημα.
Ακούει το υπουργείο;;;
Μιας και είναι λοιπόν της μοδώς, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα μικρό αφιέρωμα στις καλύτερες ποδοσφαιρικές ταινίες που αποτυπώθηκαν ποτέ σε σελιλόιντ. Αν και ο κινηματογράφος εξακολουθεί να κοιτάει αφ’ υψηλου το εν λόγω άθλημα, ένα γεγονός που είχε αποδοθεί στην ελιτίστικη αντίληψη των δημιουργών,παρ όλα αυτά το ποδόσφαιρο αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο (το μπαλέτο των μαζών κατα Στανισλάφσκι) κάτι που δεν άφησε ασυγκήνητους ορισμένους απ’ τους μεγαλύτερους δημιουργούς της έβδομης τέχνης, όπως τον Wim Wenders, ή τον Ken Loach.
Ξεκινάμε…
15)Offside (2006)
Βρισκόμαστε στο έτος 2006 μετά Χριστών λίγο πριν ολοκληρωθούν τα προκριματικά για το Mudial της Γερμανίας. Η εθνική ομάδα του Ιράν αντιμετωπίζει εκείνη του Μπαχρέιν με σκοπό ένα εισιτήριο για την τελική φάση και όλη η χώρα βρίσκεται σε αναβρασμό. Ορδές κόσμου συρρέουν με πούλμαν στο γήπεδο. Μεταξύ αυτών κρύβεται και ένα μικρό κορίτσι ντυμένη σαν άλλος Πίπης – απ’ τη γνωστή ελληνική ταινία- με σκοπό να δει το ματς. Για κακή της τύχη όμως, στον έλεγχο των εισιτηρίων συλλαμβάνεται και οδηγείται σε χώρο, κατάλληλα διαμορφωμένο, για κατεργάρηδες. Εκεί συνειδητοποιεί ότι δεν ήταν η μόνη, δεκάδες γυναίκες προσπάθησαν να περάσουν στο γήπεδο εκείνη τη μέρα ντυμένες με τις πιο εφάνταστες αμφιέσεις.
Στο φονταμενταλιστικό κράτος του Ιράν οι γυναίκες απαγορεύεται να παρακολουθούν ποδόσφαιρο μαζί με άνδρες, γι αυτό και οι πρωταγωνίστριες μας σα σύγχρονες Καλλιπάτειρες κρύβουν τα γυναικεία χαρακτηριστικά τους και με σκοπό να γευτούν λίγο από το όπιο της στρογγυλής θεάς. Μέσα στο “κλουβί” οι πρωταγωνίστριες μας θα γνωριστούν αλλά και θα μοιραστούν το πάθος τους για το ποδόσφαιρο.
.
Ο Jafar Panahi στήνει τον φακό του έξω από ένα γήπεδο, σκιαγραφώντας μια λυπητερή πτυχή της χώρας του, με ελάχιστο budget (μόλις 2.500 $) και χωρίς περίτεχνα σκηνοθετικά πλάνα, αλλά με εξαιρετικό σεναριακό διάλογο καταφέρνει να δημιουργήσει πέντε καρτουνίστικες φιγούρες που ακροβατούν ανάμεσα στο κωμικοτραγικό και το cult, κάτι που θα του χαρίσει και τον αργυρό αρκούδο στην 56η Berlinale του Βερολίνου. Μόνο ίσως πρόβλημα της ταινίας είναι η έλλειψη σασπένς κάτι που την κάνει ελαφρός κουραστική σε ορισμένα σημεία.
14)Looking for Eric (2009)
“Ποια ήταν η πιο γλυκιά ανάμνηνση που είχες ποτέ; Σίγουρα θα πρέπει να ήταν κάποιο γκόλ που έβαλες…” Ρωτάει ο Έρικ, ένας ταχυδρόμος απ’ το Μάντσεστερ φανατικός ποδοσφαιρόφιλος, το βασιλιά Ερικ (κάθε άλλο παρά τυχαία η συνωνυμία). “Οχι” απαντάει ο Cantona και συνεχίζει “Ηταν μια πάσα!”.
Ο Eric περνάει μια κρίση μέσης ηλικίας και δείχνει να μην μπορεί να ανταπεξέλθει στίς συγκρούσεις με τα παιδιά του, ενώ προσπαθεί να ξανακερδίσει την αγάπη των ανθρώπων που τον περιβάλλουν. Ενα κλασσικό Ken Loach σενάριο για τα πάθη της βρετανικής εργατικής τάξης που μπολιάζεται όμως με ολίγον από φαντασιακό, ήτοι μαγικός ρεαλισμός από τον πολυβραβευμένο Ιρλανδό σκηνοθέτη. Ο Eric θα μπορούσε να το ρίξει στα ναρκωτικά,στη θρησκεία και ποιος ξέρει που αλλού μέχρι τη στιγμή που εμφανίζεται μπροστά του το ποδοσφαιρικό του είδωλο, ο Ερικ Καντονα, ο οποίος ως απο μηχανής θεός παριστάνει την καταπιεσμένη φωνή ενός άντρα που προσπαθεί να μάθει από τα λάθη του.
Ευκολόπεπτη ταινία με τον Steve Events να μας δίνει μια αληθινά ρομαντική και δυνατή ερμηνεία,όπως και ο εξαιρετικός Eric Cantona, που σε γεμίζει συναισθήματα και συγκινήσεις , αντίστοιχες με αυτές που πρόσφερε κάθε Κυριακή -την δεκαετία του 90′ -ο Βασιλιάς στο θέατρο των ονείρων.
13)Football Factory (2004)
Παραμένοντας κινηματογραφικά στην Αγγλία, αν είσαι αγνός φίλαθλος, οπαδός ή έστω χούλιγκαν και δεν έχεις δεί ακόμα αυτή την ταινία, σταμάτα ότι κάνεις πάρε παραμάσχαλα ένα οικογενειακό παγωτό (βανύλια-καραμέλα-σοκολάτα με αμύγδαλο κατα προτίμηση) και στρώσου στον καναπέ σου.
Ο Nick Love μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το ομώνυμο βιβλίο του John King με τρόπο αριστουργηματικό. Βιβλίο που βγήκε αθόρυβα το 1996 και αμεσως έκανε έναν mouth-to-mouth πάταγο. Είναι απ τις λίγες ταινίες που περιγράφουν τόσο γλαφυρά την οπαδική κουλτούρα στην ουσία της. Οι ήρωες του King δεν είναι απλά χούλιγκανς, είναι παιδιά που ψάχνουν την ταυτότητα τους σε ένα κόσμο ανέραστο και πολιτικά βάρβαρο, που θέλουν να πούν “Αντε γαμήσου” στο αφεντικό τους γιατί βαριούνται να σηκωθούν για δουλειά, και προτιμούν να ξενυχτάνε στις πάμπ, παρά να γυρίσουν στην γκρίνια της γυναίκας τους.
“Είμαι συσπειρωμένος σαν ελατήριο έτοιμο να εκτοξευτεί και η μαλακία δε βοηθάει πια. Χρειάζομαι τη βία για να αισθανθώ ζωντανός. Ξέρω τι προτιμώ να κάνω, mate. Τότεναμ εκτός έδρας! Love it! ” Είναι μια απ τις πολλές ατάκες που ακούγονται μες την ταινία και ουσιαστικά αποτελούν μια κοινωνική ακτινογραφία για το τι κρύβουν μέσα στο κεφάλι τους αυτοί οι αλητάμπουρες. Να τονίσουμε επίσης ότι αξίζει να διαβάσετε και το βιβλίο (ανεπιφύλακτα)!
12)Maradona (2008)
Για ορισμένους ήταν ο θεός για κάποιους άλλους ένας σύγχρονος αδάμ, όπου αφού έφαγε το μήλο, το κοντρόλαρε και ξεκίνησε να τριπλάρει τους πάντες.
Ο Κουστουρίτσα παίρνει μια κάμερα και ακολουθάει το Ντιεγκίτο σε κάθε του βήμα, υπό τους ήχους του God save the Queen των Sex Pistols.
Δεν θα πω ψέματα, αλλά απογοητεύτικα λίγο, όχι γιατί είναι κακό ντοκιμαντέρ αλλά γιατί ως καλός πιστός όταν άκουσα τα ονόματα Κουστουρίτσα και Μαραντόνα στην ίδια πρόταση περίμενα κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που εν τέλη πήρα απ’ την ταινία. Παρ όλα αυτά σίγουρα αποτελεί μια ενδιαφέρον δουλεία μιας και ο Ντιέγκο μας ξεναγεί στην παλία του γειτονιά εκεί που ανδρώθηκε ποδοσφαιρικά, μας μιλάει για τις εξαρτήσεις του (με άκρως συγκινητικό τρόπο), για την Λατική Αμερική, αλλά και για την άρνηση του να παραλάβει βραβείο για την προσφορά του στο ποδόσφαιρο από τις ΗΠΑ, απαντώντας με το σήκωμένο μεσαίο δάκτυλο του χεριού του στους φωνιαδες-των-λαών-Αμερικάνους.
11)Δυο ημίχρονα στην κόλαση (1961)
Την άνοιξη του 44 οι Ναζί αξιωματικοί θέλουν να διοργανώσουν ένα αγώνα ποδοσφαίρου για τα γενέθλια του Χίτλερ, στον οποίον τα παλικάρια της άριας φιλής θα παίξουν ενάντια σε Ούγγρους αιχμαλώτους. Καλούν το περίφημο Ούγγρο ποδοσφαιριστή Onodi και τον διατάζουν να οργανώσει μια ομάδα, αρκεί να μην αποτελείται από Ευραίους. Ετσι ο Ουγγρος αστέρας αναγκάζεται να βρεί παίκτες από άλλες μονάδες. Τέλος η ομάδα οργανώνεται αλλά το μυαλό όλων είναι πρωτίστως στην απόδραση. Ιστορική και αρκετά καλή ταινία.
About the Authors
Σταύρος Πασπαλάκης Ο Σταύρος Πασπαλάκης γεννήθηκε ετοιμοπόλεμος, σε μια ηλικία ανατολίτικη. Τα τελευταία χρόνια αιχμαλωτίζει μύγες σε μια κοινότητα νίντζα ενώ ακονίζει τη κατάνα του, Σοκο Γκοσουγκι .
Related Posts
Sorry We Missed You – A working class hero της uber-οποιημένης σύγχρονης εκμετάλλευσης →
It’s (not) just a movie! Δέκα ταινίες για να (ξανα)ερωτευτούμε τον κινηματογράφο →
15 ταινίες με ποδόσφαιρο που πρέπει να δει κάθε ποδοσφαιρόφιλος (part 3) →
