Μέσα σε αυτόν τον τεράστιο ωκεανό του μυστηρίου και του απρόσμενου, όπου το άγνωστο περιμένει με αγωνία να εξερευνηθεί, τα μυστήρια του σεξ πάντοτε μαγνήτιζαν το ανθρώπινο βλέμμα. Από την αρχή της ανθρωπότητας, το σεξ πάντα αποτελούσε μία από τις σημαντικότερες πτυχές της ζωής μας.
Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι λάτρευαν τις θεές του σεξ και της γονιμότητας, και τεράστια τελετουργικά όργια πραγματοποιούνταν στους ναούς των ξακουστότερων αρχαίων πολιτισμών. Σε αντίθεση με το ζωικό βασίλειο, όπου το σεξ έχει κυρίως αναπαραγωγικό χαρακτήρα, στον κόσμο των ανθρώπων είναι πολλά και διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα: Ενώνει τα άκρως αντίθετα όπως τον πόνο και την ευχαρίστηση, την επιθυμία και την ματαίωση, τις προσδοκίες και την απογοήτευση. Αντιπροσωπεύει την δύναμη και την αγάπη ταυτόχρονα.
Πρόκειται για ένα άκρως μυστήριο θέμα και καθώς αποτελεί στοιχείο-κλειδί της ζωής μας, ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο και εκδηλώνεται με άπειρους τρόπους. Σε αυτή τη λίστα παρουσιάζεται μια επιλογή 15 ταινιών που αντικατοπτρίζουν μερικά από τα πιο άγρια πρόσωπα του σεξ, εξερευνώντας την αγάπη και τη βία, την ψυχρότητα και τη νυμφομανία , την αγνότητα και τις παραβάσεις που φτάνουν ως την αμαρτία.
- The Dark Side of the Heart (Eliseo Subiela, 1992)
Το “The Dark Side of the Heart” θέτει ως σημείο εκκίνησης δουλειές ποιητών όπως ο Oliverio Girondo, o Mario Benedetti και ο Juan Gelman, και από εκεί και πέρα, αναπτύσσει μία ιστορία αγάπης με έντονο το στοιχείο του Λατινοαμερικάνικου αισθησιασμού. Γυρισμένο κατά κύριο λόγο στο Μπουένος Άιρες, η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από τον Oliveiro, έναν φτωχό, παιδιάστικο ποιητή ο οποίος ψάχνει την “ιπτάμενη γυναίκα”. Λυρικό και ευφάνταστο, δεν βρίσκετε;
Δεδομένου του ότι πρόκειται για δουλειά ποιητή, η αγάπη γνωρίζει μια βαθιά εξιδανίκευση, και το σεξ δεν είναι τίποτα άλλο πάρα ένα κούφιο κέλυφος, απογυμνωμένο κάθε σημασίας εκτός και αν προϋπάρχει μια πνευματική ένωση, μια ψυχική ευθυγράμμιση. Ο Έρωτας και ο Θάνατος είναι μαζί σε αυτή την ταινία, σαν να ήταν η αγάπη η μόνη μας διέξοδος από το θάνατο ή από τον φόβο που αυτός μας εμπνέει, η αντιφατική μας δυαδικότητα γίνεται εκμεταλλεύσιμη διαμέσου της ποίησης.
- Y Tu Mamá También (Alfonso Cuarón, 2001)
Το “Y Tu Mamá También” ( ‘’Θέλω και τη μαμά σου’’) είναι μία από τις καλύτερες road-movies μεξικάνικης παραγωγής και εκτός αυτού, είναι η ταινία που χάρισε στον Alfonso Cuarón την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ και τον βοήθησε να εδραιώσει τη θέση του ως ένας από τους καλύτερους Μεξικανούς σκηνοθέτες.
Η ταινία διηγείται μια ιστορία εξερεύνησης και ανακάλυψης. Ο Tenoch και ο Julio (Gael García Bernal, Diego Luna) είναι δύο φίλοι που ξεκινούν ένα οδοιπορικό στην παραλία με την Luisa, μία σαγηνευτική μεγαλύτερή τους γυναίκα που θα τους βάλει στο τρυπάκι να πειραματιστούν αρκετά.
Το ταξίδι ξεκινάει με ένα κενό: ψάχνουν μια παραλία που δεν υπάρχει, αφήνοντας πίσω τους μια ψεύτικη φιλία στον απόηχο των γεγονότων, αλλά τα συναισθήματα σύντομα ξυπνούν, αυτό που παραμένει κρυμμένο φανερώνεται και όλοι καταλήγουν να ανακαλύπτουν καινούργια πράγματα για τον εαυτό τους.
Σε μία από τις τελικές σκηνές, η οποία αγγίζει την συγκαλυμμένη ομοφοβία που συνεχίζει να αποτελεί μέρος της Μεξικανικής κουλτούρας, και οι τρεις τους μεθάνε και κάνουν τρίο. Ύστερα από αυτό, το κενό επανέρχεται και η πραγματικότητα κάνει την εμφάνιση της στο τέλος του ειδυλλίου.
- Nymphomaniac μέρος Α’ και Β’ (Lars Von Trier, 2013)
Το “Nympomaniac” υιοθετεί μία σκοτεινότερη προσέγγιση της σεξουαλικής εμμονής. Αντί μίας ασυνήθιστης ιστορίας αγάπης όπως εκείνης στην ταινία “Η Αυτοκρατορία των Αισθήσεων”, το “Nymphomaniac” του Von Trier, είναι μια σκοτεινή πεσιμιστική ιστορία που μοιάζει σαν να βγήκε από σελίδες βιβλίου του Μαρκήσιου Ντε Σαντ. Η ταινία, με συνολική διάρκεια τεσσάρων ωρών, ακολουθεί την ιστορία της Joe, μιας νυμφομανούς που μέσω της μαρτυρίας της μαθαίνουμε για την ταραχώδη σεξουαλική ζωή της.
Το σεξ δεν παρουσιάζεται ως πηγή ηδονής και ευχαρίστησης αλλά ως ασθένεια. Η Joe δεν επιθυμεί πλέον τις σεξουαλικές επαφές: τις έχει ανάγκη, όπως ακριβώς ένας ναρκομανής έχει ανάγκη τη δόση του όταν το σώμα του το αποζητά. H Joe είναι θύμα της ανάγκης της να νιώθει πάντα περισσότερα, να απαιτεί πάντα περισσότερα από τον κόσμο.
Στις σκοτεινές γωνίες στις οποίες καταλήγει να κρύβεται και το μακρύ ταξίδι που κάνει εξηγούνται από την βαθιά ικανότητα της να υποφέρει, σύμφωνα με τον Νίτσε. Στο τέλος, ο πόνος και η ευχαρίστηση καταλήγουν να είναι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος.
- Videodrome (David Cronenberg, 1983)
Η δουλειά του David Cronenberg είναι αναμφίβολα καταπληκτική: οι ταινίες του είναι απωθητικές, αηδιαστικές και φτάνουν ως την παραφροσύνη αλλά δεν μπορούμε να σταματήσουμε να τις βλέπουμε. Η περιέργεια που αποπνέουν μας μαγνητίζει, και είναι εύκολο να βιώσουμε την αντανάκλαση του κόσμου στον οποίο ζούμε μέσω φανταστικών, ακόμα και σουρεαλιστικών συμβόλων και μεταφορών.
Το “Videodrome” (“Βιντεοδρόμιο”) κάνει λόγο για πολλά πράγματα όπως η πολιτική, τα μέσα ενημέρωσης και η βία αλλά μιλάει επίσης και για το σεξ, εξερευνώντας την λεπτή γραμμή που χωρίζει την ηδονή από τον πόνο.
Ενώ το κυρίως θέμα που πραγματεύεται η ταινία είναι η βία που προβάλλεται από την τηλεόραση και η απευαισθητοποίηση μας προς αυτή, συνδέεται και με την ευχαρίστηση. Σε μια από τις πιο ερωτικές σκηνές της ταινίας η Nicki Brand ( Debbie Harry) σβήνει τσιγάρο πάνω στο γυμνό της στήθος.
Η ταινία αμφισβητεί τη θέση των μέσων ενημέρωσης στις ζωές μας, όπου η τηλεόραση (και πλέον το Ίντερνετ) δημιουργεί ένα είδος παράλληλης πραγματικότητας μέσα στην οποία αφηνόμαστε να κάνουμε πράγματα τα οποία υπό κανονικές συνθήκες ούτε θα τα συζητούσαμε. Φαίνεται πως είτε μας αρέσει είτε όχι, ικανοποιούμε τις σεξουαλικές μας επιθυμίες με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, οπότε καλό θα ήταν και να τις ενστερνιστούμε. Ζήτω η καινούργια επανάσταση της σάρκας λοιπόν.
- A Short Film about Love (Krzysztof Kieslowski, 1988)
Το “A Short Film about Love” (“Μικρή ερωτική ιστορία”) πρόκειται για μια επέκταση ενός μέρους της ταινίας “Decalogue” (“Δεκάλογος”) του Kieslowski και διηγείται την ιστορία του Tomek, ενός νεαρού που ζει με τη μητέρα ενός φίλου του και είναι αθεράπευτα ερωτευμένος με τη γειτόνισσα του Magda, την οποία και παρακολουθεί κάθε βράδυ. Η ταινία αυτή είναι αθώα αλλά και στενάχωρη, γλυκιά αλλά και ωμή, αστεία αλλά και αποθαρρυντική. Με λίγα λόγια αντιπροσωπεύει την πληθώρα συναισθημάτων του πρώτου έρωτα, και μας προσκαλεί να γίνουμε μάρτυρες του πρώτου έρωτα του Tomek.
Η αγάπη όντως υπάρχει ή είναι (τουλάχιστον μερικές φορές) μια χαρούμενη ψευδαίσθηση; Η ταινία παρουσιάζει και τις δύο οπτικές και το όχι και τόσο χαρούμενο τέλος της, μας αφήνει με μια γλυκόπικρη αίσθηση. Ύστερα από πολλά σκαμπανεβάσματα, ο Tomek καταφέρνει επιτέλους να κάνει κάποιου είδους σχέση με τη Magda η οποία ξεπερνάει την απομόνωση και την παθητική ηδονοβλεψία του. Μόλις η χαρά και ο ενθουσιασμός του πρώτου ραντεβού εξαφανίζονται, η Magda αποκαλύπτει στον Tomek την πικρή αλήθεια: δεν υπάρχει καμία αγάπη μεταξύ τους, μόνο σεξ.
Η ταπείνωση την οποία υφίσταται από την Magda σηματοδοτεί και το τέλος της ταινίας όπου οι ψευδαισθήσεις του Tomek καταρρέουν, και το σεξ χρησιμοποιείται πλέον για να γκρεμίσει ό,τι απέμεινε από αυτές.
- The Dreamers (Bernardo Bertolucci, 2003)
Παρόλο που ο Bertolucci ήταν ήδη 63 χρονών όταν σκηνοθέτησε το “The Dreamers” (“Οι Ονειροπόλοι”) πρόκειται για μία νεανική και ανήσυχη ταινία. Βρίθοντας ενεργείας, το “The Dreamers” ενσαρκώνει το πιο τρελό όνειρο κάθε νέου σινεφίλ. Ο Michael Pitt υποδύεται τον Matthew, έναν νέο Αμερικανό φοιτητή που ταξιδεύει στη Γαλλία για να μάθει γαλλικά και περνάει το χρόνο του στην Cinémathèque française, όπου και γνωρίζει την Isabelle και τον Theo. Και οι τρεις μαζί ξεκινούν ένα ταξίδι ανακάλυψης του έρωτα τη τέχνης και της πολιτικής.
Η σεξουαλική ένταση κάνει γρήγορα την εμφάνιση της, καθώς τα αρχικά αθώα παιχνίδια τους, εξελίσσονται σε σεξουαλικές προκλήσεις που βγάζουν τον ντροπαλό και συντηρητικό Matthew έξω από τα νερά του. Ο Matthew εκπλήσσεται με τη σχεδόν αιμομικτική σχέση ανάμεσα στον Theo και την Isabelle και με την συμπεριφορά τους που δεν γνωρίζει αναστολές: νιώθει ταυτόχρονα γοητευμένος και αηδιασμένος.
Από τη στιγμή που η Isabelle χάνει την παρθενιά της από τον Matthew, ο τελευταίος γίνεται μέρος της σχέσης τους και σχηματίζεται ένα ερωτικό τρίγωνο αποτέλεσμα του οποίου είναι περίπλοκα αισθήματα. Η ταινία αποτελεί μια ερωτική επιστολή προς το σινεμά αλλά και μία εξερεύνηση της αντιφατικής και περίπλοκης φύσης των συναισθημάτων μας.
- Belle de Jour (Luis Buñuel, 1967)
Ο Luis Buñuel είναι ένας από τους πολλούς σκηνοθέτες που έχει εξερευνήσει σε βάθος την σεξουαλικότητα στις ταινίες του, επομένως δεν προκαλεί έκπληξη πως, μαζί με τον Bertolucci, εμφανίζεται δύο φορές σε αυτή τη λίστα. Στο “Belle de Jour” (“Η ωραία της ημέρας”) ο πόθος και η επιθυμία μας παρουσιάζονται από την γυναικεία οπτική.
Η Catherine Deneuve υποδύεται την Severine, μία γυναίκα διχασμένη: αγαπάει τον άντρα της αλλά δεν μπορεί να κάνει έρωτα μαζί του. Για εκείνη, το σεξ και η αγάπη είναι δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι οπότε και αρχίζει να ζει δύο τελείως διαφορετικές ζωές όταν ξεκινάει να δουλεύει σε ένα πορνείο με το ψευδώνυμο Belle de Jour.
Ο Buñuel επιχειρεί σε αυτή την ταινία να προσεγγίσει το σουρεαλιστικό ιδεώδες μεταφοράς των ονείρων, αυτών των μηχανορραφιών του υποσυνειδήτου μας, στον πραγματικό κόσμο. Η Severine έχει ερωτικά όνειρα στα οποία είναι υποτακτική, κακοποιούμενη από τους άντρες και προσπαθεί να ζωντανέψει αυτά τα όνειρα προκειμένου να απελευθερώσει όλη την συσσωρευμένη της ψυχική ενέργεια, πηγαίνοντας να δουλέψει σε ένα πορνείο, όπου θα ερχόταν σε επαφή με μαζοχιστικό περιβάλλον και όπου θα την χρησιμοποιούσαν σαν αντικείμενο του σεξ, όπως ακριβώς και στα επαναλαμβανόμενα όνειρά της.
- Shame (Steve McQueen, 2011)
Το σεξ φέρνει στην επιφάνεια αλληλοσυγκρουόμενα και αντιφατικά αισθήματα· για παράδειγμα η ηδονή και η ενοχή συχνά εμφανίζονται ως μέρη ενός αδιαίρετου όλου. Από τη στιγμή που ο Freud άρχισε να μελετάει την υστερία και την νεύρωση, έχει γίνει αρκετά σαφές πως το τεράστιο κενό μεταξύ των σεξουαλικών επιθυμιών μας και του τι είναι κοινωνικώς αποδεκτό είναι το κλειδί της κατανόησης των περισσότερων ψυχικών διαταραχών.
Ο Brandon, τον οποίο υποδύεται ο Michael Fassbender, είναι εθισμένος στο σεξ και το μόνο που τον απασχολεί είναι η σεξουαλική του ικανοποίηση. Η ζωή του είναι δομημένη με τέτοιον τρόπο ώστε οι σεξουαλικές του συνευρέσεις να είναι ανώνυμες και πάντα πολύ δύσκολο να εξελιχθούν σε σχέσεις.
Όταν η αδερφή του έρχεται να μείνει μαζί του επ’αόριστον, ολόκληρη η ρουτίνα του καταστρέφεται και οι δυσλειτουργίες της ζωής του αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους. Το κενό, ο φόβος και η άρνηση έρχονται στο φως ως η ρίζα του σεξουαλικού του εθισμού. Αναμφίβολα το σεξ έχει σοβαρό αντίκτυπο σε κάθε τομέα της ζωής μας και αυτό ακριβώς είναι που βλέπουμε σε αυτό το αριστούργημα του Steve McQueen.
- Blue Velvet (David Lynch, 1986)
Το ‘’Blue Velvet’’ (‘’Μπλε Βελούδο’’ ) είναι η τέταρτη ταινία μεγάλου μήκους του David Lynch και παρά το γεγονός ότι είναι η ταινία την οποία μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει πιο εύκολα από κάθε άλλη στην φιλμογραφία του, δεν παύει να σε στοιχειώνει και να σε ταράσσει. Είναι σαν να κατασκοπεύεις τα όνειρα κάποιου άλλου. Η ταινία είναι μια βουτιά στα βάσανα, τον φόβο και τις τραυματικές εμπειρίες, αρχίζοντας με ένα κομμένο αυτί που βρίσκει ο Jeffrey Beaumont (Kyle MacLachlan) στην πόλη του και τελειώνει με ένα όνειρο συσχετιζόμενο με την αγάπη.
Η ηδονοβλεψία είναι ένα χαρακτηριστικό του κάθε σινεφίλ, διότι μας αρέσει να κρυφοκοιτάζουμε στις ζωές των άλλων και να μαθαίνουμε τι γίνεται κεκλεισμένων των θυρών. Αυτή η “αδιακρισία” είναι και μία από τις κινητήριες δυνάμεις της ταινίας, καθώς ο Jeffrey αναλαμβάνει τον ρόλο του ντετέκτιβ προσπαθώντας να μάθει περισσότερα για την ιστορία του αυτιού που βρήκε. Μπαίνει, λοιπόν, κρυφά στο διαμέρισμα της Dorothy Vallens, τραγουδίστριας σε κλαμπ, την οποία υποδύεται η Isabella Rossellini, και της οποίας ο σύζυγος και ο γιός έχουν απαχθεί από έναν διαταραγμένο και σεξουαλικά διεστραμμένο Dennis Hopper.
Ο χαρακτήρας της Dorothy παρουσιάζει ενδιαφέρον για το κατεξοχήν ερωτικό στοιχείο που προβάλλει, διαθέτοντας ταυτόχρονα μια ευαισθησία που ξεπερνά τα όρια της ηθικής. Στο “Blue Velvet” αντιμετωπίζουμε την περιέργεια ως κινητήρια δύναμη, και τον μαγνητισμό που μας επιβάλλεται από τις σεξουαλικές ζωές των άλλων ανθρώπων, ως έναν ακαταμάχητο πειρασμό.
- Irréversible (Gaspar Noé, 2002)
Το “Irréversible” (” Μη Αναστρέψιμος”) είναι η ταινία που έδωσε στον Gaspar Noé την κακοφημία που έχει μέχρι σήμερα στην βιομηχανία ταινιών. Πρόκειται για μία παράξενη ταινία καθώς είναι ταυτόχρονα εξαιρετικά βίαιη αλλά και συγκινητικά τρυφερή. Σίγουρα δεν περνάει αδιάφορη.
Ένα από τα εξέχοντα χαρακτηριστικά αυτής της ταινίας είναι ο τρόπος με τον οποίον απεικονίζονται οι δύο εντελώς διαφορετικές πλευρές της σεξουαλικότητας. Ξεκινώντας με μία βία τόσο βάναυση που σου ανακατεύει το στομάχι, με βιασμό και φόνο, η ταινία στη συνέχεια ανατρέχει στην αρχή της ιστορίας, σε έναν παιχνιδιάρικο έρωτα και τα τρυφερά γέλια δύο νέων εραστών.
Ανάμεσα στις πολλές μεταφυσικές αποχρώσεις της ταινίας, βρίσκουμε και την σύγκρουση των αντιθέτων. Το πρώτο μισό της ταινίας είναι σκοτεινό και ωμό, είναι μια βουτιά στην κόλαση, όπου ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις κατώτατες παρορμήσεις και συναισθήματα των ανθρώπων.
Συνθέτει συναισθήματα όπως η απελπισία, το μίσος και η δυστυχία και απεικονίζει το βάναυσο πρόσωπό μας. Σε τέτοιου είδους συνθήκες, πράγματα όπως το σεξ μπορούν να παρουσιαστούν μόνο ως κατώτερες και περιθωριακές δραστηριότητες με τον βιασμό της Monica Bellucci να δίνει το εναρκτήριο λάκτισμα για μια συνέχεια εκδίκησης και πόνου.
Από την άλλη πλευρά, το δεύτερο μισό της ταινίας ομοιάζει ελαφρύ και αιθέριο. Οι τελευταίες σκηνές είναι φωτεινές και παιχνιδιάρικες, η κάμερα κινείται απαλά και όλα λούζονται από ένα κίτρινο φως, το χρώμα του ήλιου, της ζωής. Εδώ, το σεξ αποτελεί μια εκδήλωση αγάπης και τρυφερότητας. Η εμπάθεια και ο φόβος δεν έχουν θέση πια εδώ.
- That Obscure Object of Desire (Luis Buñuel, 1977)
Ο Luis Buñuel είναι ένα από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του περασμένου αιώνα καθώς υπήρξε εφευρετικός και καινοτόμος από την πρώτη του μάλιστα ταινία μικρού μήκους “The Andalusian Dog” (“Ανδαλουσιανός Σκύλος”), την οποία υλοποίησε σε συνεργασία με τον Salvador Dali και θεωρείται πλέον μία από τις καλύτερες ταινίες του πειραματικού και σουρεαλιστικού σινεμά.
Ενώ έμενε στο Μεξικό σκηνοθέτησε ορισμένες ταινίες οι οποίες πλεόν θεωρούνται κλασικές Μεξικανικές ταινίες όπως το “Nazarín” (“Ναζαρέν”), το “El Ángel Exterminador” ( “Εξολοθρευτής Άγγελος”) και το “Los Olvidados” ( “Ξεχασμένοι από την Κοινωνία”). Η τελευταία του ταινία “Cet obscur objet du désir” (“Σκοτεινό Αντικείμενο του Πόθου”) γυρίστηκε στη Γαλλία και διηγείται, με τη μορφή αναδρομών, την εμμονή του Mathieu με την Conchita, μία νεαρή γυναίκα που δεν του επιτρέπει να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του μαζί της.
O Mathieu είναι ένας άντρας “δεμένος” από την εμμονή που του προκαλεί η Conchita. Ξέρει ότι την θέλει οπότε το χρησιμοποιεί προς όφελός της. Υπό μία έννοια θα μπορούσε να θεωρηθεί μια ταινία αριστερής ιδεολογίας, καθώς αντιστρέφει την ταξική δυναμική βάζοντας στη θέση του κυρίαρχου την Conchita, μία κοπέλα κατώτερης κοινωνικής τάξης, η οποία εξουσιάζει τον Mathieu, έναν αστό που έχει συνηθίσει να τον υπακούν.
Η Conchita στη συνέχεια καταπιέζει και κακομεταχειρίζεται τον Mathieu, ο οποίος της κάνει όλα τα καπρίτσια με την ελπίδα ότι επιτέλους θα κοιμηθεί μαζί του.
- Last Tango in Paris (Bernardo Bertolucci, 1972)
Πιθανότατα η πιο διάσημη ταινία του Bertolucci, το “Last Tango in Paris” (” Το Τελευταίο Ταγκό στο Παρίσι”) είναι μία όμορφη ταινία η οποία απεικονίζει νοσταλγικά το Παρίσι, βρίσκεται σε βαθιά επαφή με τα ανθρώπινα συναισθήματα αλλά ταυτόχρονα είναι αρκετά αμφιλεγόμενη για την διαβόητη σκηνή βιασμού. Αυτή η ταινία μας δίνει την αίσθηση ενός πνιχτού ουρλιαχτού, παρασυρμένου από ένα φύσημα φθινοπωρινού και φευγαλέου ανέμου. Ο Marlon Brando υποδύεται έναν άντρα σε πένθος που ονομάζεται Paul και η Maria Schneider υποδύεται την Jeanne, μία νεαρή Παριζιάνα που ψάχνει διαμέρισμα.
Η ταινία αφορά αυτά που κρατάμε κρυμμένα. Οι δύο πρωταγωνιστές, παρόλο που δεν λένε τα ονόματά τους ο ένας στον άλλον ξεκινούν μια παθιασμένη ερωτική σχέση. Ο Paul και η Jeanne είναι ναυαγοί, σε αναζήτηση ενός ασφαλούς καταφυγίου από τις ταραχώδεις ζωές τους. Και οι δύο νιώθουν αυτό που ο Sartre αποκάλεσε η “ναυτία”, η υπαρξιακή κρίση που όλοι βιώνουμε τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας, όταν οι ήρωες μας καταρρέουν και οι προσδοκίες μας κομματιάζονται.
Το ζωώδες σεξ που κάνουν, οδηγεί στην αποδόμηση της ιδέας της εξιδανικευμένης αγάπης και του ευτυχισμένου γάμου που όλοι θεωρούμε τους εαυτούς μας προορισμένους να κάνουν. Επομένως, ο θεσμός της οικογένειας αμφισβητείται έντονα ως ένα ψεύτικο οικοδόμημα, ένα διαφημιστικό προϊόν. Αν μη τι άλλο, αυτή η ταινία μας κάνει να σκεφτούμε, εν τέλει, τι προσδοκίες έχουμε από την αγάπη.
- Eyes Wide Shut (Stanley Kubrick, 1999)
Φαντάσου ότι βλέπεις ένα σκοτεινό και διεστραμμένο όνειρο, όλα μοιάζουν μπερδεμένα και εξωπραγματικά… Παρόλα αυτά, το όνειρο είναι συναρπαστικό και σε έχει συνεπάρει αλλά τότε ξυπνάς αποπροσανατολισμένος, μόνο με θολές αναμνήσεις και την αίσθηση ότι ακόμα ονειρεύεσαι. Κάπως έτσι είναι να βλέπεις το “Eyes Wide Shut” (“Μάτια Ερμητικά Κλειστά”). Είναι ένα περίεργο οικοδόμημα που θυμίζει εφιάλτη όπου η σιγουριά είναι ανύπαρκτη και οι βαθύτερες επιθυμίες βγαίνουν στην επιφάνεια.
Η πιο παράξενη και ψυχολογικά περίπλοκη ταινία του Stanley Kubrick αποτελεί και την τελευταία του. Ο δόκτωρ William Harford, τον οποίο υποδύεται ο Tom Cruise, καταφέρνει να εισχωρήσει σε ένα παράξενο σεξουαλικό τελετουργικό τελούμενο από ισχυρούς πολιτικούς και επιχειρηματίες.
Το στοιχείο κλειδί δεν είναι άλλο από την εμφάνιση των βαθύτερων σεξουαλικών επιθυμιών, των καταπιεσμένων μας παρορμήσεων. Το σεξ παρουσιάζεται σαν μία δύναμη που υπερβαίνει τα προσωπικά μας εγώ.
Σε αυτά τα μυστικά τελετουργικά όργια που λαμβάνουν χώρα στην ταινία, όλοι φοράνε μάσκα, παρουσιάζοντας αριστοτεχνικά τι συμβαίνει όταν πετάμε τις “κοινωνικές μάσκες” μας, τα ίδια μας τα πρόσωπα, όταν βάζουμε πέρα τις προσωπικές μας αναστολές και περιορισμούς που μας επιβάλει ο πολιτισμός μας. Πρόκειται για μια βαθιά ψυχολογική ταινία, εξαιρετική για να αντικατοπτρίσουμε την ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας αλλά και για να παρατηρήσουμε τις επιθυμίες μας όπως αυτές εμφανίζονται στα όνειρά μας.
- In the Realm of the Senses (Nagisa Ôshima, 1976)
Το “In the Realm of the Senses” ( “Η Αυτοκρατορία των αισθήσεων”) πρόκειται για μία από τις πιο αμφιλεγόμενες ταινίες του Nagisa Ôshima οδηγώντας τον ακόμα και στο δικαστήριο με την κατηγορία προσβολής της δημοσίας αιδούς.
Η ταινία διηγείται χωρίς καμία σεμνότητα την παθιασμένη ερωτική ιστορία που εκτυλίσσεται ανάμεσα στην Sada Abe και τον Kichizo Ishida, τον αφέντη της, καθώς και τη σχεδόν αρρωστημένη εμμονή που έχει ο ένας για τον άλλον. Ο πόθος, η επιθυμία και η αγάπη φτάνουν στην πιο ακραία συνέπεια τους καθώς η ηθική σιγά σιγά ξεφτίζει ως ένα κοινωνικό οικοδόμημα και η ηδονή είναι το μόνο πράγμα που μετράει.
Ο Kichizo και η Sada, όντες απόλυτα απορροφημένοι από αυτή τους την εμμονή δεν μπορούν να αντέξουν στην ιδέα ότι θα αποχωριστούν ο ένας τον άλλον. Ο κόσμος σταματά πλέον να υπάρχει καθώς ενδίδουν στις σεξουαλικές του φαντασμαγορίες, ξεπερνώντας κάθε όριο, ψάχνοντας κάθε φορά για καινούργιους τρόπους να ικανοποιήσουν τους εαυτούς τους, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα χάσουν κάθε τι που τους κάνει αυτό που είναι. Στην παρούσα ταινία, αντικατοπτρίζονται ως ο Έρωτας και ο Θάνατος, ως άλλος ουροβόρος όφις.
- Saló (Pier Paolo Pasolini, 1975)
Ο Pasolini είναι ένας αμφιλεγόμενος, βίαιος και ωμός καλλιτέχνης και έχει δεχτεί οξεία κριτική. Οι ταινίες του είναι δύσκολες στο να τις δει να κανείς, καθώς αλλάζει ριζικά τη μορφή της τέχνης όπως την ξέρουμε. Ο κόσμος των εικόνων που κατασκευάζει είναι προκλητικός σε διανοητικό αλλά και σε ηθικό επίπεδο. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο κόσμος αυτό είναι πνευματικός, ακόμα και μεταφυσικός ορισμένες φορές. Με το “Saló” ο Pasolini δίνει το λόγο στον εξίσου αμφιλεγόμενο Μαρκήσιο Ντε Σαντ να ασκήσει κριτική στο στρατιωτικό καθεστώς και στο φασισμό που τόσο τραγικά ισοπέδωσαν την Ευρώπη στις αρχές του 20ου αιώνα και άφησαν σημάδια που είναι ορατά μέχρι και στις μέρες μας.
Η ταινία είναι βασισμένη στο βιβλίο “The 120 Days of Sodom” το οποίο αφηγείται πως τέσσερις πανίσχυροι πολιτικοί και πνευματικοί αρχηγοί κλειδώνονται μέσα σε μια έπαυλη προκειμένου να εξασκήσουν κάθε είδους σωματικού και πνευματικού βασανιστηρίου σε μια ομάδα ντροπιασμένων εφήβων τους οποίους έχουν απαγάγει. Έτσι, ξεκινάει κάθε είδους σεξουαλικής κακοποίησης και εξευτελισμού, καθώς η ταινία μας φτάνει στα άκρα, προκαλώντας μας σχεδόν σωματικό πόνο. Είναι μια ταινία ψυχοφθόρα που μας προκαλεί μόνο απελπισία.
Μετάφραση: Χρυσανθέμη Μιχάλη
