Μπορεί να θεωρείται πως η οσκαρική περίοδος κρατά έναν χρόνο, όμως στην πραγματικότητα είναι μόνο λίγους μήνες πριν την ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων, δίνοντας στο κοινό, αλλά και στις ίδιες τις ταινίες, ένα πολύ μικρό περιθώριο διασύνδεσης. Ειδικά σε χώρες της περιφέρειας, όπως η Ελλάδα, δεν βλέπουμε πολλές οσκαρικές ταινίες παρά μόνο μετά την ανακοίνωση τους ως υποψήφιες.
Αυτός είναι μόνο ένας από τους πολλούς λόγους που αξιόλογες ταινίες δεν καταφέρνουν να κερδίσουν την απαραίτητη ώθηση για να βρεθούν στην τελετή (μαζί φυσικά με μια σωρεία πολιτικών και μαρκετίστικων λόγων που έχουν έρθει στο φως τα τελευταία χρόνια.) Στο Smassing Culture προσπαθούμε να διορθώσουμε λίγο αυτή την αδικία, περισσότερο για τους εαυτούς μας.
1) Okja
Το αριστουργηματικό και πανέμορφο Okja του Joon-ho Bong (διανομής Νetflix) έγινε αντικείμενο κριτικής και διαφωνιών στο Φεστιβάλ των Κανών και μπορούμε μάλιστα να εικάσουμε πως οι λόγοι απουσίας του από τα Όσκαρ είναι περισσότερο τεχνικοί παρά οτιδήποτε άλλο. Πως αλλιώς θα μπορούσε να δικαιολογηθεί η υποτίμηση ενός τόσου όμορφου film, με αξιόλογες ερμηνείες, μεταξύ των οποίων της δικής μας Tilda Swinton (Dr. Strange, Only Lovers Left Alive) και του Jake Gyllenhaal (Nocturnal Animals, Nightcrawler) και ένα πανίσχυρο περιβαλλοντολογικό περιεχόμενο;
Κάτι άρρωστο συμβαίνει γύρω μας. Κυοφορείται μια σήψη τεραστίων διαστάσεων, δομικότατη και ο Aronofsky ξέρει πολύ καλά τι λέει, όπως ήξερε κάποτε ο Polanski, ο Bergman, ο Haneke. Τώρα απλά υπάρχουν κάποιοι -κριτικοί ας τους ονομάσουμε-, που δεν μπορούν να ακούσουν τίποτε και να δούνε και πάλι τίποτε, ανακαλύπτοντας ως τρόπο διαφυγής από την άγνοια τους -καθώς αδυνατούν να συλλάβουν τούτο το κινηματογραφικό αριστούργημα αποχαυνωμένοι μέσα στις συμβάσεις τους- την αισθητική αποδόμηση του έργου. Από την άλλη προτείνω: Δείτε αυτό που φαίνεται και ερμηνεύστε αυτό που συμβολίζεται. Πολύ απλή η διαδικασία μέσα από… τις ανοιχτές φλέβες της ανθρωπότητας όπως τις αισθάνεται ο Aronofsky. Εμπειρία μιας αδιάλειπτα αγωνιώδης κάμερας, μιας πυκνής αφήγησης και της υποκριτικής δεινότητας των δύο πολυεπίπεδων χαρακτήρων.
3) Paterson
Μπορεί να αγαπάμε πολύ τον Adam Driver (Star Wars, Logan Lucky) ως Kylo Ren, όμως θα θέλαμε ακόμα περισσότερο να τον δούμε να στέκεται στην σκηνή κρατώντας ένα ομοίωμα του C-3PO και να ευχαριστεί τον Jim Jarmusch για (ακόμα) ένα υπέροχα παράξενο film.
Μιλάμε για τον σουρεαλισμό που εμπεριέχει η ποίηση της καθημερινότητας. Όπως έχει δηλώσει πάμπολλες φορές ο ίδιος ο σκηνοθέτης, η ποίηση βρίσκεται παντού και η αυθεντικότητα της ζωής κρύβεται στα πράγματα που μιλούν κατευθείαν στην ψυχή μας. Αυτά αναζητά κι εκείνος και τα παρουσιάζει στις ταινίες του.
Ήταν μια δύσκολη ταινία, για έναν φεμινισμό αναγκαίο, μακριά από εξουσιαστικές δομές και επιβαλόμενα πρέπει, το Lady Macbeth του William Oldroyd. Γιατί σε ένα κόσμο κοινωνικών συμφερόντων ο άνθρωπος μετατρέπεται από εξουσιαζόμενο σε εξουσιαστή και η απελευθέρωση γίνεται μια αλλοτριωμένη συστημική έννοια. Η εξουσία άλλωστε δεν διακρίνει άνδρες και γυναίκες. Η ταινία είναι μια θεατρικών αναφορών και αξιώσεων, απέριττο, σύντομο και ευθύ σινεμά που δεν χαρίζει αυταπάτες. Τόσο εποχής όσο και σύγχρονη ταυτόχρονα, επαναφέρει ριζοσπαστικά την προβληματική για την εξουσία, την φυλή, το φύλο και τις κοινωνικές τάξεις μέσα από πολυεπίπεδες μα και μονολιθικές ερμηνείες που ανεβάζουν τον κινηματογραφικό πήχη εκεί που του αρμόζει.
5) Columbus
Μια ανάποδη ανακάλυψη, μια εξερεύνηση του παρελθόντος με τα μάτια ενός απογοητευμένου παρόντος που δεν έχει αποφασίσει αν θέλει να το στοιχειώσουν τα φαντάσματα άλυτων υποθέσεων και σχέσεων ή να γίνει αυτό ο μανιακός κυνηγός τους. Το Columbus του Kogonada λάμπε ως ένα δύσκολο ψυχογράφημα ανθρώπινων σχέσεων που άξιζε παραπάνω προσοχή. Ειδικά δε η Haley Lu Richardson (Split, At the Edge of 17) μπορούσε να σταθεί επάξια δίπλα στις άλλες υποψήφιες.
6) Split
Kατανοούμε πως ο M. Night Shyamalan (Wayward Pines, Unbreakable δεν είναι ακριβώς αυτό που θα έλεγε κανείς το αγαπημένο παιδί του Hollywood, αλλά εδώ πέρσι δέχθηκαν πίσω τον αντισιωνιστής Mel Gibson, οπότε…Το Split, ειδικά χάρη στον James McAvoy ( X-men, The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe) αλλά και στην ατμόσφαιρα που (επιτέλους θυμήθηκε πως να ) φτιάχνει ο σκηνοθέτης, ήταν από τις πολύ δυνατές στιγμές της χρονιάς.
7) Mugen no Jûnin
To Βlade of the Immortal του αγαπημένου και θεότρελου Takashi Miike (Yakuza Apocalypse, Koroshiya 1), βασισμένο στο διάσημο ομώνυμο manga, είναι η 100η (!) ταινία του και σίγουρα μια από τις καλύτερες. Η ασταμάτητη βία γίνεται τελικά ένα εργαλεία για την ανάδειξη ανθρώπινων σχέσεων αγάπης αλλά κα εξουσίας και σίγουρα μια από τις πιο δυνατές στιγμές της χρονιάς που έφυγε. Μόνο και μόνο για τον όγκο του έργου του, ο Μiike θα έπρεπε έστω να αναφερθεί!
8) War for the Planet of the Apes
Δε συμμεριζόμαστε την αγάπη του κόσμου για αυτό το franchise, ούτε το gritty reboot του. Ωστόσο η αναφορά του σε αυτή τη λίστα επιβάλλεται για έναν και μόνο λόγο: την απίστευτα δυνατή ερμηνεία του Andy Serkis (Black Panther, LotR), ενός ανθρώπου που έχει φάει την καριέρα του να φοράει spandex μπροστά από green screens και πρέπει κάποια στιγμή να αναγνωριστεί, ειδικά όταν δίνει τόσο πάθος στην απεικόνιση ενός οριακά επαναστατικού ηγέτη μπροστά στον καταπιεστή του. Andy, είμαστε όλοι πίθηκοι!
9) The Beguiled
Μπορεί σίγουρα το The Beguiled να μην συγκρίνεται με το Lost in Translation (πως θα μπορούσε άλλωστε) αλλά σίγουρα η νέα ταινία της Sophia Kopola, με την βαριά ατμοσφαιρική της πλοκή και την γενναία κατάδυση στον γυναικείο ψυχισμό, σίγουρα άξιζε τουλάχιστον μια αναφορά στην 90η τελετή. Ίδίως δε για το βάρος των ερμηνειών, όχι τόσο της “βετεράνου” Nicole Kidman (Βig Little Lies, Eyes Wide Shut), όσο της πάντα καλοδεχούμενης Elle Fanning (Νeon Demon, Trumbo).
10) The Killing of the Sacred Deer
Τα Oscars θα μπορούσαν να ονομαστούν εύκολα: ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΝΘΙΜΟΣ; Το αριστουργηματικό The Killing of the Sacred Deer είναι εκκωφαντικά απών από τις μεγάλες (και μικρές) κατηγορίες ενώ άξιζε να βρίσκεται στις περισσότερες. Η ιδιαίτερη οξύνοια του Ελληνα σκηνοθέτη μας δίνει μια σύγχρονη, σχεδόν ευριπίδεια τραγωδία με ταξικά υπονοούμενα.
Η τελευταία ταινία του Γιώργου Λάνθιμου εντάσσεται σε μια διαρκώς μεγεθυνόμενη τάση ανάδειξης των αδιεξόδων και της έλλειψης ανθρωπιάς στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία από διάφορους σκηνοθέτες. Δεν πρόκειται για μια στρατευμένη ταινία. Μάλλον πρόκειται, όμως, για την αντανάκλαση της κρίσης στη συνείδηση μιας σειράς δημιουργών.
