Ο Howard Phillips Lovecraft παραμένει, τόσο στην χώρα μας όσο και γενικά, ένας από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς παράδοξων ιστοριών. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο λόγω της ιδιαίτερης, πολύμορφης ποιότητας της φρίκης που αυτές μεταφέρουν στον αναγνώστη, αλλά και εξαιτίας της επίδρασης που αυτές οι ίδιες οι ιστορίες είχαν στην λογοτεχνία τρόμου και από εκεί στο σύνολο της μαζικής κουλτούρας.
Αυτή η δημοφιλία είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα μεγάλο ενδιαφέρον για την ζωή του ίδιου του Lovecraft, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το ίδιο κρυπτική με τα γραπτά του. Κυκλοφόρησαν πολλές βιογραφίες, έρευνες και μελέτες, οι οποίες καλλιέργησαν την εντύπωση του Lovecraft ως έναν μισάνθρωπο ερημίτη, με ροπή προς την έρευνα του υπερφυσικού. Άλλες έρευνες κάνουν λόγο για τις ρατσιστικές αναφορές στα βιβλία του, εντοπίζοντας ως έναρξη τους τόσο την επιρροή της αμερικάνικης συντηρητικής υπαίθρου (η ιδιαίτερη πατρίδα του συγγραφέα ήταν το πάντα αγγλόφιλο και μικροαστικό Providence) όσο και και το διάστημα που ο ίδιος προσπάθησε να τα καταφέρει στο πολύβουο και πολυπολιτισμικό Μεγάλο Μήλο.
Η αλήθεια είναι ότι το βιογραφικό ενδιαφέρον για τον Lovecraft δεν περιορίζεται μόνο στην περιέργεια. Οι αυτοβιογραφικές αναφορές, κεκαλυμμένες ή όχι, είναι έντονα παρούσες στο έργο του, ενώ ολόκληρες οπτικές εξέτασης του, όπως λόγου χάρη η ψυχαναλυτική, θα ήταν αδύνατο να τελεσφορήσουν χωρίς μια βαθιά γνώση της ζωής του δημιουργού. Αλλά και για τον απλό αναγνώστη, το μυστικιστικό Miskatonic University φαίνεται να ξεκλειδώνει ένα μέρος των μυστικών του όταν ανακαλύψει ότι από πίσω κρύβεται η βιβλιοθήκη του Providence.
Mια καλή ιδέα της διαδικασίας σκέψης του συγγραφέα φαίνεται μεν να προσδίδουν οι πυκνές επιστολές του. Όμως σε κάθε περίπτωση μια εξωτερική μαρτυρία είναι απαραίτητη. Αυτήν προσπαθεί να δώσει ένας έτερος συγγραφέας, βαθιά επηρεασμένος από το ύφος του Lovecraft αλλά και στενός του φίλος, ο Frank Belknap Long , στην δική του, συμπληρωματική, βιογραφική απόδοση ενός διαστήματος της ζωής του Lovecraft. To έργο αυτό, το Howard Phillips Lovecraft: Dreamer on the Nightside κυκλοφόρησε το 1975 και πλέον κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ars Nocturna, ως Xάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ: Ο Ὀνειρευτής τῶν Νυχτερινών Τόπων , σε μετάφραση του Κώστα Γερογιάννη. Οι δύο δημιουργοί γνωρίστηκαν όταν ο Long ήταν μόλις 19 ετών και παρέμειναν στενοί φίλοι, δια ζώσης άλλα και αλληλογραφίας για όλη την (δυστυχώς σύντομη) ζωή του Lovecraft.
Όπως διατρανώνει ο ίδιος ο Long στο έργο, δεν πρόκειται για μια αναλυτική βιογραφία, αλλά περισσότερο για μια αφήγηση άγνωστων μέχρι τότε περιστατικών της (κυρίως κοινωνικής) ζωής του Lovecraft, τα οποία όχι μόνο αναιρούν την εικόνα του μισάνθρωπου ερημίτη αλλά και δίνουν μια εντύπωση ενός πολύ ζεστού, καλόκαρδου ανθρώπου, με κοινωνικές ανησυχίες, ιδιαιτερότητες, τικ, ερωτικές ντροπές και άγχη, όχι διαφορετικά από ό,τι έχουν πολλοί αναγνώστες του. Έχει κάτι το παράδοξο να διαβάζεις για τις ζεστές φιλικές συμβουλές που δίνει ο άρχοντα του κοσμικού τρόμου στον κύκλο των φίλων του, επίσης συγγραφέων αλλά όχι μόνο. Aπό τις αφηγήσεις του Long ξεχειλίζει η αγάπη για αυτό που ήταν ο Lovecraft για τους φίλους του: ένας gentleman της Νέας Αγγλίας, ένας πιστός φίλος και ένας ασταμάτητος χιουμορίστας, με τις μιμήσεις και τα χωρατά του. Μακριά από την εντύπωση του ακοινώνητου ερημίτη, η εικόνα του Lovecraft πλάθεται με μαεστρία μπροστά μας. Ήταν, όχι περισσότερο ή λιγότερο, ένας άνθρωπος της εποχής του, που ήξερε για τα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά ρεύματα, πήγαινε σινεμά και ξόδευε πολλά για βιβλία (το χαρακτηριστικό της ευρυμάθειας είναι πασιφανές και κοινό σε όλες τις βιογραφικές του αναφορές).
Η αφήγηση του Long επιπλέον αφιερώνει μεγάλο μέρος της στο να προσπαθεί να εισέλθει στις απόψεις και τις σκέψεις του ίδιου του Lovecraft: το πως ένας επαρχιώτης επί της ουσίας αντιμετώπιζε την ζωή στην πόλη, πως ένας gentleman βίωνε μια εποχή που τα πιστεύω του ήταν ήδη ξεπερασμένα. Αυτό το διττό ύφος, το ψυχολογικό και το αναφερόμενο σε απτά παραδείγματα δημιουργεί μια σειρά εικόνων και ψηγμάτων μιας συνολικότερης αντίληψης για τον συγγραφέα. Επιπλέον, ο Long δεν αρκείται μια σε ξερή περιγραφή, αλλά ντύνει το βιβλίο του με μια δική του υφολογική αισθητική, από το λεξιλόγιο μέχρι την προσεγμένη δομή των παραγράφων, η οποία στην μετάφραση πολλές φορές αγκιστρώνεται, σαν η ίδια η γλώσσα να μην μπορεί να καλουπωθεί σωστά.
Σε κάθε περίπτωση, το έργο του Long είναι, και αυτό, όπως η εικόνα που δίνει για τον Lovecraft, έργο της εποχής του, του μακρινού 1970.Η εργογραφία που παρουσιάζει ο εδώ και καιρός αποθανών Long είναι εξίσου ξεπερασμένη, καθώς πλέον το lovecraft-ικο corpus έχει ενισχυθεί με δεκάδες συγγραφείς, μελετητές και πανεπιστημιακούς, ενώ το ίδιο το ύφος του συγγραφέα έχει σπάσει τα στεγανά της λογοτεχνίας και έχει επηρεάσει μια σειρά από άλλες τέχνες, όπως τον κινηματογράφο , τα κόμικ αλλά και τα games (video και board). Η μαζική κουλτούρα ξεχειλίζει Lovecraft και μια γενικότερη επισκόπηση αυτού του ίδιου του Lovecraft, των βασικών στοιχείων της βιβλιογραφίας του έστω, είναι απαραίτητη για την κατανόηση αυτού του φαινομένου. Δυστυχώς η μαρτυρία του Long, όσο ευχάριστη και διαφωτιστική και αν είναι, δεν μπορεί να βοηθήσει σε αυτό και έτσι “περιορίζεται” (σχήμα λόγου, καθώς οι πιστοί φίλοι του συγγραφέα στην χωρά μας αριθμούν χιλιάδες) στους ήδη γνώστες του τι εστί I AM PROVIDENCE. Αυτή η έλλειψη προοπτικής , σε συνδυασμό με τις, ανά στιγμές, κουραστικές αυτοαναφορές, καθιστούν το έργο ένα αφήγημα που χρειάζεται υπομονή.
Τελικά, τι είναι ο “Ο Ονειρευτής των Νυχτερινών Τόπων”; Μια απόπειρα για μια βιογραφία τμηματική, μια μαρτυρία που φτάνει σε εμάς από μακριά, και που πλέον, με την τόση καθυστέρηση, χρειάζεται και αυτή μια ανάλογη μαρτυρία για να γίνει πιστευτή. Το έργο του Long είναι ένας ξεθωριασμένος οδικός χάρτης για την ψυχή ενός ανθρώπου που άλλαξε την λογοτεχνία, μικρή και μεγάλη (αν και τέτοιοι χαρακτηρισμοί συντρίφθηκαν από τα αλλοκοσμα πλοκάμια της μυθολογίας Κθούλου) και ως τέτοιο έχει μια αναλλοίωτη αξία ως ένα βήμα προς το ξεδιάλυμα της ομίχλης γύρω από τον ίδιο τον Άρχοντα από το Providence...
