Το 1982 η ψυχή και το μυαλό πίσω από το Muppet Show, oι Jim Henson και Frank Oz μας έδωσαν το Dark Crystal, ένα σκοτεινό fantasy παραμύθι που πήρε τον εαυτό του και το κοινό στα σοβαρά. Εστιάζοντας περισσότερο στην ατμόσφαιρα που ανέδυαν οι μαριονέτες και οι αξιοπρόσεκτες ερμηνείες παρά σε κάποια πολύπλοκη πλοκή, παρέμεινε στην κοινή μνήμη ως ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά έργα της δεκαετίας του 1980 και του fantasy γενικά.
Το 2019, 37 χρόνια μετά την ταινία, και με τον Henson να έχει φύγει από τη Γη (ίσως για να περιφέρεται ανάμεσα στα πλάσματα του Thra) αρκετοί συνεργάτες του, υπό την καθοδήγηση της κόρης του και όλοι μαζί υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση των Jeffrey Addiss (Life in a Year, The Winners) και Will Matthews (Blue Dragon, Life in a Year) γύρισαν στον μαγικό κόσμο του Henson, με ένα prequel ουσιαστικά και προσπάθησαν, συνδυάζοντας παραδοσιακές μαριονέτες, CGI και μερικούς από τους πιο αξιόλογους voice actors του Holywood, να συλλάβουν ξανά τη μαγεία της ταινίας. Αλλά αυτό το εγχείρημα έπρεπε όχι μόνο να πηγάζει από την ταινία του 1982, αλλά να μπορεί να σταθεί στις αυξημένες, τηλεοπτικές πια, απαιτήσεις του 2019. Την ίδια στιγμή έπρεπε να παρουσιάσει ένα από τα πλέον δύσκολα χαρακτηριστικά ενός καλού παραμυθιού: τη συνειδητοποιημένη γενίκευση, την ικανότητα να αναφέρεται σε πολλά πράγματα ταυτόχρονα με έναν τρόπο απλό αλλά όχι απλοϊκό.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τη σοβαρότητα του Henson, η οποία πέρασε σε όλο το φάσμα του έργου του, ανεξαρτήτως είδους, είναι κάτι που καθιστούσε το έργο της μεταφορά του Dark Crystal πολύ επίφοβο. Τελικά όμως, το Αge of Resistance αποτελεί μία από τις πιο δυνατές και αξιομνημόνευτες στιγμές της σημερινής τηλεόρασης, μια επίδειξη μαεστρίας στο χειρισμό της μαριονέτας και των ερμηνειών, ενώ ταυτόχρονα όχι μόνο δεν αποφεύγει κρίσιμα, πολιτικά ζητήματα της εποχή μας όπως η περιβαντολογική καταστροφή και η αποπροσανατολιστική ασυγχρονία των κυρίαρχων αφηγήσεων της κυρίαρχης ιδεολογίας αλλά τα καθιστά κατανοητά σε ένα ευρύ κοινό με μια μεγάλη ποικιλία μέσων.
Οι δημιουργοί κατάφεραν να πλάσουν με τις φωνές διάσημων ηθοποιών και τις κινήσεις τρομερών μαριονετιστών έναν ολόκληρο, σε κλίμακα, κόσμο από ζωντανά πλάσματα, με τα δικά τους θέλω, επιθυμίες, καθήκοντα και φόβους, που παλεύουν το καθένα για αυτό που κρίνει ως ορθότερο βάσει σαφώς διαχωρισμένων ιδεολογιών. Από τη μία οι εκμεταλλευτές Skeksis, με την πολύ ταιριαστή μορφή των όρνεων, που απομυζούν κάθε φυσική πηγή πλούτου και εργασίας από έναν άλλοτε ακμαίο πλανήτη για να διατηρήσουν στη ζωή τα ετοιμοθάνατα κορμιά τους. Παίρνουν ολόκληρες ζωές και τις πολτοποιούν, βγάζοντας τις από τον κύκλο της βιολογικής οικονομίας για να μετατραπούν σε νεκρό κεφάλαιο, που συσσωρεύεται μέσα τους, μόνο και μόνο για χάρη της ίδιας της συσσώρευσης. Οι Skeksis είναι από τους πιο υποδειγματικούς καπιταλιστές των παραμυθιών και, όπως και οι πραγματικοί καπιταλιστές, κατακρεουργούν τον πλανήτη μέσω της υπερεξάντλησης και της τεχνολατρείας τους. Η ίδια η μόλυνση που προκαλούν έχει έναν ενεργό ρόλο, με τη μορφή του Darkening.
Την ίδια στιγμή είναι οι ίδιοι που κατέχουν και τον έλεγχο της γνώσης και των πληροφοριών, που αποδεικνύεται και το ισχυρότερο όπλο τους στον έλεγχο των άλλων τάξεων/ φυλών. Παρά τη βιαιότητα και την υπεροψία που τους διακρίνει, οι Skeksis είναι ισχυρότεροι όσο κρατούν τις φατρίες των κυριότερων υπηρετών τους, των Geflings, διαχωρισμένες με ανώφελα παιχνίδια εξουσίας, τιμές στην παράδοση και αρχέγονα στερεότυπα που αποτελούν και την κυρίαρχη ιδεολογία των Geflings.
Είναι αυτή η ιδεολογία και οι τρόποι που οι Skeksis τη χειραγωγούν που αποτελεί ένα από τα πιο ουσιαστικά κομμάτια της σειράς. «Αν μας αρνηθούν τα Geflings, θα είναι σα να αρνούνται όσα έχουν μάθει ποτέ» αναφωνεί σε κάποιο σημείο ο δόλιος Chamberlain (Warrick Brownlow-Pike /Simon Pegg – Shawn of the Dead, Force Awakens ) και πράγματι: τα ίδια τα Geflings, ειδικά όσα διαπλάστηκαν με αυτή την ιδεολογία, αποτελούν τους καλύτερους υπηρέτες της «κανονικότητας», της «φυσικής ροής των πραγμάτων». Το «έτσι ήταν πάντα» αποτελεί ένα από τα δομικά συστατικά ενός καθεστώτος που σκοτώνει συνειδητοποιημένα έναν ολόκληρο πλανήτη.
Κανείς από τους ήρωες που προσπαθούν να αλλάξουν αυτή την κατάσταση δεν είναι εντελώς ελεύθερος από αυτή την αντίληψη. Στερεότυπα, ρατσισμός, αμφιβολία, όλα καραδοκούν ανά πάσα στιγμή για να επαναφέρουν την «φυσιολογική» κατάσταση. Ακόμα και όταν η αλήθεια της εκμετάλλευσης είναι αδύνατον να κρυφτεί, οι ενστάσεις εναντίον της πάλι επιμένουν. Απέναντι της ορθώνονται δεκάδες αντιρρήσεις, δεκάδες «fake news» και ψίθυροι, που την απειλούν. Κανείς δεν είναι σίγουρος τι ακριβώς να πιστέψει, δημιουργώντας μια ρευστή και αβέβαια κατάσταση που θυμίζει αμυδρά το ειδησεογραφικό οχετό που ξεχύνεται από τις τηλεοπτικές οθόνες.
Πέρα από την μετα αλήθεια, η ίδια η σειρά δοκιμάζει τις δυνάμεις και στο μέτα γενικά, βάζοντας τις μαριονέτες να χειρίζονται… μαριονέτες, σε μια ξέφρενη γιορτή δημιουργικότητας εκ μέρους καλλιτεχνών που στις εποχές της ψηφιακής αφήγησης βρίσκουν τους εαυτούς τους παραγκωνισμένους.
Επιπρόσθετα, το Αge of Resistance δε διστάζει να πάρει και αυτό τους παιδικούς τους θεατές στα σοβαρά δίνοντας μας μερικές παράδοξες εικόνες ή ακόμα και θανάτους σημαντικών χαρακτήρων.
Ο Thra του2019 δεν είναι ο Thra του 1982. Η τεχνολογία επισκέφτηκε τον τριηλιανό αυτόν κόσμο και μας έδωσε μερικά από τα χαρακτηριστικά fantasy τοπία που συχνά έχουμε δει και σε άλλες παραγωγές, που εδώ όμως φαντάζουν ιδιαιτέρως εντυπωσιακά. Παράλληλα βέβαια οι διασυνδέσεις των πρακτικών εφέ και των ψηφιακών δεν αποβαίνει πάντα εύκολη και το πέρασμα από το μεγάλο στο μικρό και αντίστροφα αποτελεί μία από τις πιο κομβικές αδυναμίες της. Με φόβο να ακουστούμε οπισθοδρομικοί, οι ίδιες οι μαριονέτες φάνταζαν ιδανικές και αυτάρκεις, καθώς τόσο κινησιολογικά όσο και εκφραστικά ήταν ένα τρομερά ευχάριστο θέαμα.
Αυτές οι παρουσίες βέβαια είχαν μια διττή προέλευση: από επαγγελματίες μαριονετίστες στο κομμάτι των κινήσεων και των εκφράσεων και από voice actors στο θέμα της ερμηνείας. Στο δεύτερο κομμάτι είχαμε τη χαρά να ακούσουμε μερικές αγαπημένες φωνές. Πέρα από τον Simon Pegg που αναφέραμε, ο χαρακτήρας του οποίου ήταν με διαφορά ο πιο ενδιαφέρων, ειδική μνεία ανήκει και στους Mark Hamill ( Star Wars, Batman 1992), στον ρόλο του Scientist (κινήσεις ο Olly Taylor), αλλά και οι game of thrones- ικές Lena Headey ( Dredd, 300) Natalie Dormer (The Hunger Games, The Scandalous Lady W) και Nathalie Emmanuel (Hollyoaks, Fast and Furius). Επιπλέον, νομίζουμε πως χρειάζεται ειδική αναφορά στη δυναμική Hannah John-Kamen (Killjoys, Antman and the Wasp) και ο πάντα επιβλητικός Jason Isaacs στον ρόλο του Αυτοκράτορα (The OA, Harry Poter).Eπίσης, μέσα σε ένα λαμπρό cast, την καρδιά του κοινού κατάφερε και έκλεψε ο Hup του Victor Yerrid (The Happytime Murders, Robot Chicken).
To Dart Crystal: Αge of Resistance ήταν μία σχεδόν μαγική στιγμή μέσα στη χρονιά και ανυπομονούμε να επισκεφτούμε τον Thra σύντομα…
