“Οι λέξεις είναι τα πάντα” συνήθιζαν να λένε πολλοί στοχαστές. Από την άλλη βέβαια, πολλοί σπουδαίοι λογοτέχνες, μεταξύ των οποίων και ο Douglas Adams θα μπορούσαν να αντιτείνουν πως οι λέξεις μπορεί να μην είναι και τίποτα. Ο Βρετανός λογοτέχνης, τόσο με τα πέντε μέρη της αριστουργηματικής τριλογίας του The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy, όσο και το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου έργου του, μας δίνει μια σειρά παραλογισμών, οι οποίοι, καλλυμένοι με το χιούμορ προσπερνούν τις άμυνες μας και μας οδηγούν μπροστά σε ένα τρομακτικό συμπέρασμα: τελικά τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται/ λέγεται. Έτσι, μπορεις κάλλιστα να πετάξεις (αρκεί να στοχεύσεις το έδαφος και… να αστοχήσεις) ή να γυρίσεις τον Γαλαξία με οτοστόπ (αρκεί να έχεις την πετσέτα σου μαζί).
Στο Dirk Gently’s Holistic Detective Agency o Adams πάει ένα βήμα παραπέρα. Η σειρά βιβλίων για τον ολιστικό ντετέκτιβ, η οποία γεννήθηκε μέσα από την δουλειά του συγγραφέα για το αγαπημένο Doctor Who, όχι μόνο τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται/ λέγεται, αλλά και αυτά τα ασυναίσθητα στοιχεία που κάνουμε/ λέμε συνδέονται μεταξύ τους. Έτσι μπορείς να ανακρίνεις εξωγήινους μετρώντας τους κόκκους άμμου σε μια παραλία της Αφρικής ή να πιάσεις μούμιες παίζοντας Μπετόβεν.
Αυτό το ολιστικό και εν πρώτοις όψεως παράλογο σύμπαν είναι πάρα πολύ δύσκολο να αποδοθεί οπτικά. Η σειρά του Μax Landis (Bright, Mr. Right) στο Netflix το κατάφερε, σε ένα βαθμό, εκμεταλλευόμενη όσο μπορούσε την ούτως η άλλως αξιοπερίεργη περσόνα του Elijah Wood (Lord of The Rings) και το σκερτσόζικο παίξιμο του Samuel Barnett (Jupiter Ascending ,Penny Dreadful) σε συνδυασμό με ένα πολύ έξυπνο σενάριο. Σε κόμικ όμως;
Την απάντηση έδωσε, πριν από την τηλεοπτική σειρά, τα κόμικ τη IDW (Dirk Gently Holistic Agency), σε σχέδιο του Ηλία Κυριαζή. Δύο από τις συνολικά 3 πολύ δυνατές ιστορίες, το “Ένα Κουτάλι Πολύ Κοντό” και το ” Η Διασυνδεσιμότητα των Βασιλείων” από την εν λόγω σειρά κυκλοφόρησαν και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Star Comics, στον Μεγάλο Ολιστικό Τόμο.
Πως λοιπόν ανταποκρίνεται η 9η Τέχνη στο κυρίαρχο παράλογο του Douglasq Η απάντηση που δίνουν οι συγγραφείς των ιστοριών (ο Αrvid Ethan David και ο Chrys Ryall αντίστοιχα) ήταν ένα ταχύρυθμό, σχεδόν εκστασιασμένο σενάρiο που κάλπαζει μακριά από κάθε απόπειρα λογικής συνέδεσης των πραγμάτων, δηλαδή περιορισμού της ολικής τους διασυνδεσιμότητας σε μία μόνο εξήγηση, και μάλιστα με την μορφή αίτιο-αποτέλεσμα.
Ο Dirk Gently του κόμικ είναι ένας πολύ πιο σοβαρός, ώριμος μελετητής που κινείται σε έναν εξίσου ενήλικο κόσμο που δεν αποστρέφει το βλέμμα του από τη σεξουαλικότητα και τον θάνατο, αλλά αντίθετα γελάει με αυτά, όχι επειδή αγνοεί, αλλά επειδή αντιλαμβάνεται πλήρως την σοβαρότητα τους. Μέσα στον παραλογισμό των ιστοριών, τα αδιανότητα και τα ανεξήγητα, η λογική καταρρέει και το τυχαίο γίνεται η νόρμα. Μάλιστα αυτό το τυχαίο πλέον απαγγιστρώνεται από την γλώσσα/ αντίληψη και είναι καθαρότερο. Όχι μόνο δεν χάνει σε αξία, αλλά κερδίζει τελικά σε έκφραση.
Μέσα από αυτές ιστορίες, με εκτεταμένα flash backs, κατανοούμε και το παρελθόν του Dirk Gently σαν χαρακτήρα, τις συνθήκες που τον διαμόρφωσαν και τον μεταμόρφωσαν σε Dirk Gently από Svlad Cjelli, όπως ήταν και το αρχικό του όνομα. Κύριο στοχείο είναι εδώ η σταθερή του άρνηση να δεχθεί την εύκολη διέξοδο του μέντιουμ. Γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν ίσως κατανοητό, μια εξαίρεση εμπεριστατωμένη σε έναν λογικό συμπαγή.κανόνα Ωστόσο η αλήθεια είναι πολύ πιο τρομακτική: δεν υπάρχουν μέντιουμ γιατί πολύ απλά τίποτα δεν υπάρχει. Και αν δεν υπάρχει τίποτα, μπορούν να υπάρξουν τα πάντα. Όλα συνδεδεμένα. Και αυτό είναι μια δυστυχία σαν επίγνωση. Όμως, “τίποτα αστειότερο από την δυστυχία” που έλεγε και κάποιος άλλος παράλογος, ο Samuel Beckett.
Αυτές οι εικόνες, σχέδιο του Ηλία Κυριαζή, εκφράζουν το πνεύμα των κόμικ και συνδιαλέγονται μαζί του. Οι στιβαρές γραμμές των σωμάτων, έντονα σεξουαλικοποιημένων, αντιπαραβάλλοται με τις ρευστές γραμμές του περιβάλλοντος και των τοπίων. Οι σκιάσεις υπάρχουν στα σκηνικά, αλλά περισσότερο στα πρόσωπα. Το θέμα της ταχύτητας της πλοκής λύνεται είτε με την πολλαπλότητα των καρέ είτε με την ταυτοχρονία και το σχήμα τους. Έτσι έχουμε panels σε σχήμα βέλους, νότας και κάθε πιθανή και απίθανη μορφή, σαν το ίδιο το σχέδιο και ο διάλογος να ρέουν ακατάπαυστα και αλληλοσυνδεμένα.
Τελικά, ο ολιστικός τόμος μας δίνει μια πολύ καλή γεύση του τι εστί παράλογο. Eίναι μια δουλειά που ανοίγει την όρεξη για ταξίδια με πετσέτες στου ώμους, σε κόσμους όπου όλα συνδέονται. Ακόμα και αν αυτό δεν φαίνεται.
