Ως η πλέον εμπορική ταινία τρόμου των ημερών μας (και γενικά) η διασκευή του King- ικού Andy Muschietti (Ιt, The Flash tba) ήταν προφανές πως θα είχε και συνέχεια. Έτσι, δύο χρόνια αργότερα, ο Pennywise ξαναβγαίνει παγανιά αντιμέτωπος με ένα ενήλικο cast, πολλές και απαραίτητες αλλαγές που όχι μόνο δεν χαλούν αλλά επικαιροποιούν το νόημα του έργου και την αδυναμία υπέρβασης της μεταφοράς ενός πολύπλοκου, ψυχολογικού κατά βάση βιβλίου 1000 σχεδόν σελίδων σε 2,5 ώρες κινηματογράφου.
Ο Muschietti πρέπει να ειπωθεί πως αντιμετωπίζει το king- ικό σύμπαν με μεγάλο σεβασμό και κατανόηση. Κατανοεί πως στον πυρήνα του το τρομακτικό στον ιδιόμορφο συγγραφέα από το Mayne δεν είναι οι κλόουν, οι αρχαίοι δαίμονες και τα jump scares, παρόλο που τα καταχράζεται και τα τρία. Ο σκηνοθέτης καταλαβαίνει, πως στον πυρήνα του, το Αυτό και η ενήλικη συνέχεια του είναι μια ταινία για την παιδική ηλικία ως θεμέλιο της προσωπικότητας και ταυτόχρονα ως τραύμα. Παρουσιάζει την παιδικότητα με όλες τις απολαύσεις της και ταυτόχρονα το πως οι ίδιες αυτές οι απολαύσεις, μέσω της επαφής με Άλλους και του πόνου που αυτή εξ ορισμού περιέχει (αφού το παιδί αναγκάζεται να βγει από την αλαζονική του αυτάρκεια και να περιοριστεί) μπορούν να γίνουν τραύματα. Ειδικά δε όταν πολλοί άλλοι έχουν ως μόνο σκοπό της επαφής τους τον πόνο, αυτό το τραύμα μπορεί να εμβαθύνει. Η επαρχιακή πόλη του Derry, με όλο τον καπιταλιστικά δομικά απαραίτητο ρατσισμό και σεξισμό είναι ένα ιδανικό τοπίο για την εξερεύνηση αυτής της διττής σημασίας της παιδικότητας.
Το Ιt 2, πέρα από την επανάληψη των θεμάτων αυτών, μας προσφέρει και μια πολύ δυνατή στιγμή: το τι γίνεται μετά την παιδικότητα, τι συμβαίνει όταν το τραύμα έχει ριζώσει. Ο Κing βάζει τους χαρακτήρες του να κινούνται, να ζουν και να ωριμάζουν περιορισμένοι από αυτό το τραύμα και μας αποκαλύπτει μια σειρά μελετών χαρακτήρα για το πώς κάτι τέτοιο είναι δυνατό. Με κύριο (αλλά όχι μόνο) μηχανισμό άμυνας την απώθηση, η όλη διαδικασία της σταδιακής αποκάλυψης του δικούς τους παρελθόντος από τους ίδιους και την τελική αναμέτρηση με ένα κακό μετρήσιμο και αναγνωρίσιμο, που μπορεί να νικηθεί, μοιάζει πολύ με τη διαδικασία της ανάλυσης, όπου ο καθένας έρχεται τελικά αντιμέτωπος με τα δικά τους τραύματα και τους δικούς του κλόουν. Βέβαια, ως γνήσια ατομικιστής αμερικάνος, o Κing θέτει ως υπαίτιους τέρατα που μπορούν να νικηθούν ατομικά, σε αντίθεση λόγου χάρη με λερναίες ύδρες όπως ο σεξισμός και ο ρατσισμός που απαιτούν συλλογικές λύσεις.
Ο Muschietti τα καταλαβαίνει όλα αυτά και, προς τιμήν του, κάνει τα τραύματα ακόμα πιο τραχιά, βάζει τους χαρακτήρες τους σε ένα τυπικά επαρχιακό περιβάλλον, όπου κυριαρχεί η τοξικότητα και οι μισάνθρωπες συμπεριφορές, όπου πολλοί άνθρωποι φαντάζουν οριακά καλύτεροι του ίδιου του Pennywise. Την ίδια στιγμή, οφείλει κανείς να αναγνωρίσει πως το ίδιο το cast της ταινίας είναι όλο στο ίδιο μήκος κύματος και υλοποιούν τις προσπάθειες του σκηνοθέτη υποδειγματικά. Πέρα από τους πάντα ενδιαφέροντες James McAvoy (Glass, X- Men) και Jessica Chastain (The Huntsman: Winter’s War, Χ- men), την παράσταση κλέβουν οι ιδιαίτερα King-ικοί Bill Hader (Barry, The Dark Crystal: Age of Resistance) αλλά και ο James Ransone (Deadwax, Mosaic). Επίσης το παιδικά cast επανέρχεται με δυναμικά αποτελέσματα. Ειδική μνεία αξίζει η Sophia Lillis (I Am Not Okay with This, Sharp Objects) αλλά και ο stanger things-ικός Finn Wolfhard (Stranger Things, Carmen Sandiego). Τέλος, ο ίδιος ο σατανικός κλόουν Bill Skarsgård (Villains, Castle Rock) γεμίζει ξανά δύο ώρες με την ακατάσχετη ενέργεια, το αφύσικο βλέμμα και το creepy γέλιο του και μάλιστα σε αναβαθμισμένη θέση σε σχέση με την πρώτη ταινία.
Τώρα ο Pennywise συζητά, κομπιάζει, περιφρονεί. Είναι μια άμεση οπτικοποίηση και σε επικοινωνία με το απάνθρωπο περιβάλλον που τον γέννησε: την επαρχιακή πόλη, η οποία μην μπορώντας να νικήσει τις κοινωνικές συνθήκες που την προσπερνούν, ξεσπά σε όσους αδύναμους αναγκάζονται να κατοικούν εντός της. Είναι αρκετά πιο ανθρώπινος, και για αυτό πιο τρομακτικός. Αλλά όχι πάρα πολύ…
Ναι, ο Muschietti έχει όλα τα εργαλεία για να μεταφέρει το βιβλίο του 1986 στο 2019. Αλλά τελικά αποτυγχάνει παταγωδώς, σε μεγάλο βαθμό χωρίς να φταίει ο ίδιος. Αφενός ο σκηνοθέτης προσπαθεί να πει μια κλασσική ιστορία την ίδια στιγμή που μας έχουν κατακλύσει οι μιμητές της. Aπό το (απροσδόκητα ιδεολογικό) Stranger Things μέχρι το (ανούσια μπερδεμένο) Dark και από εκεί έως το Dark Crystal και τις γοητευτικές, μετά -αληθινές μαριονέτες του και χίλια δυο άλλα, τόσο η ίδια η παιδικότητα ως πεδίο σύγκρουσης όσο και η εποχή του (τα 80s) έχουν κατακλύσει τη μαζική κουλτούρα σε σημείο κορεσμού.Και ναι, όλα αυτά στηρίζονται στον King, όμως το τελικό προϊόν αργεί να κόψει την κορδέλα του τερματισμού, σε τέτοιο σημείο μάλιστα που δεν βρίσκει ούτε καν τις κάμερες για το φώτο φίνις στις θέσεις του. Με άλλα λόγια ο King τρέχει μόνος του, αλλά έρχεται τελικά δεύτερος.
Την ίδια στιγμή, η ίδια η λογική του βιβλίου, με τις απότομες υποσυνειδησιακές καταβυθίσεις και τις συνειρμικές μεταβιβάσεις, ενώ δίνει την ευκαιρία για μερικά πολύ όμορφα ανσενέ, δε βοηθά έναν δημιουργό μπλοκμπάστερ να κρατήσει την ένταση επί 2,5 ώρες και έτσι τελικά καταχρώνται εργαλεία όπως το Jump scare, ενώ σε πολλά σημεία η αγωνία καταρρακώνεται και το κοινό, για αποφόρτιση, ξεσπά σε γέλια με τους χορούς του Pennywise….
Μπορεί λοιπόν το It να έχει τον χαρακτήρα του κοινωνικού τρόμου, όμως στον πυρήνα του, και αυτό το ξέρει και το ίδιο και για αυτό αυτοσαρκάζεται, ο σκοπός του δεν είναι ούτε να τρομάξει το κοινό ούτε να το ανησυχήσει. Οι δημιουργικές δυνατότητες του Muschietti και του cast αναγνωρίζονται, αλλά δεν είναι το Derry το μέρος που θα τις απελευθερώσουν. Το It ανήκει στα μεγάλα στούντιο, στον αδιάφορο cgi χαμό και, ειδικά το φινάλε του, είναι πιο κοντά σε monster movie παρά σε οτιδήποτε άλλο.
Ο Pennywise έχει δώσει τη θέση του σε άλλους τρόμους εδώ και καιρό και μια επικαιροποίηση, όσο καλοστημένη και αν είναι, τελικά περιορίζεται από τις αντιγραφές και τις επιρροές που η ίδια δημιούργησε
.
