Στο φετινό Comicdom–Con Athens, σε συνεργασία μας με το SpoilerAlert.gr αδράξαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε -μεταξύ άλλων- με μερικούς από τους διεθνείς καλεσμένους του φεστιβάλ και σήμερα σας παρουσιάζουμε μία από αυτές τις συζητήσεις μας, με τον Keith Richardson, Βρετανό comic editor της Rebellion Publishing και του 2000AD.
2000AD και βρετανική βιομηχανία κόμικς
– Πώς είναι η κατάσταση των περιοδικών κόμικς αυτή τη στιγμή στη Μεγάλη Βρετανία; Στην Ελλάδα είχαμε παλιότερα περιοδικά κόμικς, αλλά δεν φαίνεται να ευδοκιμούν πλέον.
– Υπάρχουν ακόμα μερικά περιοδικά κόμικς στη Βρετανία. Για παράδειγμα, έχουμε το 2000AD, το οποίο είναι εβδομαδιαίο περιοδικό κόμικ. Επίσης, το Beano και το Phoenix που είναι εβδομαδιαία κόμικς για παιδιά. Και το Monster Fun είναι ένα από τα μηνιαία παιδικά κόμικς που επιμελούμαι αυτή τη στιγμή. Πρόκειται για μια ανθολογία με μερικά υπέροχα έργα τέχνης. Στη Βρετανία υπάρχει ακόμα βιομηχανία κόμικς, όμως είναι μια σκιά του προ εικοσαετίας εαυτού της, τότε όπου μπορούσατε να πάτε σε ένα κατάστημα κόμικς και θα υπήρχαν τουλάχιστον 10 βρετανικά κόμικς στο σταντς και ακόμα περισσότερα στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Πλέον, δεν είναι τόσο μεγάλη η βιομηχανία όσο ήταν κάποτε, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει… και αυτό είναι καλό!
– Πώς είναι να συνεργάζεται κανείς με τόσους καλλιτέχνες για ένα κόμικ περιοδικό;
– Είναι διασκεδαστικό. Πρέπει να κάνεις πολλά ζογκλερικά, δουλεύοντας με τόσους πολλούς καλλιτέχνες. Κάτι ενδιαφέρον που παρατήρησα εδώ στο φεστιβάλ στην Ελλάδα είναι ότι οι δημιουργοί κόμικς της Ελλάδας κάνουν μόνοι τους τα πάντα: γράφουν, εικονογραφούν, κάνουν lettering, χρωματίζουν. Στη Βρετανία, είναι συνήθως πιο διαχωρισμένες οι δουλειές. Ένα άτομο θα σκιτσάρει. Μερικές φορές χρωματίσει το ίδιο άτομο, αλλά αρκετά συχνά δεν θα το κάνει. Οπότε έχουμε διαφορετικό colourist, διαφορετικό καλλιτέχνη για το lettering και διαφορετικό σεναριογράφο. Κάθε δουλειά είναι ξεχωριστή. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι αναγκαστικά έρχεται κανείς σε επαφή και λαμβάνει δουλειές από πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, καθένας με το δικό του στυλ, και χτίζει σχέσεις μαζί τους. Μπορεί λοιπόν να είναι δύσκολο, αλλά είναι ένα ενδιαφέρον μέρος της δουλειάς.
Judge Dredd, ο γερόλυκος των βρετανικών κόμικς
– Ο Judge Dredd είναι ο βασικός χαρακτήρας του 2000AD. Ποια είναι η σημασία και η επιρροή αυτού του χαρακτήρα σε εσάς;
– Ο Judge Dredd είναι ίσως ένας από τους πιο γνωστούς χαρακτήρες των βρετανικών κόμικς. Αν και, είναι πραγματικά αστείο ότι, μολονότι εμφανίστηκε πρώτη φορά σε ένα βρετανικό κόμικ, οι δημιουργοί του δεν είναι Βρετανοί: ο John Wagner, γεννήθηκε στην Αμερική και ο σχεδιαστής του, ο Carlos the Squareer είναι Ισπανός. Εντάξει, ο John πλέον είναι «τεχνικά» Σκωτσέζος, αλλά καταλάβατε… Πάντως, πλέον, όλα αυτά τα χρόνια έχουν δουλέψει με τον χαρακτήρα τόσοι πολλοί σπουδαίοι σχεδιαστές και συγγραφείς. Επιφανειακά, είναι μια ιστορία δράσης, αλλά είναι προφανές ότι υπάρχει πολιτικό υπόβαθρο σε όλα αυτά κι αυτό διατηρούσε πάντοτε την επικαιρότητά του. Και καλό χιούμορ έχει επίσης. Καλό μαύρο χιούμορ, το οποίο εμείς οι Βρετανοί αγαπάμε, και φαίνεται ότι έχει μεταφραστεί αρκετά καλά και σε άλλες γλώσσες. Εγώ προτιμώ τις αστείες ιστορίες του Judge Dredd, αλλά μου αρέσει και το πολιτικό του υπόβαθρο επίσης, που το κρατά επίκαιρο. Μια άλλη ενδιαφέρουσα πτυχή του Judge Dredd κατά τη γνώμη μου, είναι ότι πλέον τα κόμικς του είναι πάνω από 40-50 ετών και ο χαρακτήρας παραμένει ακόμη δημοφιλής, μολονότι γερνάει κι ο ίδιος σε πραγματικό χρόνο. Σε αντίθεση για παράδειγμα με τα κόμικς του Spider-Man, και άλλα κόμικς της Marvel και της DC, στα οποία οι χαρακτήρες δεν γερνάνε (κανονικά ο Batman θα έπρεπε τώρα να είναι σε αναπηρικό καροτσάκι ή νεκρός), ο Judge Dredd γερνάει σε πραγματικό χρόνο. Όταν το 2000AD ξεκίνησε το 1977 και πρωτοεμφανίστηκε ο χαρακτήρας, νομίζω ότι ήταν γύρω στα 20, ενώ τώρα είναι σχεδόν σαν συνταξιούχος. Είναι ενδιαφέρον λοιπόν να βλέπεις πώς ο χαρακτήρας άλλαξε αργά και μάλλον διακριτικά. Έχει μαλακώσει από πολλές απόψεις. Στην αρχή, ήταν πολύ μονοσήμαντος, σχεδόν σαν ρομπότ. Στην αρχή ακολουθούσε πιστά το γράμμα του νόμου, όμως καθώς μεγάλωνε άρχισε να αμφισβητεί κάπως το νόμο. Και αυτό είναι που βρίσκω πραγματικά ενδιαφέρον στον χαρακτήρα και ιντριγκαδόρικο, και νομίζω ότι είναι αυτό που τον καθιστά ακόμα ελκυστικό. Και φυσικά, έχει μεγάλα όπλα και πυροβολεί πολλούς ανθρώπους. Και αυτό είναι επίσης σπουδαίο.
«Υπάρχει άφθονο ταλέντο στην Ελλάδα»
– Ποια είναι η γνώμη που αποκομίσατε για την ελληνική κόμικ σκηνή από την παρουσία σας στο Φεστιβάλ; Θεωρείτε εφικτό για κάποιον/-α κομίστα/-τρια από την Ελλάδα να δημοσιεύσει δουλειές του στο περιοδικό σας, όπως έκανε για παράδειγμα η Κορίννα Μέι Βεροπούλου.
– Ναι, είναι εφικτό. Απλά το μεγάλο πρόβλημα είναι πώς θα βρεθούν μπροστά στους σωστούς εκδότες. Το να συμμετέχουν σε φεστιβάλ όπως το Comicdom–Con βοηθάει πολύ. Για παράδειγμα, βρήκα τουλάχιστον ένα άτομο χθες, το οποίο σίγουρα θα του ζητήσω να δουλέψει στο Monster Fun. Όμως, προκειμένου να βρεθούν σε βρετανικά περιοδικά κόμικς όπως το 2000AD, υποθέτω ότι θα πρέπει να καταφέρνουν να επισκέπτονται βρετανικά φεστιβάλ κόμικ, είτε οι Βρετανοί εκδότες να έρχονται συχνότερα εδώ. Και ελπίζω αυτό να είναι το πρώτο από τα πολλά χρόνια που μπορούμε να στείλουμε έναν εκπρόσωπο εδώ και να βρούμε νέα ταλέντα. Για να είμαι ειλικρινής μαζί σας, έχω εντυπωσιαστεί από τον αριθμό των ταλαντούχων καλλιτεχνών που είδα τις τελευταίες δύο ημέρες εδώ. Υπάρχει τόσο πολύ ταλέντο στην Ελλάδα. Το ανακάλυψα αυτό πριν από περίπου 10 χρόνια, όταν ήμουν σε ένα φεστιβάλ κόμικς στην Αγγλία όπου υπήρχε ένα τραπέζι γεμάτο Έλληνες καλλιτέχνες. Βλέποντας εκεί ένα έργο τέχνης που μου φάνηκε λίγο φτηνιάρικο (έμοιαζε σαν μία από τις «κυρίες» της Marvel), εντυπωσιάστηκα από το σχεδιό του του που ήταν υπέροχο. Και ρώτησα έναν τύπο στο τραπέζι «ποιος είναι αυτός ο καλλιτέχνης;» και μου είπε «αυτή εδώ έκανε τη δουλειά». Και κοιτάω και βλέπω ένα νεαρό κορίτσι στο πίσω μέρος του περιπτέρου που φορούσε κουκούλα και απλά καθόταν και ζωγράφιζε. Λοιπόν, αυτό το κορίτσι ήταν η Dani, η οποία είναι τώρα μία από τις καλύτερες δημιουργούς κόμικς εν ενεργεία. Βεβαίως, της έδωσα αμέσως παραγγελία γιατί σκέφτηκα ότι έπρεπε να δουλέψω με αυτό το παιδί που έχει πραγματικά εκπληκτικό ταλέντο. Και πλέον η Dani έχει κάνει μερικές ιστορίες του Judge Dredd, έχει κάνει και το κόμικ Black Beth μαζί μου και με έναν συγγραφέα που λέγεται Alec Worley, το οποίο κυκλοφόρησε νομίζω και στην Ελλάδα. Είναι υπέροχο να βλέπεις πώς άνθισε και πώς εξελίχθηκε από τότε. Αλλά ναι, νομίζω ότι ξέρετε ότι αυτό είναι η κορυφή του παγόβουνου. Έχω δει τόσους πολλούς καλούς καλλιτέχνες. Και ντροπή μου γιατί δεν έφερα αρκετές επαγγελματικές κάρτες, αλλά δεν πίστευα ότι θα έπρεπε να μοιράσω τόσες πολλές! Όμως, πραγματικά, βρήκα μερικούς πραγματικά σπουδαίους ανθρώπους, με τους οποίους ανυπομονώ να συνεργαστώ. Οπότε ναι, νομίζω ότι έχετε άφθονο ταλέντο, άφθονο ταλέντο! Είναι καταπληκτικό.
Ποιος είναι ο Keith Richardson
Ο Keith Richardson είναι Βρετανός comics editor, ο οποίος εργάζεται για την Rebellion Publishing από τα πρώτα χρόνια των ’00s. Έχει επιμεληθεί πλήθος συλλογών για το 2000 AD και το Treasury of British Comics, όπως των Judge Dredd Case Files, Rogue Trooper: Tales of Nu Earth, Zenith, The Spider, Roy of the Rovers και Robot Archie μεταξύ πολλών, πολλών άλλων. Ως commissioning editor, έχει εργαστεί σε αρκετά specials του 2000 AD, όπως τα Cor! Buster, Smash! 2020, Action 2020, αρκετά Scream! & Misty specials, τη μίνι σειρά The Vigilant (σε σενάριο Simon Furman), το Black Beth and the Devils of Al-Kadesh (σε σχέδιο της DaNi) και τη μίνι σειρά πέντε τευχών Hawk the Slayer (σε σενάριο Garth Ennis). Αυτή τη στιγμή είναι αρχισυντάκτης του μηνιαίου βρετανικού κόμικ για όλες τις ηλικίες, Monster Fun. Πέρα από τα συντακτικά του καθήκοντα, ο Keith έχει γράψει επίσης πολλά σύντομα κόμικς και τη μίνι σειρά Sniper Elite: Resistance που κυκλοφόρησε το 2018 (πληροφορίες από το Comicdom-Con Athens)
