Η Mrs America συζητήθηκε αρκετά ήδη απ’ τα πρώτα του επεισόδια, επειδή ήταν η σειρά που έφερε για πρώτη φορά την Cate Blachett στην τηλεόραση και μάλιστα σε έναν κόντρα ρόλο, της Phyllis Schlafly, μίας ακραία συντηρητικής Αμερικανίδας της δεκαετίας του ’60 που επεδίωξε να συμμετάσχει στην πολιτική σκηνή της χώρας στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικανών και έγινε το σύμβολο του αντι-φεμινισμού σε μία εποχή ραγδαίας ανάπτυξης του φεμινιστικού κινήματος. Χωρίς να αποτελεί μία βιογραφία της Schlafly, η Cate Blanchett έχει κεντρικό ρόλο στη σειρά, με μία ερμηνεία κινηματογραφικού επιπέδου, η οποία ανασύρει στη μνήμη μας την ενσάρκωση της εξίσου σκληροπυρηνικής συντηρητικής Margaret Thatcher απ’ την Meryl Streep στο Iron Lady ή την πιο πρόσφατη αριστουργηματική μεταμόρφωση του Gary Oldman σε Churchill στο Darkest Hour.
Η σειρά αφηγείται την ανάπτυξη του φεμινιστικού κινήματος τις δεκαετίες του ’60 – ’70 στις ΗΠΑ, στην εποχή δηλαδή που διαμορφώθηκε το Δεύτερο Κύμα του Φεμινισμού. Εκείνη την εποχή οι γυναίκες είχαν ήδη κατακτήσει το δικαίωμα ψήφου (που ήταν το βασικό διακύβευμα του Πρώτου Κύματος του Φεμινισμού), όμως δεν υπήρχε ισότητα σε κανέναν άλλο τομέα της ζωής του, ούτε στο οικονομικό κομμάτι , ούτε στο εργασιακό, ούτε καν είχαν κατοχυρώσει το δικαίωμα να μπορούν να αποφασίζουν οι ίδιες για το σώμα τους. Στον αντίποδα της ριζοσπαστικής δράσης του φεμινιστικού κινήματος και κυρίως ως αντίδραση στις κατακτήσεις του για την ισότητα των φύλων στην αμερικάνικη κοινωνία, έκανε αισθητή την παρουσία του ένα αντι-φεμινιστικό μπλοκ, συγκροτημένο ως επί το πλείστον από μεσοαστές γυναίκες που είχαν ενσωματώσει το πατριαρχικό πρότυπο και ένιωθαν ότι απειλούνταν η προνομιακή θέση τους απ’ τη νομοθετική κατοχύρωση της ισότητας ανδρών και γυναικών.
Το διακύβευμα της σύγκρουσης των δύο αντιμαχόμενων γυναικείων μπλοκ ήταν η υπερψήφιση ή όχι ενός ομοσπονδιακού νόμου, του Equal Rights Amendment (ERA), με τις διατάξεις του οποίου θα πραγματοποιούνταν ένα σημαντικό βήμα για τη νομοθετική κατοχύρωση της ισότητας των φύλων σε πολλούς τομείς της ζωής των γυναικών στις ΗΠΑ. Επρόκειτο για ένα προοδευτικό νομοθέτημα, το οποίο στηρίχτηκε απ’ το φεμινιστικό κίνημα -παρά τις ελλείψεις του- αφού παρά τις υποχωρήσεις του ήταν ένα προϊόν διακομματικής συναίνεσης. Προκειμένου o ERA να καταστεί ομοσπονδιακός νόμος των ΗΠΑ έπρεπε να υπερψηφιστεί σε 38 Πολιτείες με προθεσμία το 1979. Στη σειρά παρακολουθούμε τον αγώνα δρόμου που έδωσε το αντι-φεμινιστικό μπλοκ, στο οποίο ηγήθηκε η Phyllis Schlafly, προκειμένου να πείσει τους Ρεπουμπλικάνους πολιτικούς να σπάσουν τη συναινετική γραμμή που είχε υιοθετήσει το κόμμα τους και να μπλοκάρουν την υπερψήφιση του ERA.
Παρ’ όλο που κεντρική φιγούρα είναι η Phyllis Schlafly, η Mrs America δεν είναι απλώς μία βιογραφία. Είναι μία δραματική limited σειρά ιστορικού περιεχομένου η οποία μας παρουσιάζει μία σημαντική ιστορική περίοδο για το φεμινιστικό κίνημα μέσα από τα μάτια των ίδιων των γυναικών που πρωταγωνίστησαν στη μάχη της υπερψήφισης ή όχι του ERA. Η κάθε πλευρά είχε τις δικές της ηγετικές προσωπικότητες, τις γυναίκες που συνέβαλαν καθοριστικά στη διάδοση των ιδεών τους αλλά και τις απλές καθημερινές γυναίκες που στελέχωσαν τις γραμμές των δύο αντιπαραθετικών κινημάτων. Το καστ της σειράς είναι προσεκτικά διαλεγμένο έτσι ώστε να αναδεικνύονται οι ιστορικές προσωπικότητες της περιόδου αλλά και όλοι οι διαφορετικοί ρόλοι που έπαιξαν οι επώνυμες ή οι ανώνυμες γυναίκες της εποχής. Χαρακτηριστικό της ποικιλίας των γυναικείων ιστοριών που επιδιώκει να αναδείξει η σειρά είναι ότι σχεδόν όλα τα επεισόδια έχουν το όνομα μίας γυναίκας, την ιστορία της οποίας γνωρίζουμε κάθε φορά καλύτερα παράλληλα με την εξέλιξη της πλοκής της σειράς.
Την πλευρά των ακραία συντηρητικών γυναικών που υποστήριξαν την Phyllis Schlafly, οι σεναριογράφοι της σειράς αποφεύγουν να την παρουσιάσουν ως καρικατούρα, χωρίς όμως να απεμπολούν πάντοτε με επιτυχία τις σεναριακές ευκολίες. Είναι προφανές ότι οι συντελεστές της σειράς δεν υποστηρίζουν τις ιδέες της Phyllis Schlafly όμως αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να ξεμπερδέψουν γρήγορα με την ηρωίδα τους με μία υπεραπλουστευτική δαιμονοποίησή της. Καθοριστική σε αυτό τον παράγοντα ήταν και η υψηλότατου επιπέδου ερμηνεία της Cate Blanchett, η οποία εστίασε με την ερμηνεία της στην κατανόηση της υπερσυντηρητικής ηρωίδας της, χωρίς φυσικά η ίδια να ταυτίζεται πολιτικά ή ιδεολογικά μαζί της. Το εξήγησε και η ίδια η Blanchett σε άρθρο της στους New York Times λέγοντας ότι γοητεύτηκε απ’ το συγκεκριμένο κόντρα ρόλο επειδή ήθελε να «εξερευνήσει, να διαφωτιστεί, να βγάλει νόημα και -ιδανικά- να κατανοήσει το προφανές κενό» μεταξύ τους. Ακολουθώντας την τακτική της κατανόησης του χαρακτήρα που κλήθηκε να υποδυθεί, η ηθοποιός κατάφερε να αποδώσει με απόλυτο ρεαλισμό την αντι-ηρωίδα της, μία ακραία συντηρητική γυναίκα που διψούσε για συμμετοχή στην πολιτική εξουσία, ικανή να συμμαχήσει ακόμα και με το διάβολο για να πετύχει το στόχο της, η οποία οδηγήθηκε τελικά με φυσικότητα στα προφανή αδιέξοδα των ιδεών που υποστήριζε, τα οποία υπενθυμίζουν στους θεατές τη σύγχρονη πραγματικότητα των fake news, του συνωμοσιολογικού και ανορθολογικού λόγου και της αναμενόμενης συνεργασίας των ακραία συντηρητικών με την ακροδεξιά και το φασισμό. Η Schlaffly είναι μία χαμηλότερου βεληνεκούς Iron Lady, μία φιλόδοξη συντηρητική πολιτικός που έστησε την πολιτική της καριέρα στο φόβο και τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας, μία υποστηρίκτρια της «παραδοσιακής οικογένειας» η οποία όμως κατηγορήθηκε ακόμα και ως «φεμινίστρια» απ’ τις πολιτικές της αντιπάλους για την αναντιστοιχία λόγων και πράξεων της, αφού η ίδια επιδίωξε την ανεξαρτητοποίησή της και τη μόρφωσή της για να χτίσει την πολιτική της καριέρα, σε αντίθεση με τις διακηρύξεις της για τη θέση της γυναίκας.
Την Phyllis Schlafly πλαισιώνει μία αρκετά ομοιογενής ομάδα μεσοαστών γυναικών, νοικοκυρών χαμηλού μορφωτικού επιπέδου οι οποίες συμπορεύονται με την Schlafly γιατί τρομάζουν απ’ την κινδυνολογία της -μεταξύ άλλων- ότι οι ίδιες θα χάσουν τα προνόμιά τους και ότι οι κόρες τους θα αναγκαστούν να καταταγούν στο στρατό. Στα γρανάζια του οργανωτικού μηχανισμού των οπαδών της Schlafly η πρώτη που ξεχωρίζει είναι η Sarah Paulson (American Horror Story, American Crime Story, The Post) η οποία υποδύεται μία φοβισμένη υποστηρίκτρια της Schlafly που παρά την έλλειψη μόρφωσης και εναλλακτικών πηγών πληροφόρησης σταδιακά αμφισβητεί (ίσως με κάποιες σεναριακές ευκολίες) τις πολιτικές επιλογές της επικεφαλής της οργάνωσής τους. Πάντως και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας Eagle Forum δίνουν μία ποικιλία στους χαρακτήρες της συντηρητικής πλευράς, απ’ την πιο κωμική γραφειοκρατική μορφή της Rosemary Thompson που διψά να ασκήσει μικρο-εξουσία εντός της οργάνωσης, μέχρι τις διάφορες ακροδεξιές προσωπικότητες με τις οποίες η Schlafly επιδιώκει να συμμαχήσει για να διευρύνει το ακροατήριό της εντός κι εκτός της Πολιτείας της.
Στην αντίπερα όχθη τοποθετείται το κίνημα του Δεύτερου Φεμινιστικού Κύματος, το οποίο η σειρά το παρουσιάζει με σεβασμό για τη μαχητικότητα του και τη συμβολή του στην υπόθεση της ισότητας των δύο φύλων. Το φεμινιστικό κίνημα της εποχής είναι ο πραγματικός πρωταγωνιστής της σειράς, όχι μόνο μέσα απ’ τις πολλές ηγετικές προσωπικότητες που μας γνωρίζει η σειρά, αλλά κυρίως ως ένα μαχητικό κίνημα, ικανό με τη διαρκή μαζική δράση του να κατακτήσει δικαιώματα που λίγες δεκαετίες νωρίτερα έμοιαζαν αδιανόητα, τουλάχιστον στο δυτικό κόσμο. Οι εικόνες απ’ τις φεμινιστικές διαδηλώσεις, απ’ τις κολλεκτίβες και απ’ το μαζικό Εθνικό Συνέδριο Γυναικών είναι εικόνες γυναικείας ενδυνάμωσης ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα, όπου το φεμινιστικό κίνημα βρίσκεται διεθνώς και πάλι σε ραγδαία άνοδο. Όμως ο σεβασμός των συντελεστών της σειράς στο κίνημα των 60’s – 70’s δεν τους αποθαρρύνει να ασκήσουν -έστω διακριτική- κριτική στα αδύναμα σημεία της ηγεσίας του φεμινιστικού κινήματος της περιόδου του Δεύτερου Κύματος, εστιάζοντας σε ζητήματα αποκλεισμού της LGBTQ κοινότητας, περιθωριοποίησης των ριζοσπαστικοποιημένων μαύρων γυναικών του κινήματος της Black Power, αλλά και υποχωρητισμού σε κομβικά ζητήματα -με κρισιμότερο το δικαίωμα στην άμβλωση- χάριν της επιδιωκόμενης δικομματικής συναίνεσης.
Σε αντίθεση με το συντηρητικό μπλοκ, το φεμινιστικό κίνημα δεν παρουσιάζεται ως ένα κίνημα που ακολουθεί μία ηγέτιδα με μεσσιανικά χαρακτηριστικά, παρά το γεγονός ότι και εντός αυτού διατηρείται μία ιεραρχική διάρθρωση. Σίγουρα το φεμινιστικό μπλοκ της σειράς χαρακτηρίζεται από μία πολυπρόσωπη ηγεσία, που αποτελείται από ποικίλους χαρακτήρες, διαφορετικής ηλικίας, χρώματος, ιδεών, ακόμα και πολιτικής τοποθέτησης (αφού στη φεμινιστική συμμαχία της εποχής συμμετέχουν ενεργά και γυναίκες μέλη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος). Έτσι σε πολλά σημεία της σειράς παρακολουθούμε τις τριβές εντός του κινήματος ανάμεσα σε προσωπικότητες ή και σε ποικίλες ομαδοποιήσεις, τις διαφωνίες, τις συγκρούσεις, ακόμα και τις αποχωρήσεις. Αλλά από την άλλη η Mrs America μας εισάγει στις φεμινιστικές ιδέες της εποχής, στις αγωνίες των γυναικών, στις υποχωρήσεις που ήταν (ή δεν ήταν) διατεθειμένες να κάνουν, στις διαφορετικές οπτικές τους αλλά και στα οράματα με τα οποία ενώθηκαν στον αγώνα της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων τους.
Και στην πλευρά του φεμινιστικού κινήματος έγιναν επιτυχημένες επιλογές στο cast, το οποίο απέδωσε πολύ αξιόλογες ερμηνείες. Μάλιστα, κοιτώντας φωτογραφίες των πραγματικών ιστορικών προσώπων που υποδύθηκαν οι ηθοποιοί της σειράς, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι εμφανές ότι έγινε πολύ προσεκτική δουλειά στα κουστούμια και στο μακιγιάζ, με αποτέλεσμα κάποιες εντυπωσιακές μεταμορφώσεις, όπως της υπερκομματικής αποδοχής Bella Abzug και της μαχήτριας του μαύρου φεμινισμού Shirley Chisholm, στο ρόλο της οποίας η Uzo Aduba (Orange is the new Black) με το συγκινητικό δυναμισμό της ερμηνείας της δημιουργεί βαθιά ρήγματα στις συμβιβαστικές λογικές στην πολιτική σκηνή. Ξεχωριστή θέση στη σειρά έχει η Rose Byrne (Bridesmaids, Neighbors, Insidious) στο ρόλο της Gloria Steinem, μίας δυναμικής ηγετικής μορφής, η οποία πήρε τις διαστάσεις pop ειδώλου για τα δεδομένα του φεμινιστικού κινήματος και η οποία διηύθυνε τη δημοσιογραφική κολλεκτίβα του γυναικείου περιοδικού Ms. στα παρασκήνια του οποίου εκτυλίχθηκαν subplots με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις διαφορετικές οπτικές εντός του φεμινιστικού κινήματος. Μεγάλη αξία έχει και η παρουσία της Betty Friedan στη σειρά, την οποία υποδύθηκε η Tracey Ullman (Small Time Crooks, Bullets Over Broadway), μίας πρωτοπόρου του φεμινιστικού κινήματος, η οποία με το βιβλίο της The Feminine Mystique αποτέλεσε σημαντική έμπνευση για τις γυναίκες που διαμόρφωσαν το Δεύτερο Φεμινιστικό Κύμα, το οποίο όμως κατακρίθηκε από τις ριζοσπαστικότερες πτέρυγες του κινήματος για υιοθέτηση ενός «λευκού φεμινισμού» εστιασμένου μόνο στα προβλήματα των λευκών μεσοαστών γυναικών.
Λίγους μήνες πριν τις αμερικάνικες εκλογές, η Mrs America είναι μία σειρά που αν και αφηγείται μία ιστορία του παρελθόντος, στην πραγματικότητα μιλάει με αγωνία για το παρόν της εποχής της προεδρίας Trump, η οποία -όπως όλα δείχνουν- θα ολοκληρωθεί αφήνοντας ένα βαθύ συλλογικό τραύμα στην αμερικανική κοινωνία. Η ιστορία του φεμινιστικού κινήματος των 60’s και 70’s είναι το παρελθόν του σύγχρονου διεθνούς μαζικού φεμινιστικού και LGBTQ κινήματος, το οποίο μισό αιώνα αργότερα ακόμα συνεχίζει να παλεύει για ισότητα, ορατότητα και δικαιώματα. Στον αντίποδα, η ιστορία της Schlaffly θυμίζει πολύ την σύγχρονη ανάδυση διεθνώς του ακραίου συντηρητισμού, με επίκεντρο την τραμπική alt-right των ΗΠΑ. Η Schlaffly ξεκίνησε να διαδίδει τα fake news και την κινδυνολογία της με newsletters, με τα οποία τρομοκρατούσε χιλιάδες συνδρομήτριες της. Η σύγχρονη ακροδεξιά χρησιμοποιεί πολύ πιο επιδραστικά μέσα, μέσω των social media και της τηλεόρασης, για να διαδίδει τη ρητορεία του μίσους, τη συνωμοσιολογική σκέψη και τα fake news της. Ως εκ τούτου, https://travelwithgirls.com η ιστορία της ανάδυσης του ακραίου συντηρητισμού που καταλήγει να συμπορεύεται με την ακροδεξιά και τις φασιστικές ορδές της Ku-Klux-Klan είναι μία επίκαιρη ιστορική αφήγηση, σαφώς επηρεασμένη απ’ την εποχή διακυβέρνησης του Trump, η οποία χάρις στο δυνατό της cast και την εξαιρετική Cate Blanchett, ήδη έχει προταθεί σε 10 κατηγορίες των βραβείων Emmys. Παρά το γεγονός ότι έχει να ανταγωνιστεί κορυφαίες φετινές σειρές, όπως το Watchmen και το Unorthdox, η Mrs America είναι ένα υπόδειγμα limited series που έχει ήδη ξεχωρίσει τη φετινή σεζόν.
