Oppenheimer – Η ζωή ενός διάττοντα αστέρα

Σάντρα Δημητρέλου Από Σάντρα Δημητρέλου 7 Λεπτά Ανάγνωσης

Το δεύτερο κατά σειρά blockbuster του φετινού καλοκαιριού, έκανε πρεμιέρα σε όλον τον υπόλοιπο κόσμο στις 21 Ιουλίου εκπληρώνοντας έτσι την φρενίτιδα που ακολουθούσε από την πρώτη μέχρι και την τελευταία στιγμή το φαινόμενο Barbenheimer. Πράγματι, εκατομμύρια θεατές έσπευσαν να δικαιώσουν το εν λόγω meme, οι περισσότεροι εκ των οποίων παρακολούθησαν και τα δύο back to back σε όλα τα σινεμά της Γης, με το Barbie να είναι τελικά αυτό που υπερέβη κάθε εισπρακτική προσδοκία.

Ωστόσο, το Oppenheimer, κατάφερε να επιτύχει τους δικούς του στόχους, βρέθηκε στην κορυφή της λίστας των ταινιών για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και των R-Rated ταινιών, ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίστηκε ως η καλύτερη ταινία του σκηνοθέτη του.

Οι συστάσεις με τον Christopher Nolan (Τenet, Batman Trilogy) είναι περιττές. Η ιστορίαπου εκείνος θέλει να μας συστήσει αυτήν την φορά, είναι αυτήτου σημαντικότερου επιστήμονα των ΗΠΑ και επιδραστικότερου του πλανήτη, φυσικά μετά τον Albert Einstein. Για δεύτερη φορά μετά το Dunkirk (2017), ο Nolan καταπιάνεται με ένα γεγονός που άλλαξε διά παντός την ιστορία του κόσμου, τη δημιουργία της ατομικής βόμβας.

Σχεδόν ολοκληρωτικά βιογραφικό, το Oppenheimer αφηγείται την ζωή του επονομαζόμενου και ως πατέρα της ατομικής βόμβας, Julius Robert Oppenheimer, τον οποίο ενσαρκώνει ο αγαπημένος ηθοποιός του Nolan, Cillian Murphy (ο ίδιος έχει δηλώσει πως αν ήταν δυνατόν θα τον προσελάμβανε ως πρωταγωνιστή σε όλες του τις ταινίες)  από τα πρώτα χρόνια της φοίτησής του στο Cambridge έως και τα χρόνια της δίκης του, όπου του αφαιρέθηκε η διαπίστευση ασφαλείας του.

Τον βλέπουμε αρχικά να καταπιέζεται από τον τότε καθηγητή του, Patrick Blackett, και να νοσταλγεί την γενέτειρά του, όμως, σε αυτόν όφειλε την γνωριμία του με τον Niels Bohr και αργότερα με τον Werner Heisenberg στην Ελβετία. Μέσω αυτών, ο Robert Oppenheimer θα πάρει έναυσμα και θα καταφέρει να αναπτύξει τις θεωρίες του πάνω στην κβαντική φυσική που πάντα ήθελε, μία θεωρία που στους περισσότερους τότε έμοιαζε ανεφάρμοστη και υποδεέστερη.

Με την επιστροφή του στις ΗΠΑ και διδάσκοντας στο Berkeley, η ευφυία του αναγνωρίστηκε, εδραιώνοντάς τον μια για πάντα στο πάνθεον των διανοούμενων της εποχής. Εκείνη την περίοδο, παράλληλα, τον βλέπουμε να αποκτά μία πολιτική ταυτότητα, συνδικαλίζεται μαζί με τους συναδέλφους του, αποκτά βήμα και αντιτίθεται ακόμα και στον πρόεδρο της Επιτροπής της Ατομικής Ενέργειας, Lewis Strauss (Robert Downey Jr.), όντας πάντα φιλικά προσκείμενος προς το κομμουνιστικό κόμμα, του οποίου μέλη αποτελούσαν σχεδόν όλα τα άτομα του περιβάλλοντός του.

Φαινομενικά τουλάχιστον, αυτή του η συμπάθεια προς τον σταλινικό λαό δεν φαίνεται να εμπόδισε τον Leslie Groves (Matt Damon), αρχηγό του αμερικανικού στρατού, να τον εντάξει στο Manhattan Project του 1942, παραχωρώντας του, μάλιστα, την ηγεσία της επιχείρησης. Οι ενδοιασμοί του Oppenheimer ήταν έκδηλοι στην αρχή, ωστόσο μετέπειτα πείστηκε πως η δημιουργία και η χρήση της ατομικής βόμβας θα τερμάτιζε μία ώρα αρχύτερα τον πόλεμο, σώζοντας μαζί και τις ζωές πολλών συμμάχων και θα προλάμβανε μία αντίστοιχη της ναζιστικής Γερμανίας, η οποία ήδη από το 1938 ερευνούσε την πυρηνική σχάση. Παρά, λοιπόν, και την προειδοποίηση του Einstein πως η ατομική έκρηξη θα ήταν πιθανό να σημάνει την καταστροφή του κόσμου μέσα από αλυσιδωτές αντιδράσεις, ο Robert Oppenheimer προβαίνει στην σύσταση της εξαίρετης ομάδας των επιστημόνων του και καταφθάνει στο Λος Αλάμος του Νέου Μεξικού για την υλοποίησή της.

Το Oppenheimer γίνεται το πρώτο IMAX φιλμ με ασπρόμαυρα τμήματα και το προσωπικό στοίχημα του Nolan για την μεγαλύτερη σε διάρκεια έως τώρα ταινία του κερδίζεται την στιγμή της πολυαναμενόμενης έκρηξης. Σε συνεργασία με τον κινηματογρααφιστή Hoyote van Hoytema (Interstellar, Nope, Her), πραγματοποιούν την προσομοίωση της δοκιμής της Trinity -όπως βαπτίστηκε- και η σκηνή αυτή κατατάσσεται αναμφίβολα στις πιο καθηλωτικές του σύγχρονου σινεμά. Παρόλα αυτά, η υπόλοιπη κινηματογράφηση φαίνεται κάπως άνιση, μην έχοντας να προσφέρει κάτι το ειδυλλιακό, παρά μόνο στα σημεία που η κάμερα στρέφεται προς το διάστημα και αντικατοπτρίζει την οπτική των ονείρων του πρωταγωνιστή.

Και τις τρεις αυτές ώρες, τα γεγονότα μεταπηδούν από το παρόν στο παρελθόν με αριστοτεχνικό τρόπο, τίποτα δεν μένει αναπάντητο (επεξηγούνται ακόμα και οι όροι της φυσικής), υπάρχει μία αδιάσπαστη πλοκή που καταλήγει, λίγο χρονοβόρα στο τέλος, στην ολοκληρωμένη περιγραφή του κεντρικού ήρωα. Φυσικά, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε για ακόμα μία φορά την αδυναμία του Nolan να δώσει βάση στους γυναικείους ρόλους, είτε συμπεριλαμβάνοντάς τους στο καστ, είτε αναπτύσσοντας επαρκώς τους χαρακτήρες μέσα στο έργο.

Ο Nolan ανατέμνει την πνευματική άνθηση της εποχής, ταυτόχρονα με την σκληρή πραγματικότητα του πολέμου. Για πρώτη φορά ίσως, διασταυρώνει την επιστήμη με την πολιτική, εκθέτει την στάση της Αμερικής του Τρούμαν και την εμμονή της στην επιβολή τακτικών του Μακαρθισμού. Το πορτρέτο του Robert Oppenheimer, είναι το πορτρέτο ενός ματαιόδοξου, στο βάθος εύθραυστου, άντρα επιστήμονα, ο οποίος αγνοεί τις επιπτώσεις των αποφάσεών του και έρχεται σε ρήξη με πολλούς από αυτούς που κάποτε τον ευεργέτησαν,  προκειμένου να στεφθεί βασιλιάς και συγκεκριμένα εδώ, σύγχρονος Προμηθέας.

Υπάρχει μία, ή μάλλον δύο σκηνές της ταινίας οι οποίες κατά μία αφηρημένη έννοια συνδέονται αναδρομικά μεταξύ τους και ύστερα με τον πίνακα του Rene Magritte, The Son of Man. Ο εν λόγω γνωστός πίνακας, απεικονίζει την φιγούρα ενός άντρα με θέα στην θάλασσα κάτω από τον συννεφιασμένο ουρανό. Φοράει παλτό και -το χαρακτηριστικό των έργων του Magritte- bowler hat, σήμα κατατεθέν των Κομμουνιστών και μέσα από την σουρεαλιστική λεπτομέρεια στον αγκώνα του, φαίνεται αταίριαστος σε ένα φαινομενικά ασφαλές περιβάλλον. Το πρόσωπό του κρύβει ένα πράσινο μήλο, κάνοντάς μας να αναρωτιόμαστε πως μπορεί να μοιάζει, παραπέμποντας ταυτόχρονα στην αλληγορία του προπατορικού αμαρτήματος, όπου το μήλο συμβόλιζε την γνώση και την πτώση.

Έτσι και εδώ, ο Robert Oppenheimer με απαράμιλλη σχεδόν αμφίεση, στέκεται στο κέντρο ενός κόσμου, με την πρώτη ματιά ιδανικού, ενώ η έντονη διαμάχη μέσα του τον κάνει να νιώθει ξένος. Η γνώση που έχει και που θα ανατρέψει τα πάντα όταν την μεταφέρει στους ανθρώπους, σκάει σαν βόμβα στα χέρια του, έχοντας ως αποτέλεσμα την καθ’ ολοκληρίαν πτώση του, την φήμη του επισκιάζουν όσοι στάθηκαν στην σκιά του. Από Θεός, γίνεται Θάνατος, καταστροφέας των κόσμων.

Μοιραστείτε το Άρθρο