Τη Δευτέρα 22/2 ξεκινά το πολύ ενδιαφέρον πείραμα υποκριτικής στη Λέσχη Αναιρέσεις στην Αθήνα (Ιπποκράτους 175 και Λασκάρεως), “Ένας χαρακτήρας”. Μέσα από την καθοδήγηση της καλλιτεχνικής ομάδας Satori drama team, θα πραγματοποιηθούν 5 συναντήσεις, με ανοιχτή συμμετοχή και πρωτότυπη συμμετοχή του κοινού. Όπως θα μας πουν οι ίδιοι οι συντελεστές παρακάτω, οι συναντήσεις σκοπεύουν να αμφισβητήσουν τη διάκριση παραγωγού και καταναλωτή στην τέχνη.
Τι ακριβώς θα κάνετε σε αυτές τις συναντήσεις ;
Μέσα από μια σειρά 5 σεμιναρίων, θα βοηθήσουμε όσους έρθουν να δημιουργήσουν έναν χαρακτήρα (ρόλο), να τον πλάσουν, να του δώσουν βάθος και υπόβαθρο και να αφηγηθούν θεατρικά τη ζωή του. Η ομάδα Satori drama team έχει αναλάβει αφενός το συντονισμό αυτής της προσπάθειας και αφετέρου να διαμορφώσει ένα πλαίσιο που θα προχωράει την εμβάθυνση στους χαρακτήρες.
Δεν θέλουμε να επιβάλουμε κάποια άποψη. Καθένας με οργανικό τρόπο θα δημιουργήσει το δικό του χαρακτήρα. Οι συμμετέχοντες θα μπορέσουν, μέσα από κλασσικές ασκήσεις υποκριτικής, να τον κατακτήσουν σε βάθος και μετέπειτα να αφηγηθούν αναλυτικά κάθε πλευρά της ζωής του. Ο καθένας θα έχει να αφηγηθεί μια ιστορία και μέσα από την τέχνη του μοντάζ οι ιστορίες αυτές θα συναντηθούν σε μία ταινία με κοινό πλαίσιο και κατεύθυνση.Για αυτό το λόγο δουλεύουμε συλλογικά στη διαμόρφωση των χαρακτήρων και μέσα στις συναντήσεις θα προκύψει, εξ αντικειμένου, μια κοινή συνθήκη που θα διαπερνά τις ιστορίες και τους χαρακτήρες. Ακόμα και στην ελάχιστη συνύπαρξή τους, όταν περπατάνε στο δρόμο υπάρχει κάτι τέτοιο. Και μόνο το ότι πρόκειται για ανθρώπους στην Αθήνα του 2016 δημιουργεί ένα σημείο αναφοράς. Η κοινή συλλογική δουλειά θα βοηθήσει να προκύψει με φυσικό τρόπο το «θέμα».
Το τελικό αποτέλεσμα θέλουμε να έχει όρους κινηματογραφικούς, ένα μοντάζ ποιότητας κλπ. Αποτελεί μια παραγωγή και είναι στόχος μας οι συμμετέχοντες να βιώσουν την εμπειρία ενός ηθοποιού. Για την ταινία θα επιδιώξουμε το βέλτιστο, να τη δει κόσμος, να γίνει γνωστή. Θα είναι αποτέλεσμα πειραματικού εγχειρήματος αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να περιοριστεί σε ένα στενό κομμάτι του κοινού. Δεν σκεφτόμαστε με όρους καλό/κακό αλλά τι επιδιώκουμε και ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να το εκφράσουμε.
Ποια είναι η ανταπόκριση που έχει μέχρι στιγμής το εγχείρημα;
Μέχρι στιγμής είχαμε πολύ θετική ανταπόκριση και από άποψη συμμετοχών και από άποψη ενδιαφέροντος. Έτσι το εύρος ηλικίας των συμμετεχόντων θα είναι μεγάλο (από 20 έως 45 ετών), και πιστεύουμε ότι αυτό προσφέρει την αναγκαία ποικιλία για να προκύψει ένα πλήθος διαφορετικών χαρακτήρων.
Είναι ένα σημαντικό βήμα να πάρει κάποιος τηλέφωνο και να δηλώσει συμμετοχή. Ξέρει ότι θα εκτεθεί και παρόλα αυτά προχωράει. Πιστεύω πώς το ότι έχουμε 15 και παραπάνω άτομα που θα έρθουν (μέχρι στιγμής) και πάνω από 50 που εξέφρασαν ενδιαφέρον είναι μεγάλη επιτυχία.
Το μόνο αρνητικό στοιχείο που έχουμε εκλάβει μέχρι τώρα είναι η έκφραση δισταγμών που έχουν να κάνουν με το «ποιοι είναι αυτοί», «τι κάνουν», «γιατί δεν είναι επίσημο/θεσμικό».
Αντίστοιχα και κομμάτι του καλλιτεχνικού κόσμου υποτιμά τέτοια εγχειρήματα. Επιμένει στους γνωστούς δρόμους (οντισιον, παράσταση κλπ) και δεν ανοίγεται σε ένα εγχείρημα που θα φέρει το κοινό μπροστά. Εμείς επιθυμούμε να συνεργαστούμε με ανθρώπους της τέχνης και το έχουμε κάνει σε προηγούμενα πρότζεκτ μας, αλλά μας ιντριγκάρει το ότι θα δουλέψουμε με ανθρώπους που δεν είχαν κάποια σχέση με την υποκριτική αλλά θα αφοσιωθούν σε κάτι και θα το δουλέψουν σε βάθος.
Ποιος μπορεί να συμμετάσχει;
Δεν υπάρχει κάποια προϋπόθεση. Μέχρι στιγμής, η μεγάλη πλειοψηφία όσων έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον δεν είχαν κάποια προηγούμενη σχέση με την υποκριτική. Θεωρητικά, οποιοσδήποτε μπορεί να συμμετάσχει σε αυτές τις συναντήσεις με μόνη προϋπόθεση τη θέληση και τη συνέπεια σε αυτό για το οποίο θα δεσμευτεί.
Υπάρχει κάποιος οικονομικός όρος για τη συμμετοχή κάποιου;
Όχι. Δε θα θέλαμε σε καμία περίπτωση να βάλουμε τέτοια όρια. Το στοίχημα που βάζουμε έχει διάρκεια. Αφορά το πώς το κοινό θα βγει μπροστά να δημιουργήσει και αυτό δεν σταματά είτε βγάλουμε κάποια λεφτά είτε δεν βγάλουμε τίποτα. Θέλουμε ο κόσμος που θα συμμετάσχει να συνεχίσει σε τέτοια πρότζεκτ και όχι να τον αποθαρρύνουμε. Αντίστοιχα κινηθήκαμε και στα προηγούμενα δρώμενά μας. Τα εισιτήρια που βάλαμε για ένα περφόρμανς σε όλη την Αθήνα με μεγάλες απαιτήσεις ήταν 3 και 5 ευρώ, που πιστεύουμε ότι είναι πολύ προσιτές τιμές. Δεν θα θέλαμε να κινηθεί πάνω από αυτό. Πιστεύουμε ότι το κόστος του θεάτρου είναι ένας από τους λόγους που ο κόσμος δεν πηγαίνει. Στο συγκεκριμένο σχέδιο, δεν θα ζητήσουμε κάτι. Εντάσσεται κιόλας στη λογική της Λέσχης των Αναιρέσεων για την προώθηση μιας μη εμπορευματικής κουλτούρας.
Πώς χτίζεται ένας χαρακτήρας;
Είναι μια πορεία που θα προχωρήσει σταδιακά και θα αναπτύσσεται σε κάθε συνάντηση. Αρχικά, μας ενδιαφέρει να μην περιορίσουμε κανέναν από αυτούς που θα έρθουν. Ξεκινάμε με το να δημιουργήσουμε τη διαθεσιμότητα και το να μη βάλουν οι συμμετέχοντες όρια στους εαυτούς τους. Μέσω ασκήσεων, επιλέγουμε τον πυρήνα του χαρακτήρα και μετά ερευνούμε όλες τις πτυχές της ζωής του ανθρώπου που δημιουργεί. Τέλος φτάνουμε σε πολύ μικρές και ουσιαστικές λεπτομέρειες για τη ζωή και τον χαρακτήρα, βρίσκουμε ποιες πτυχές θέλουμε να αναδείξουμε και το κάνουμε. Καθένας θα βάλει τη δική του οπτική, θα αντλήσει από τα βιώματά του για να φτιάξει μια νέα προσωπικότητα με δικά της πάθη και ελαττώματα, θα ξεχωρίσει τις στιγμές που τον καθόρισαν σαν άνθρωπο.
Ποια πιστεύετε ότι είναι η σχέση ανάμεσα στο χαρακτήρα που θα δημιουργήσει ο κάθε συμμετέχοντας και τη δική του προσωπικότητα;
Η εμπειρία μας από αντίστοιχα εγχειρήματα δείχνει ότι οι άνθρωποι σε αυτή τη διαδικασία βγάζουν τις βαθύτερες ανησυχίες τους. Πολλά πράγματα μας προβληματίζουν, αλλά αυτά φιλτράρονται και αλλάζουν όταν πάμε να τα εκφράσουμε με λόγο, παράσταση ή οτιδήποτε άλλο. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις επιλογής χαρακτήρα. Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχει ένας τύπος ανθρώπου που με σαγηνεύει αλλά δεν θα ήθελα να είμαι σαν αυτόν. Έτσι, αφηγούμαι την ιστορία ενός τέτοιου ανθρώπου. Μέσα από την αρχική επιλογή του χαρακτήρα και των βασικών στοιχείων του βλέπουμε την τάση να εκφράζονται προβληματισμοί είτε για το χαρακτήρα του καθενός είτε για την κοινωνία.
Με αυτή την ιδιαίτερη προσέγγιση, τι επιδιώκετε να εκφράσετε ως Satori drama team;
Στις κοινωνίες που ζούμε όλοι ερχόμαστε, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο σε επαφή με την τέχνη. Στόχος είναι να σπάσουμε τη διάκριση ανάμεσα στην κατανάλωση και την παραγωγή, να προκύψει με δημιουργικό τρόπο «από τα κάτω» μια σειρά ιστοριών, από κόσμο που μέχρι πρότινος οριζόταν μόνο ως κομμάτι του κοινού. Αυτό απαιτεί μια διαδικασία, δεν θέλουμε να πάρουμε μια κάμερα στην τύχη και να σπάσουμε πλάκα. Είναι στοίχημα το να μπούμε σε μια διαδικασία συν-δημιουργίας πάνω σε έναν κοινό σκοπό.
Ποια είναι η άποψη σας για την Τέχνη στο σήμερα γενικά και σε δεύτερη φάση στην Ελλάδα;
Παρατηρούμε μια εξιδανίκευση της τέχνης, η οποία την καθιστά άπιαστη για το κοινό, και την εμφανίζει ως κάτι μαγικό. Δεν είναι έτσι. Πρόκειται για μια δουλειά. Η εξιδανίκευση αυτή επηρεάζει και τους ίδιους τους ηθοποιούς, πιστεύουμε ότι γινόμαστε «κάτι» παραπάνω, χαιρόμαστε με ό,τι γεμίζει το εγώ μας. Αλλά πέρα από αυτό υπάρχει μια κοινωνική απαίτηση για τους ηθοποιούς, μια ιδιαίτερη κατάσταση που μπορεί να σε περιορίζει από τα μεγάλα σαλόνια, (π.χ. δεν θα πάμε όλοι στα Οσκαρ), αλλά μας κατευθύνει να θρέψουμε ένα δικό μας αμερικάνικο όνειρο.
Αντίθετα, σαν ομάδα θέλουμε να δείξουμε ότι οποιοσδήποτε, με προσπάθεια και βοήθεια, μπορεί να γίνει ένας καλός ηθοποιός ή σεναριογράφος ή οτιδήποτε άλλο. Για να ξεπεραστεί αυτό θα χρειαζόταν να ξεκινήσει μια συνολική συζήτηση για την τέχνη και για τον ηθοποιό, για το πώς εκπαιδεύεται, πώς αποκαθίσταται επαγγελματικά. Η απομυθοποίηση της κατάστασης αυτής είναι πολύ σημαντική για εμάς. Θέλουμε να σπάσουμε τη γυάλινη σφαίρα της τέχνης που, ειδικά στην Ελλάδα, κινείται σε στενά πλαίσια είτε μιλάμε για πολύ εμπορικό κινηματογράφο είτε για σοβαροφανή.
Υπάρχει μια ιδιαιτερότητα στο πώς αντιλαμβανόμαστε την τέχνη στην Ελλάδα. Έχουμε τις περισσότερες θεατρικές παραστάσεις στην Ευρώπη αλλά λείπει κάτι ποιοτικό. Έχουμε ένα κατεστημένο, είτε αυτό είναι το εμπορικό θέατρο, είτε το κουλτουριάρικο. Η ευρύτερη αισθητική μας διαμορφώνεται από την τηλεόραση και τις απαιτήσεις της. Παρόλα αυτά, υπάρχει ένα πλήθος δημιουργών και ηθοποιών που το έργο τους έχει βγει μέσα από την κοινωνία και έχουν να πουν κάτι γι’ αυτήν, πορεύονται σε αυτή την κατεύθυνση και προσπαθούν να επιβιώσουν από αυτή.
Πώς θα συστήνατε την ομάδα Satori Drama Team;
Η ομάδα αποτελείται από διάφορα άτομα που συμμετέχουν στα εκάστοτε εγχειρήματά μας και βοηθούν ο καθένας με τον τρόπο του. Εξαρχής, μας ενδιέφερε το πώς θα εκφράζεται το κοινό στην τέχνη. Οπότε το πρώτο βήμα είναι να δημιουργεί το ίδιο το κοινό. Δεν θέλαμε μια ομάδα επαγγελματιών, ούτε ψάχναμε ένα δρόμο να αναδειχθούμε ατομικά κι αφού θέσαμε το στόχο μας ψάξαμε δρόμους προς τα εκεί. Με αυτό το σκεπτικό, όλες οι προηγούμενες και οι μελλοντικές προσπάθειες κινούνται γύρω από την κεντρική ιδέα «πρωταγωνιστής – δημιουργός να είναι το κοινό».
Μιλήστε μας για τις παλιότερες δουλειές σας.
Έχουμε πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής δύο δραματοποιημένα κυνήγια θησαυρού. Αφού δημιουργήσουμε μια συνθήκη και ένα σενάριο, οι συμμετέχοντες παρακολουθούν αρχικά ένα performance που θέτει τις βάσεις μιας ιστορίας, αφήνοντας ανοιχτά στοιχεία για την εξέλιξή της. Το κοινό στο κυνήγι του θησαυρού ψάχνει στοιχεία και λύνει γρίφους, προσπαθώντας αφενός να ξεκλειδώσει όλες τις πτυχές της ιστορίας αλλά και να φτάσει ως το τέλος της. Αυτή τη φορά όμως βάζουμε το στοιχείο της δημιουργίας στο προσκήνιο. Πιστεύουμε ότι ο καθένας μπορεί να γίνει πρωταγωνιστής. Ήρθαν άνθρωποι από 15 μέχρι 55 χρονών και όλοι βίωσαν μία εμπειρία.
Για να εμπευστούμε, σκεφτήκαμε πόσο μας επηρέασαν τα πιο απλά παιδικά παιχνίδια. Την ώρα που παίζει κάθε παιδί πλάθει στο μυαλό του μια απίστευτη ιστορία. Αυτή η δημιουργικότητα που έχει χαθεί σε ένα βαθμό μας δίνει έμπνευση πάνω στα δραματοποιημένα παιχνίδια θησαυρού.
Με ποιόν τρόπο δουλεύετε για να εμπλέξετε το κοινό;
Προσπαθούμε να μπούμε στη θέση του, από εκεί ξεκινάνε όλα. Επιλέγουμε και κάνουμε έρευνα πάνω σε μία συνθήκη. Από εκεί και πέρα δομούμε την κατεύθυνση του εκάστοτε πρότζεκτ, βλέπουμε κατά πόσο λειτουργεί και το προχωράμε. Η έννοια των δικών μας performance σπάει την κλασική δομή του θεάτρου. Δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο, αυστηρό πλαίσιο για τη δημιουργία, κάθε φορά βλέπουμε τι θέλουμε να προχωρήσουμε και διαλέγουμε το καλύτερο σκηνικό για να υλοποιήσουμε την αρχική ιδέα. Ποτέ δεν είναι σαφές τι θα απαιτηθεί. Θα θέλαμε πάντα να κάνουμε κάτι παραπάνω, να έχουμε άλλου επιπέδου εξοπλισμό, να πληρωθούμε εμείς και άλλοι άνθρωποι που θα βοηθήσουν, αλλά δουλεύουμε με ό,τι έχουμε. Προσπαθούμε κάθε φορά να ανεβάζουμε τον πήχη και για εμάς και για το κοινό.
Τι χρειάζεσαι για να δημιουργήσεις ένα έργο τέχνης;
Όχι ένα μανιφέστο. Απαιτείται όμως μια ιδέα. Τι θες να πεις; Τι σε εμπνέει; Αν απαντάς το ερώτημα με σκοπούς χειραγώγησης ή εμπορικούς, τότε δημιουργείς μια συγκεκριμένη τέχνη που προωθεί το ναρκισσισμό του πρωταγωνιστή και τίθεται εκτός κοινωνίας και πραγματικότητας. Τότε έχεις μια τέχνη γεμάτη κλισέ, που προωθεί πρότυπα και είδωλα που δεν μπορεί το κοινό ούτε να αγγίξει ούτε να αντιληφθεί. Απέναντι σε αυτό, χρειάζεται να έχεις συγκεκριμένους άξονες, προσωπικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς που θα σε δένουν με τις δικές σου ανησυχίες αλλά και με ευρύτερες και θα σε κάνουν να αντιλαμβάνεσαι τη σχέση σου με το κοινό.
Γιατί επιλέξατε το χώρο της Λέσχης των Αναιρέσεων;
Εξαρχής θέλαμε αυτό το χώρο και χαιρόμαστε πολύ που γίνεται στη Λέσχη των Αναιρέσεων, σε ένα χώρο μέσα στο κέντρο της Αθήνας που προωθεί μια άλλη αντίληψη για την καλλιτεχνική δημιουργία και επιτρέπει στη διαφορετική προσέγγιση και αφήγηση να εκφραστεί. Επιπλέον, θέλουμε να συνεργαστούμε με τον κόσμο του εγχειρήματος της. Πιστεύουμε ότι δημιουργεί ένα κλίμα ασφάλειας που θα βοηθήσει όσους έρθουν να ανοιχτούν. Είναι πολύ λίγοι οι χώροι μέσα στην πόλη που δίνουν χώρο σε τέτοιες εγχειρήματα και θεωρούμε χρέος μας να τα στηρίζουμε με τη δουλειά μας.
Επικοινωνήστε με την ομάδα Satori Drama Team στα τηλέφωνα: 6979085710/6940992464 και στη διεύθυνση [email protected]
Διαβάστε περισσότερα στη σελίδα τους στο facebook Satori Drama Team κάνοντας κλικ εδώ.