Λογοτεχνία: Μία τέχνη χωρίς κανόνες
Μπορεί η λογοτεχνία να λειτουργήσει με κανόνες; Δύσκολο! Σίγουρα υπάρχουν ορισμένοι κανόνες στη λογοτεχνική γραφή, όμως η ανατροπή τους δεν είναι καθόλου σπάνιο φαινόμενο. Το σπουδαίο στην λογοτεχνική γραφή βρίσκεται στο αναπάντεχο, στο πρωτότυπο, στην ρήξη με την καθιερωμένη φόρμα, στην ιδιαιτερότητα της κάθε συγγραφικής πένας. Κι αυτό δεν μπορεί να διδαχτεί, μονάχα να εξερευνηθεί. Κι όταν ανακαλυφθεί, δημιουργούνται λογοτεχνικές συγγένειες, ρεύματα, μέχρι και λογοτεχνικές «σχολές», οι οποίες διαπλάθουν ένα κοινό corpus, έως ότου κι αυτές ξεπεραστούν και εκλείψουν από κάτι καινούριο που θα τις διαδεχθεί.
Η λογοτεχνία είναι, βεβαίως, μία τέχνη που βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση. Αυτή την κίνηση, όμως, την πυροδοτούν οι ίδιοι οι συγγραφείς με τη δύναμη της πένας τους. Συνεπώς, εάν έχει νόημα να συμβουλευτούμε κάποιον για την τέχνη της συγγραφής, τότε η πλέον αξιόπιστη πηγή είναι αυτοί οι ίδιοι. Όχι για να αναζητήσουμε κάποιον απαράβατο κανόνα, αφού φυσικά τέτοιος δεν μπορεί να υπάρξει σε ένα είδος που συνεχώς επανανακαλύπτει τον εαυτό του, αλλά για να διδαχθούμε από τις εμπειρίες τους, να εμβαθύνουμε στη μεθοδολογία τους και να προβληματιστούμε απ’ τις αντιλήψεις τους για τη λογοτεχνία και τη γραφή της. Διαβάζοντας τους συγγραφείς να μιλούν για τον τρόπο που γράφουν μπορούμε να μάθουμε καλύτερα τους ίδιους, να κατανοήσουμε καλύτερα το έργο τους κι ίσως όσοι/-ες δοκιμάζουν τον εαυτό τους με την λογοτεχνική γραφή να υιοθετήσουν ορισμένες απ’ τις συμβουλές τους.
66 συγγραφείς καταθέτουν τις εμπειρίες τους
Ως νέος συγγραφέας και ο ίδιος, ο Σόλων Παπαγεωργίου αναζήτησε επίμονα το τι έχουν να πουν για την συγγραφική μέθοδο 66 κορυφαίοι/-ες του είδους, ανάμεσα τους ο Ουμπέρτο Έκο, ο Τζακ Κέρουακ, η Μάγια Αγγέλου, η Αγκάθα Κρίστι, ο Τζέιμς Μπόλντουιν και πολλοί/-ες ακόμη. Μέσα από συνεντεύξεις, ομιλίες ή και γραπτά τους, ο μεταφραστής του βιβλίου ξεχώρισε ενδιαφέροντα αποσπάσματα που εκφράζουν τις σκέψεις τους για τη συγγραφή και τα οργάνωσε με τη μορφή σύντομων συμβουλών. «Οι ιστορίες είναι λείψανα· σκάψτε για να τις βρείτε» μας παροτρύνει ο Στίβεν Κίνγκ, ενώ η Ούρσουλα Λε Γκεν μας προειδοποιεί «δεν πρέπει να χάνεις τον χρόνο σου», συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε και η ίδια μεγαλώνοντας ανακαλώντας το παράδειγμα του Μπετόβεν.
Τα «Μυστικά της Συγγραφής» είναι σίγουρα ένα βιβλίο που απευθύνεται σε επίδοξους συγγραφείς, σε νέους ακόμα και σε φτασμένους λογοτέχνες, καθώς στις σελίδες του συλλέγεται με συστηματικό τρόπο το απόσταγμα της εμπειρίας ορισμένων απ’ τους πιο αναγνωρισμένους λογοτέχνες της δυτικής -και όχι μόνο- λογοτεχνίας. Είναι ένα βιβλίο που κάθε συγγραφέας θα ήθελε να έχει στο κομοδίνο για να το συμβουλεύεται όταν βρίσκεται σε κάποιο writer’s block, επιθυμία την οποία εξέφρασε για το βιβλίο του ο Σόλωνας στη συζήτησή μας. Όμως, επίσης, είναι και μία ανθολογία που απευθύνεται σε κάθε βιβλιόφιλο και βιβλιόφιλη που επιθυμεί να γνωρίσει καλύτερα τους αγαπημένους του συγγραφείς, να εμβαθύνει στην λογοτεχνική τους μέθοδο ή και να ανακαλύψει κρυφές πτυχές του έργου τους, που μέχρι τότε δεν είχε εντοπίσει.
Η έρευνα του Σόλωνα Παπαγεωργίου συνιστά μία συστηματική εξερεύνηση στον πυρήνα της τέχνης της λογοτεχνίας, μία τολμηρή απόπειρα εισβολής στο εργαστήρι κορυφαίων συγγραφέων της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο καθένας και η καθεμία από αυτούς προσφέρουν τις δικές τους συμβουλές σε κάθε επίδοξο συγγραφέα, μοιράζονται τα προσωπικά τους μυστικά, τα οποία ίσως χρησιμεύσουν τελικά, ίσως και όχι, όμως σίγουρα θα λειτουργήσει ως μία παρότρυνση για επιμονή και πειραματισμό. Γιατί τελικά σημαντικότερη όλων είναι η συμβουλή του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές.
