Στην κομητεία Γκάρνερ, τα κορίτσια θεωρούνται επικίνδυνα. Όταν φτάνουν τα 16, λέγεται πως αρχίζει να απελευθερώνεται η μαγεία τους: δυνάμεις κρυφές έως τότε και ικανές να οδηγήσουν τους άντρες στην τρέλα, να τους σαγηνεύσουν και να τους χειραγωγήσουν, δυνάμεις μέχρι και δολοφονικές. Γι’ αυτό, τα κορίτσια στέλνονται για ένα έτος, το λεγόμενο έτος της χάριτος, έξω από την κομητεία, σε έναν καταυλισμό βαθιά μέσα στο δάσος, για να απωλέσουν τη μαγεία τους και να επιστρέψουν πίσω εξαγνισμένες, άσπιλες, έτοιμες να παραδοθούν στα χέρια του μέλλοντα συζύγου τους. Κανείς δεν ξέρει τι συμβαίνει στο έτος της χάριτος, οι γυναίκες που επιστρέφουν το κρατούν επτασφράγιστο μυστικό, όμως όλοι γνωρίζουν πως δεν επιβιώνουν όλα τα κορίτσια. Πολλά θα πεθάνουν απο ασιτία ή από αρρώστιες, ενώ κάποια θα αιχμαλωτιστούν από τους περιβόητους λαθροκυνηγούς, που θα τις γδάρουν για να πουλήσουν το δέρμα και τα κόκαλά τους ως αφροδισιακό και ελιξίριο νεότητας στους επιφανείς πολίτες της κομητείας.
Η 16χρονη Τίρνι Τζέιμς πάντα διέφερε από τα υπόλοιπα κορίτσια: ατίθαση, αλαφροΐσκιωτη και παρορμητική, ακολουθεί πάντα τα όνειρά της, το κορίτσι με το κόκκινο άνθος που την επισκέπτεται στον ύπνο της, υποσχόμενο την αλλαγή, μια κοινωνία όπου οι γυναίκες δεν θα υπόκεινται στην εξουσία και τις ορέξεις των αντρών. Όταν θα έρθει η ώρα για το δικό της έτος της χάριτος, θα χρειαστεί να έρθει αντιμέτωπη με αδυσώπητα στοιχεία της φύσης αλλά και με τα υπόλοιπα κορίτσια, με τις βίαιες και ανταγωνιστικές τάσεις τους, με προκαταλήψεις βαθιά ριζωμένες μέσα της και με τον ίδιο της τον εαυτό. Όμως, κατά τη διάρκεια αυτού του επεισοδιακού έτους, θα αγγίξει για πρώτη φορά την ελευθερία, θα γευτεί τον αληθινό έρωτα και θα αντικρίσει, αρχικά αχνά και αμυδρά, αλλά στη συνέχεια κατάματα, έναν διαφορετικό τρόπο να υπάρχει, κόντρα στις εξουσιαστικές, καταπιεστικές συμβάσεις της κομητείας.
Το best-seller «Έτος της Χάριτος» της συγγραφέα νεανικής λογοτεχνίας Κιμ Λίγκετ, που έχει ήδη μεταφραστεί σε 23 γλώσσες και πρόκειται να μεταφερθεί στον κινηματογράφο διά χειρός Ελίζαμπεθ Μπανκς, πρόσφατα κυκλοφόρησε στη χώρα μας από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση Λητούς Ανδρέου. Στο βιβλίο αυτό, η Κιμ Λίγκετ φαντάζεται και πλάθει μια κοινωνία δυστοπική, όπου οι γυναίκες αποτελούν κτήματα αρχικά του πατέρα τους, με το οικόσημο του οποίου είναι μαρκαρισμένες, και εν συνεχεία του συζύγου τους, όπου όλες οι θηλυκότητες, η νιότη και η σεξουαλικότητά τους, αντιμετωπίζονται τόσο ως αντικείμενα πόθου, τρόπαια και θηράματα, όσο και ως κίνδυνοι για την τάξη, την ασφάλεια και την ευημερία της κοινωνίας. Εκεί, οι θαρραλέες, ιδιόρρυθμες, οι διαφορετικές γυναίκες εκλαμβάνονται ως σατανικές απειλές και φλέγονται στην πυρά ως μάγισσες, κινδυνεύουν όχι μόνο από τους κατέχοντες την εξουσία άντρες, αλλά και από την ανταγωνιστικότητα, την εχθρότητα και το μίσος των άλλων γυναικών, γαλουχημένων να προσπαθούν διαρκώς να υπερτερήσουν των αντιζήλων τους. Η κοινωνία που σκιαγραφεί στο μυθιστόρημά της η Λίγκετ, με το οποίο αποτίει φόρο τιμής στη θρυλική πλέον «Ιστορία της Θεραπαινίδας», δεν βρίσκεται, εντούτοις, καθόλου μακριά από τη σύγχρονη, ζοφερή πραγματικότητα της πατριαρχικής κοινωνίας. Στην κομητεία Γκάρνερ, όπως ακριβώς και στην πατριαρχία, θεωρείται πως οι γυναίκες φέρουν την ευθύνη για τη σεξουαλική επιθυμία και τις ασυγκράτητες ορμές των αντρών, και για να γίνουν αποδεκτές στην κοινωνία και να εκπληρώσουν τον σκοπό που τους έχει δοθεί ως έντιμες, αξιοσέβαστες σύζυγοι, πρέπει πρώτα να πονέσουν και να βασανιστούν, το ηθικό τους να λυγίσει και να απωλέσουν την πηγαία δύναμη και πίστη στον εαυτό τους, τη «μαγεία» τους.
Τα κορίτσια του έτους της χάριτος θα κληθούν να παλέψουν με ένα πλήθος διαφορετικών απειλών, σε μια σκληρή, βίαιη ιστορία επιβίωσης με βαθιές επιρροές τόσο από τον κλασικό «Άρχοντα των Μυγών» όσο και από τους «Αγώνες Πείνας». Η Λίγκετ γράφει ένα μυθιστόρημα νεανικής λογοτεχνίας όπου τα είδη του φανταστικού, της δυστοπίας και του τρόμου διαπλέκονται μεταξύ τους, το σασπένς και η αγωνία διαδέχονται το splatter και την ωμή βία, όλα διανθισμένα φυσικά με μια παθιασμένη, απαγορευμένη ιστορία αγάπης. Η συγγραφέας προσθέτει το δικό της λιθαράκι στην αλά «Άρχοντα των Μυγών» κατηγορία δυστοπικής λογοτεχνίας που εξετάζει τα βαθύτερα, αρχαιότερα ένστικτα βίαιης επιβολής εξουσίας των ανθρώπων όταν βρίσκονται εκτός του πλαισίου οργανωμένης κοινωνίας και κανονιστικής συμμόρφωσης. Προχωρά, όμως, την ανάλυσή της ένα βήμα βαθύτερα, ως προς τους λόγους και την προέλευση αυτής της βίαιης εκτόνωσης: οι γυναίκες έχουν εκπαιδευτεί ιδεολογικά να είναι ανταγωνιστικές η μία με την άλλη, να πατούν επί πτωμάτων και να προσπαθούν να διακριθούν στην ανδρική ματιά, σε μια κοινωνία που θρέφει και καλλιεργεί τη γυναικεία αντιζηλία, τον φθόνο και την pick-me νοοτροπία, μια πραγματικότητα την οποία βιώνουμε όλες μας. Χρησιμοποιεί μάλιστα εξαιρετικά την ευφυή σύλληψη της αλληγορίας του κυριολεκτικού κανιβαλισμού των γυναικών της κομητείας, που καταναλώνουν κομμάτια από το σώμα των νεότερών τους γυναικών, ως αναλογία για την ανθρωποθηρία, τον ατομικισμό και τον εσωτερικευμένο μισογυνισμό.
Όμως, μέσα στον ζόφο η Λίγκετ θα δει την ελπίδα, στη σκληρότητα και την αναλγησία θα απαντήσει με αλληλεγγύη και αδελφικότητα: τα κορίτσια του έτους της χάριτος θα λαξεύσουν ισχυρούς δεσμούς γυναικείας φιλίας και αλληλοϋποστήριξης, θα σταθούν η μία δίπλα στην άλλη αντί για απέναντι, και εν τέλει θα καταφέρουν να απελευθερωθούν, να χειραφετηθούν και να ακμάσουν όταν βρεθούν εκτός του ασφυκτικού κλοιού της ανδρικής εποπτείας.
Το «Έτος της Χάριτος» είναι ένα βιβλίο αγωνιώδες και συναρπαστικό, με ρέουσα αφήγηση και γρήγορους ρυθμούς, ένα βιβλίο τόσο συγκινητικό όσο και ενδυναμωτικό, που μπορεί ενίοτε να υποκύπτει στα αναμενόμενα genre tropes αλλά αποζημιώνει με το αριστοτεχνικά γραμμένο, αμφίσημο τέλος του. Ένα από τα καλύτερα δείγματα πρόσφατης νεανικής λογοτεχνίας, δυστοπικό αλλά ταυτόχρονα ανησυχητικά εγγύ και επίκαιρο, εξοργιστικό και λυτρωτικό, ένα βιβλίο που κάθε κορίτσι μικρότερης, αλλά και μεγαλύτερης, ηλικίας αξίζει να διαβάσει. Nolite te bastardes carborundorum.
