Χριστουγεννιάτικο δώρο: Μία ευχάριστη σπαζοκεφαλιά
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα, η επιλογή δώρων -ειδικά για ένα παιδί- είναι μία ευχάριστη, πλην όμως πάντοτε δύσκολη- σπαζοκεφαλιά. Τι να διαλέξεις ανάμεσα σε παιχνίδια που μοιάζουν όλα ίδια μεταξύ τους; Τα videogames είναι μία λύση, αλλά έχεις την διάθεση να γίνεις η αιτία καυγάδων με τους γονείς του παιδιού για τις ώρες μπροστά στην οθόνη; Πέρα από την ηθικολογία και τις κοινοτοπίες, πραγματικά ένα καλό βιβλίο παραμένει πάντοτε ένα πολύ ξεχωριστό δώρο, ακόμα κι αν τα παιδιά αρχικά στραβομουστουνιάζουν -κρυφά ή φανερά- όταν το αντικρίζουν. Μοναδική προϋπόθεση είναι να ξέρεις να διαλέξεις το κατάλληλο βιβλίο που θα συναρπάσει το παιδί. Δεν αρκεί να του προσφέρεις έναν κλασσικό τίτλο με το σκεπτικό ότι «πρέπει» να τον διαβάσει, ούτε να εμπιστευτείς τυφλά τις ηλικιακές ενδείξεις στο οπισθόφυλλο. Πρέπει να βρεις αυτό το βιβλίο που θα το κερδίσει με την πρώτη ματιά, θα το συναρπάσει μέχρι την τελευταία σελίδα και θα γίνει η αφορμή να αναζητήσει το επόμενο. Και το επόμενο. Και το επόμενο!
Μία μαγευτική χριστουγεννιάτικη ιστορία
Πιθανότατα, το καλύτερο φετινό χριστουγεννιάτικο δώρο για παιδιά είναι το «Χίλντα και Τουίγκ: Το Τέρας των Πάγων Ξυπνά» που κυκλοφόρησε στα ελληνικά σε πολυτελή σκληρόδετη έκδοση από τις εκδόσεις Μικρή Σελήνη, σε μεστή και ρέουσα μετάφραση του Σπύρου Γιαννακόπουλου. Χωρίς καμία υπερβολή. Για του λόγου το αληθές, ο συγκεκριμένος τίτλος της Hilda, πρωταγωνίστριας της ομώνυμης σειράς στο Netflix, είναι μέρος της spin-off σειράς «Χίλντα και Τουίγκ», η οποία βραβεύτηκε το 2025 με βραβείο Eisner στην κατηγορία «Best Publication for Early Readers».
Η σειρά αυτόνομων ιστοριών «Χίλντα και Τουίγκ» έχει σκοπό να προσελκύσει και τα μικρότερα παιδιά στο κομιξικό σύμπαν της Χίλντα μέσα από ένα διαφορετικό φορμάτ σε σχέση με την βασική σειρά (Hildafolk). Το spin-off αποτελείται από ιστορίες σε μεγαλύτερα καρέ, με λιγότερο κείμενο και πιο απλή πλοκή. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι η ανάγνωση της σειράς δεν θα ευχαριστήσει και τις μεγαλύτερες ηλικίες (ακόμα και το ενήλικο κοινό), καθώς παρά την απλούστερη δομή της πλοκής, τα βασικά χαρακτηριστικά του φανταστικού κόσμου της Χίλντα δεν αλλοιώνονται ούτε κατ’ ελάχιστον. Αντιθέτως, το μαγευτικό σχέδιο του Luke Pearson -με τη ζωντανή χρωματική παλέτα και την «καθαρή γραμμή» (ligne claire) σαφώς επηρεασμένη από την γαλλοβελγική σχολή κόμικς- αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο χάρη στο μεγάλο μέγεθος των καρέ.
Παρόλο που δεν είναι το πρώτο μέρος της σειράς, πολύ εύστοχα οι εκδόσεις Μικρή Σελήνη επέλεξαν να κυκλοφορήσουν κατά προτεραιότητα τον τίτλο «Το Τέρας των Πάγων Ξυπνά» και μάλιστα στο τέλειο εκδοτικό timing των Χριστουγέννων που συνεπάγεται και αυξημένη ζήτηση στα βιβλία. Παράλληλα, αυτή η ιστορία μπορεί να λειτουργήσει ως μία ιδανική εισαγωγή για μικρούς και μεγάλους στο σύμπαν της Χίλντα, έναν ονειρικά πλασμένο κόσμο, γεμάτο με μεγάλα και μικρά πλάσματα της φαντασίας που συνυπάρχουν αρμονικά στη Φύση. Ο μαγευτικός κόσμος του Pearson μοιάζει διαρκώς να κυλάει αργά και αρμονικά, όπως και η ίδια η Φύση, επηρεασμένος σαφώς από το αρχετυπικό world-building του Hayao Miyazaki. Πρόκειται για βασική συνθήκη του σύμπαντος της Χίλντα που απορρέει από το αβίαστο οικολογικό της μήνυμα: η πρόσληψη της Φύσης ως το φυσικό σπίτι των ανθρώπων και των άλλων -φανταστικών ή μη- πλασμάτων. Γι’ αυτό και τα μη ανθρώπινα πλάσματα που την κατοικούν διαρρηγνύουν την παραδοσιακή αφήγηση του «τέρατος» των ιστοριών φαντασίας. Ακόμα και οι γίγαντες ή και το ίδιο το Τέρας των Πάγων δεν αντιμετωπίζονται με φόβο, όπως σε άλλους φανταστικούς κόσμους, αλλά ως οντότητες χωρίς έμφυτη κακία. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που η Χίλντα επιδιώκει πάντοτε να τα γνωρίσει, ακόμα κι όταν αυτά είναι ικανά να επιφέρουν τον παγετώνα!
Πέρα όμως από τα οικολογικά της μηνύματα, η ιστορία αναμετράται και με ένα θέμα κρίσιμο για τη συναισθηματική ανάπτυξη κάθε παιδιού: την αξία της φιλίας. Η Χίλντα μαθαίνει μέσα από τα ίδια της τα λάθη ότι πολλές φορές στη ζωή τα πράγματα δεν κυλούν όπως τα είχαμε σχεδιάσει. Παρόλα αυτά, οφείλουμε να προσαρμοζόμαστε στην πραγματικότητα, διαφορετικά η ακαμψία μας κινδυνεύει να ραγίσει τους δεσμούς ακόμα και με τα πιο αγαπημένα μας πρόσωπα. Μέσα από την περιπέτειά της, η Χίλντα μαθαίνει ότι οι σχέσεις με τα αγαπημένα μας πρόσωπα δεν χτίζονται εύκολα, όμως η πραγματική ζεστασιά βρίσκεται εκεί, στη φιλία και στη συντροφικότητα, δυνάμεις ικανές να υπερνικήσουν ακόμα και την πιο σφοδρή χιονόπτωση.
Συζητώντας με τον μεταφραστή Σπ. Γιαννακόπουλο
Για τον κόσμο της Χίλντα αλλά και για την συγκεκριμένη ιστορία μιλήσαμε με τον Σπύρο Γιαννακόπουλο, λογοτέχνη, μεταφραστή του «Χίλντα και Τουίγκ: Το Τέρας των Πάγων Ξυπνά», αλλά και έναν από τους λίγους που γνωρίζουν τόσο καλά, τόσο το πεδίο των κόμικς, όσο και της παιδικής λογοτεχνίας.
Συζητώντας για το πόσο μαγευτικό είναι το σύμπαν της Χίλντα, κάπως αναμενόμενα σχολίασε τα φανταστικά πλάσματα που το κατοικούν: «Παντού, σε κάθε γωνιά, βλέπει κανείς θαύματα∙ τα φανταστικά πλάσματα συνυπάρχουν με τους ανθρώπους και η συνύπαρξη αυτή είναι αρμονική. Στον κόσμο της Χίλντα, τα τρολ, οι γίγαντες, τα μυθικά τέρατα που φέρνουν τον παγετό αποτελούν καθημερινότητα». Τα αγαπημένα του από όλα αυτά τα πλάσματα είναι «κάτι ιπτάμενα φουσκωτά ζωάκια που πετούν ψηλά στον ουρανό αυτού του κόσμου -δεν γνωρίζω το όνομά τους, δεν υπάρχουν στο συγκεκριμένο κόμικς- που μου αρέσει να τα χαζεύω όταν τα συναντώ στα καρέ. Πώς εμείς στις παιδικές μας ζωγραφιές γεμίζαμε τον ουρανό με χελιδόνια, απεικονισμένα με αυτές τις δύο καμπύλες; Ο Pearson τον γεμίζει με αυτά τα φουσκωτά ζωάκια. Φαντάζομαι διασκεδάζει όταν τα σχεδιάζει».
Όμως, αναλύοντας με μία πιο προσεκτική ματιά την ιστορία της Χίλντα, προσέφερε στη συζήτησή μας μία πολύ σημαντική παρατήρηση: «Στη Χίλντα, σε μία άλλη ανάγνωση, μου έκανε εντύπωση κάτι που δεν έχω συνηθίσει να το συναντώ στην παιδική μυθοπλασία. Η Χίλντα ζει με τη μητέρα της, ο πατέρας είναι απών, και αυτή η μονογονεϊκή οικογένεια παρουσιάζεται ως κάτι που λειτουργεί μια χαρά. Δεν υπάρχει νύξη για την απουσία της πατρικής φιγούρας, η μαμά μόνη της τα καταφέρνει περίφημα, στην ίδια τη Χίλντα δεν μοιάζει να λείπει κάτι. Κάθε άλλο, η Χίλντα είναι ένα απίθανο κορίτσι».
Τέλος, συζητώντας για το παιδικό αναγνωστικό κοινό και τις ιδιαιτερότητές του, τον ρώτησα ποιο βιβλίο θα πρότεινε σε ένα παιδί που μόλις διάβασε το «Τέρας των Πάγων» και έλαβα μία ομολογουμένως πολύ ψαγμένη απάντηση: «Είμαι γενικά πολύ χαρούμενος που τελευταία βλέπω ελληνικές εκδόσεις κόμικς για μικρότερες ηλικίες, πολλές από αυτές είναι σωστά διαμάντια. Δυσκολεύομαι πολύ να ξεχωρίσω κάποιον τίτλο, αλλά νομίζω ότι ο Άριολ (εκδ. Κόκκινο), αυτός ο επίσης ανήσυχος γαϊδαράκος, θα μπορούσε να γίνει καλός φίλος με την Χίλντα, είναι και συνομήλικοι. Φαντάσου ένα κροσόβερ με αυτούς τους δύο. Φαντάσου τη Χίλντα στην μεγάλη σύγχρονη πόλη, ή τον Άριολ σε μια σκανδιναβική επαρχία όπου οι γείτονές του είναι ξωτικά και τα κατοικίδια αλεπούδες με κέρατα ελαφιού, όπως ο Τουίγκ». Δεν διαλέξαμε τυχαία τον συνομιλητή μας, ούτε οι εκδόσεις Μικρή Σελήνη επέλεξαν τυχαία τον μεταφραστή της έκδοσης. Το μόνο βέβαιο.
