Macario – Ένα αριστούργημα του μεξικανικού κινηματογράφου
Η ταινία «Macario» (1960) σε σκηνοθεσία του Roberto Galvadon ξεκινάει την αφήγησή της από τη Μέρα των Νεκρών για να μας δώσει μια εικόνα της ζωής στο Μεξικό περασμένων αιώνων και μια εικόνα της Ζωής και της ανθρώπινης ύπαρξης συνολικά. Αν ως εδώ δεν πείθεστε να τη δείτε, σημειώστε πως θεωρείται μία από τις σημαντικότερες ταινίες του μεξικανικού κινηματογράφου και είναι η πρώτη ταινία της χώρας που προτάθηκε για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης.
Ο Macario είναι ξυλοκόπος και δεν καταφέρνει να φέρει στη γυναίκα και τα πέντε παιδιά του το φαγητό που χρειάζονται. Η γιορτή αυτή και η ζωή τους ολόκληρη περνάει με τρομερές στερήσεις και πείνα και το ίδιο συμβαίνει και για πολύ κόσμο γύρω τους. Ο Macario θα σταθεί τυχερός όταν ο Θάνατος θα παρουσιαστεί μπροστά του και θα του κάνει ένα δώρο, αλλά το τίμημα που θα πρέπει να πληρώσει είναι μεγάλο και δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Υπάρχουν νόμοι. Σεναριακά η ταινία βασίζεται στο βιβλίο του μυστηριώδους συγγραφέα B. Traven, του οποίου η πραγματική ταυτότητα αγνοείται.
Ο «Macario» είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα του μαγικού ρεαλισμού στον λατινοαμερικανικό κινηματογράφο. Ενώνει το μαγικό με το πραγματικό, όπως θα λέγαμε ότι κάνει και η Μέρα των Νεκρών. Μας αφήνει και κάποια αναπάντητα ερωτήματα για το τέλος. Από τη μία δείχνει τους ανθρώπους όπως είναι με αδυναμίες και χωρίς ωραιοποιήσεις, ξεδιπλώνοντας τη σκληρότητα της καθημερινότητάς τους και από την άλλη επιστρατεύει στοιχεία μεταφυσικά που τα εντάσσει ομαλά στη ρεαλιστική πλοκή της ιστορίας. Δημιουργεί την αίσθηση πως βλέπουμε ένα παραμύθι με τις γνωστές επαναλαμβανόμενες διαδικασίες, με τις γνωστές μορφές, με το γνωστό δάσος, αλλά δεν ξέρουμε αν πρέπει να περιμένουμε ένα ευχάριστο τέλος.
Με αυτόν τον τρόπο, παρόλο που έχει να πει πολλά στον θεατή, δεν γίνεται ποτέ εμφανώς διδακτική. Το κεντρικό θέμα είναι ο θάνατος, αλλά δεν είναι μόνο η δική του σκληρότητα στο κάδρο. Ακολουθώντας τον Macario ο θεατής θα δει από κοντά και τη σκληρότητα της ζωής, τις ταξικές αντιθέσεις και την εκμετάλλευση των οικονομικά αδύναμων από τους ισχυρούς αλλά και τη δύναμη και τη βαναυσότητα της Ιεράς Εξέτασης.
Θα λέγαμε ίσως πως ο «Macario» χρησιμοποιεί τον Θάνατο που είναι παρών από το πρώτο λεπτό μέχρι το τελευταίο για να κοιτάξει καλύτερα τη Ζωή. Άλλωστε αυτή η γιορτή και η αντίληψη των Μεξικανών για τον θάνατο είναι πολύ σημαντικό κομμάτι της κουλτούρας τους. Συγκεκριμένα εστιάζοντας στην κοινωνική διάσταση της ταινίας, αυτή που φέρνει στο φως τη συνθήκη της φτώχειας δίπλα στον πλούτο, θα λέγαμε πως χρησιμοποιεί τον θάνατο για να εξισώσει τις δύο πλευρές. Κάνει, δηλαδή, αυτό ακριβώς που έκανε και ο Χοσέ Γουαδαλούπε Ποσάδα με τα σατιρικά του σκίτσα και την Calavera Garbancera, γνώστη πια ως Calavera Catrina μετά την απεικόνισή της από τον Diego Rivera (στον πίνακα “Sueño de una tarde dominical en la Alameda Central” ή Όνειρο κυριακάτικου απογεύματος στην Κεντρική Αλαμέδα) και σύμβολο της Μέρας των Νεκρών. O διάσημος σκελετός του Ποσάδα, ενός καλλιτέχνη με σημαντική επιρροή στην τέχνη του Μεξικού, συμβολίζει το θάντο (που στα ισπανικά είναι γένους θηλυκού) και σατιρίζει τους ντόπιους-ες που ήθελαν να μοιάσουν στους πλούσιους-ες Ευρωπαίους-ες και προσπαθούσαν να αντιγράψουν τον ευρωπαϊκό πολυτελή τρόπο ζωής. Σατιρίζει δηλαδή αυτούς που οι Μεξικανοί αποκαλούσαν garbanceros (ρεβυθένιους).
Η βραβευμένη ερμηνεία του Ignacio Lopez Tarso, η πανέμορφη μεξικανική επαρχία,η σκηνοθεσία του Galvadon και η φωτογραφία του Gabriel Figueroa δίνουν εικόνες που θα τις θυμόσαστε για καιρό.
Θα τη βρείτε εύκολα στο Youtube με αγγλικούς υπότιτλους, ασπρόμαυρη, όπως φτιάχτηκε ή και έγχρωμη.
About the Authors
Αρχοντούλα Βαρβάκη Η Αρχοντούλα Βαρβάκη πέρασε από το γνωστό εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, γιατί το γράμμα της από τη σχολή μαγείας χάθηκε και γιατί είναι πολύ νωρίς για την Ακαδημία του Αστροστόλου. Παρ' όλα αυτά νοιώθει μέλος της γαλαξιακής μαγικής κοινότητας.
Related Posts
Coco- Μνήμη, λήθη και μεξικάνικη κουλτούρα. →
Γκάμπο: Ένα παράθυρο μαγικού ρεαλισμού στον κόσμου του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες →
