Η περίοδος της σκλαβιάς στην αμερικανική ήπειρο ήταν κάτι που ανέκαθεν προβλημάτιζε τη μαζική κουλτούρα. Ταινίες όπως το 12 Χρόνια Σκλάβος ή το The Birth of a Nation (του 2016) και πολλές άλλες ακόμα επιχείρησαν να καυτηριάσουν το πως ήταν να είναι κανείς μαύρος στην Αμερική του 19ου αιώνα. Οι πλειοψηφία αυτών των ταινιών προσεγγίζει αυτό το θέμα με ιδιαίτερη προσοχή και σεβασμό καθώς ο στόχος τους είναι να δημιουργήσουν μία συλλογική μνήμη απέναντι στη φρίκη εκείνης της σκοτεινής εποχής της ανθρωπότητας.
Όμως είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι αν και οι κινηματογραφικές ταινίες και τα βιβλία για αυτό το θέμα είναι αναρίθμητες, οι τηλεοπτικές σειρές είναι μετρημένες στα δάκτυλα. Ίσως γιατί η δύσπεπτη και σκληρή αυτή θεματολογία να καθιστούσε πολύ δύσκολο το γεγονός να αποτυπωθεί στη συμβατική μορφή της τηλεόρασης. Οι καιροί και οι καταστάσεις όμως αλλάζουν και ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία του George Floyd, οι συζητήσεις για τη θέση των έγχρωμων στον κόσμο τώρα αλλά και τότε εντείνονται. Και να που φέτος είχαμε μία σειρά-δήλωση δια χειρός του Barry Jenkins (του ανθρώπου που μας έδωσε το οσκαρικό Moonlight) από τους δείκτες της συνδρομητικής Amazon Prime. Ο λόγος για το The Underground Railroad μία από τις καλύτερες αλλά και συνάμα πιο σκληρές σειρές της φετινής χρονιάς.
Η σειρά είναι εμπνευσμένη από το βιβλίο του Colson Whitehead και μιλάει για την ιστορία της Cora μιας νεαρής σκλάβας στις φυτείες της Georgia η οποία μαζί με τον φίλο της τον Caesar θα επιχειρήσουν να ξεφύγουν μέσω ενός υπόγειου σιδηροδρόμου φτιαγμένου για να μεταφέρει τους αποδρούντες σκλάβους στην ελευθερία. Για την ιστορία, ο “υπόγειος σιδηρόδρομος” ήταν ένα υπαρκτό δίκτυο μυστικών διόδων και σπιτιών το οποίο ήταν δημιουργημένο από εναντιωτές της σκλαβιάς και είχαν ως στόχο να μεταφέρουν τους σκλάβους που δραπέτευαν έξω από τα αμερικανικά εδάφη. Τόσο το βιβλίο όμως όσο και η σειρά απεικονίζουν το εν λόγω δίκτυο ως έναν αληθινό υπόγειο σιδηρόδρομο χρησιμοποιώντας τα λογοτεχνικά στοιχεία του μαγικού ρεαλισμού.
Ξεκινάμε λοιπόν λέγοντας ότι η σκηνοθεσία είναι εξαιρετική. Ο Barry Jenkins σκηνοθετεί και τα 10 επεισόδια της σειράς και η ματιά του είναι διάχυτη παντού. Το υπνωτιστικό του στυλ που είδαμε και αγαπήσαμε στο Moonlight εδώ επεκτείνεται με καταπληκτικό τρόπο μεταφέροντας την κινηματογραφική του γλώσσα μέσα στη σειρά. Η φωτογραφία του James Laxton, μόνιμου πλέων συνεργάτη του Jenkins, έρχεται για να ντύσει αρμονικά το όραμα του σκηνοθέτη δίνοντάς μας πλάνα που δεν έχουνε πραγματικά τίποτα να ζηλέψουν από μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο συγκεκριμένος έχει βραβευτεί και με το όσκαρ καλύτερης φωτογραφίας για την ταινία Moonlight.
Όμως εκεί που η σειρά πραγματικά διαπρέπει είναι στους χαρακτήρες της και στον τρόπο που τους ερμηνεύουν οι ηθοποιοί που τους υποδύονται. Την Cora υποδύεται η σχετικά άγνωστη Νοτιοαφρικανή ηθοποιός Thuso Mbedu και η ερμηνεία της είναι απλά συγκλονιστική. Καταφέρνει να περάσει όλη την ουσία του χαρακτήρα της στον θεατή με τέτοιον τρόπο που πραγματικά νιώθεις ότι πάσχεις μαζί της στο αγωνιώδες ταξίδι για την επιβίωσή. Πρόκειται σίγουρα για την ερμηνεία της χρονιάς και είμαι σίγουρος ότι η συγκεκριμένη ηθοποιός θα γίνει ένα από τα επόμενα μεγάλα ονόματα του Hollywood.
Η άλλη συγκλονιστική ερμηνεία που συναντάμε στη σειρά είναι αυτή του Αυστραλού Joel Edgerton (The Great Gatsby, Black Mass) στον ρόλο του αδίστακτου κυνηγού σκλάβων Ridgeway. Ο Ridgeway είναι ένας πολύ ιδιαίτερος και πολύπλοκος χαρακτήρας. Είναι ένα κάθαρμα το οποίο θεωρεί ότι όλοι οι σκλάβοι είναι υποδεέστεροι των υπόλοιπων ανθρώπων, ταυτόχρονα όμως δείχνει να σέβεται τους μαύρους οι οποίοι απέκτησαν την ελευθερία τους. Ο ίδιος όπως δηλώνει στη σειρά δε θα μπορούσε ποτέ να έχει στην κατοχή του έναν σκλάβο και γι’ αυτό και συνοδεύεται από τον δεκάχρονο Homer το δεξί του χέρι, ο οποίος βρέθηκε με κάποιον τρόπο στην κατοχή του, και μην αντέχοντας στην ιδέα ότι θα ήταν αφέντης ενός σκλάβου τον απελευθέρωσε.
Το ενδιαφέρον στοιχείο του Ridgeway είναι ότι ο ίδιος είναι μία τεράστια αντίφαση και ο Edgerton το αναγνωρίζει αυτό και φροντίζει μέσα από την ερμηνεία του να μην κάνει τον θεατή να τον συγχωρέσει, αλλά να τον κατανοήσει. Μην παρεξηγηθούμε, ο Ridgeway είναι μία από τις πιο σιχαμένες μορφές της σύγχρονης τηλεόρασης ταυτόχρονα όμως είναι και ένας από τους πιο ενδιαφέροντες χαρακτήρες που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, χάρη στην πολυεπίπεδη ερμηνεία του Edgerton. Στις πολύ ενδιαφέρουσες ερμηνείες πρέπει επίσης να πρσθέσουμε και τον Caesar του Aaron Pierre (Krypton) αλλά και τον Homer του δεκάχρονου Chase W. Dillon ο οποίος παρά το νεαρό της ηλικίας του παραδίδει επίσης μία εξαιρετική ερμηνεία ως ο λακές του Ridgeway.
Το Underground Railroad, όπως είπαμε, δεν είναι μία εύκολη σειρά. Η βία και η σκληρότητά της είναι τόσο ρεαλιστική που θα αποθαρρύνεις πολλούς θεατές ίσως από το πρώτο κιόλας επεισόδιο. Είναι όμως μία σειρά που είχε λόγο να αρθρώσει, κάτι ξεχωριστό να πει. Γιατί είναι μία από αυτές τις μορφές τέχνης η οποία δημιουργήθηκε για να διατηρήσει την ίδια τη μνήμη της σκλαβιάς. Γιατί η τέχνη μεταξύ άλλων πρέπει να διαφυλάσσει τη μνήμη για να υπενθυμίζει τα μεγάλα λάθη της Ιστορίας. Και όταν γίνετε και από τα άτομα που έχουν πρώτο λόγο σε αυτή τη μνήμη, τότε μπορεί να δημιουργήσει θαυμαστά πράγματα. Και το Underground Railroad είναι σίγουρα κάτι τέτοιο.
