Ομολογουμένως το Death Note είναι μια από τις δημοφιλέστερες manga και anime σειρές που έχει προσφέρει η Ιαπωνία τη τελευταία δεκαετία. Η επιτυχία αυτή οφείλεται τόσο στην υπόθεση του, που έχει γίνει αντικείμενο πολλών αναλύσεων, όσο και στους ήρωες, που αποτελούν αντικείμενα συστοιχίας, αποτυπώνοντας διάφορους τύπους ανθρώπων που συναντά κανείς στην κοινωνία μας. Ωστόσο, αν και το Death Note παρουσιάζει μια πληθώρα ηρώων, που παρουσιάζουν ενδιαφέρον, η αλήθεια είναι ότι ο χαρακτήρας που σε γοητεύει και σε μαγνητίζει από τα πρώτα επεισόδια είναι ο νεαρός Light που αποφασίζει, σαν ένας άλλος ταξιτζής (Taxi Driver, 1976) “να τραβήξει το καζανάκι” και να καθαρίσει την ανθρωπότητα μια για πάντα από τους κακούς και τους άδικους, χρησιμοποιώντας το “δώρο τον θεών”, δηλαδή τ. Αυτή είναι μία ακόμα ανάλυση για το Death Note, η οποία στηρίζεται στους παρακάτω άξονες:
1. Το μήλο – Ο Light – Κάιν
Κατ΄ αρχήν, η κεντρική ιδέα και μόνο οδηγεί σε ένα κλασσικό και επαναλαμβανόμενο μοτίβο, που αποκρυσταλλώνεται στην αποφθεγματική φράση του Πλαύτου : “οι θεοί χρησιμοποιούν τους ανθρώπους σαν μπάλες”. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι δώδεκα θεοί αποφάσισαν να εμπλακούν στα ανθρώπινα, καθορίζοντας τις ανθρώπινες μοίρες, με τρανταχτό παράδειγμα την ιστορία του Οδυσσέα ή τη δίκη του Ορέστη. Επιπλέον, όταν η Εύα γεύεται τον απαγορευμένο καρπό πέφτει κι αυτή θύμα μιας διαβολικής, αυτή τη φορά, συμπαιγνίας. Έτσι και στο Death Note βλέπουμε ,καταρχήν, ένα θεό να βαριέται και έναν άνθρωπο που πέφτει θύμα της ανίας του. Σύμβολο της αναγωγής σε αυτό το πολύ κλασσικό μοτίβο από την αρχαιότητα γίνεται το “βιβλικό” μήλο, το οποίο εμφανίζεται incognito καθ’ όλη τη διάρκεια της σειράς. Συγκεκριμένα, η ανθρωπότητα δοκιμάζοντας τον απαγορευμένο καρπό της γνώστης οδηγείται όχι απλά εκτός Παραδείσου, αλλά σε μια ζωή γεμάτη θάνατο, αρρώστιες, πόνο, αλληλοσπαραγμό και συγκρούσεις. Αυτός ο κόσμος είναι που ανοίγεται και ενώπιον του Light, όταν φτάνει στα χέρια του το death note. Πολύ περισσότερο, ο ήρωας αυτός αντιλαμβάνεται το συγκρουσιακό χαρακτήρα του κόσμου που ζει και αποφασίζει να αυτοδικήσει, αναπαράγοντας την ιστορία του Άβελ και του Κάιν, μια ιστορία που επαναλαμβάνεται από την αρχή της ιστορίας έως και σήμερα. Γίνεται, έτσι, λόγος για μια αφύπνιση του ήρωα, η οποία προκύπτει από την απαγορευμένη γνώση που έλαβε. Έτσι, η ιστορία παραπέμπει σε μια αντιστροφή της ιστορίας του Προμηθέα, ο οποίος δίνοντας στον άνθρωπο τη φωτιά, τον οπλίζει με γνώση για την επιβίωσή του και τη δημιουργία πολιτισμού. Αντίθετα, η ρίψη του death note από το Shinigami οδηγεί στο χάος και την αυτοκαταστροφή, ενώ ο Light γίνεται εκπρόσωπος της σύγκρουσης, η οποία υπάρχει σε κάθε πτυχή της κοινωνίας.
2. Ο Light -Εβραϊκός Θεός
Πράγματι, σε πρώτο επίπεδο, ο Light αντιλαμβάνεται τη σύγκρουση των αντίρροπων δυνάμεων γύρω του και αποφασίζει να πάρει μέρος στον πόλεμο που έχει κηρύξει η ανθρωπότητα από τον καιρό του Κάιν, τασσόμενος στο πλευρό των αδύναμων και των αδικημένων. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός ότι οι περισσότεροι από τους υποστηρικτές του είναι άνθρωποι της εργατικής τάξης και του περιθωρίου, που έχουν βιώσει την αδικία από πρώτο χέρι. Σύντομα, ωστόσο, φαίνεται να χάνει το μέτρο ,σπέρνοντας το τρόμο ακόμα και ανάμεσα στους ίδιους τους οπαδούς του, οδηγώντας σε ένα είδος ολοκληρωτισμού μέσα από την εμφάνιση της έννοιας της “περιττής ανθρωπότητας”. Έτσι, ο Light δε διαφέρει σε κάτι από το βιβλικό Θεό, ο οποίος τιμωρεί και εκπνέει φόβο. Μολαταύτα, η παντοδυναμία του Light υπόκειται σε έναν περιορισμό: δε μπορεί να σκοτώσει κάποιον αν δε γνωρίζει το όνομα του ή το πρόσωπό του. Ο περιορισμός αυτός έχει ως αποτέλεσμα την εξύψωση του ηθικού προσώπου του Ανθρώπου, μέσα από την επωνυμία του και τη δυνατότητα να πεθάνει σαν μάρτυρας, πράγμα το οποίο διαφαίνεται μέσα από το θάνατο του “L”.
3. Ο Light -Έκπτωτος άγγελος
Σύμφωνα με τα παραπάνω, γίνεται φανερό ότι από ένα σημείο και μετά, ο Light φαίνεται να λειτουργεί χωρίς καμία νομιμοποίηση. Αρχίζει να λειτουργεί αυθαίρετα και να διαπράττει φόνους για να καλύψει τα ίχνη του , ενώ παράλληλα καθιερώνεται ένα καθεστώς τρόμου ανάμεσα σε όσους υποστηρικτές του έχουν απομείνει με αποτέλεσμα τα μέσα του να γίνονται ο σκοπός του. Γίνεται, έτσι φορέας μιας ιδιαίτερης “ηθική του φρονήματος” (Weber) και καταλήγει στην ανορθολογισμό. Στην πραγματικότητα, η έλλειψη αυτή λαϊκού ερείσματος και ο ξεπεσμός του αποτελούν απόρροια της λανθασμένης μεθοδολογίας του. Πιο συγκεκριμένα, ο Light, τόσο στην αρχή, όσο και στο τέλος της πορείας του, φαίνεται να αδυνατεί να θέσει συγκεκριμένο πρόγραμμα και κατευθυντήριες αρχές, με αποτέλεσμα η έλλειψη της πολιτικοποίησης της δράσης του να είναι και η αχίλλειος πτέρνα του. Προβάλει έτσι σαν ένας απλός βιτζιλάντε που δρα στο όνομα μιας “αδικημένης ανθρωπότητας”, χωρίς στην πραγματικότητα να συνδέεται με αυτή. Παράλληλα καταδικάζει τον κόσμο σε μια αέναη αιματοχυσία,χωρίς να θέτει τα θεμέλια ενός καλύτερου κόσμου. Ως εκ τούτου, ο θεατής διχάζεται ως προς τα συναισθήματα που έχει για τον ήρωα.
Πράγματι, η αναγωγή του Light σε κοινό ποινικό εγκληματία φαίνεται να είναι δύσκολη και να παρουσιάζει διάφορα προβλήματα. Συγκεκριμένα, ο ήρωας, παρά το κακό που διαπράττει, οδηγείται στις πράξεις του από ανώτερα ελατήρια, ενώ ταυτόχρονα δρα σύμφωνα με μια εσωτερική ηθική για τη δικαιοσύνη, η οποία φτάνει, μάλιστα, στο σημείο αυτοθυσίας, όταν σκοτώνει τον πατέρα του. Τα χαρακτηριστικά αυτά οδηγούν τελικά σε μια σχετικοποίηση του καλού και του κακού, σύμφωνα με νιτσεϊκούς όρους. Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι τελικά τον συμπαθούμε και συμπάσχουμε μαζί του όταν επέρχεται το μοιραίο τέλος. Τέλος, αυτός είναι και ένας από τους χιλιάδες λόγους (τι να πρωτοσχολιάσει κανείς;) που η μεταφορά του Netflix κρίνεται ατυχής, αφού ευτελίζει και υποβαθμίζει τον Light, στερώντας του το ηθικό του πρόσωπο.
Τελικά, η ανωτέρω πολυπλοκότητα και τα ανάμεικτα συναισθήματα του θεατή για τον πρωταγωνιστή, είναι αυτή που ανάγει το Death Note στη σφαίρα της ηθικής φιλοσοφίας, προκαλώντας πλήθος ερωτημάτων, αλλά και μια βεβαιότητα: τον κίνδυνο του ολοκληρωτισμού που απηχεί η δημιουργία ενός επίγειου θεού.
