Είχαμε πει και στο κείμενο για τις καλύτερες ταινίες με ταξίδια στον χρόνο πως η περίπτωση του χρονικού βρόγχου (time loop σε άπταιστα ελληνικά) θα μας απασχολουσε σε άλλο κείμενο. Ήρθε λοιπόν η ώρα να δούμε ξανά (και ξανά και ξανά) τις αγαπημένες ταινίες στις οποίες το αύριο ποτέ δεν έρχεται…
Είχαμε πει και στο κείμενο για τις καλύτερες ταινίες με ταξίδια στον χρόνο πως η περίπτωση του χρονικού βρόγχου (time loop σε άπταιστα ελληνικά) θα μας απασχολουσε σε άλλο κείμενο. Ήρθε λοιπόν η ώρα να δούμε ξανά (και ξανά και ξανά) τις αγαπημένες ταινίες στις οποίες το αύριο ποτέ δεν έρχεται… (see what we did there?)
Πέρα από το αστείο, τέτοιες ταινίες απηχούν συχνά ένα σταθερό και κοινό άγχος απέναντι στον χρόνο, μια αμηχανία ενώπιον του, ειδικά στον τρόπο που αυτός μετράται και καταναλώνεται στον σύγχρονο καπιταλισμό. Πώς πρέπει λοιπόν να περνάμε τον χρόνο μας, τη στιγμή που υπάρχει συνεχώς η πίεση της παραγωγής από τη μία και της ρουτίνας από την άλλη; Πως θα πρέπει να «κάνουμε συνεχώς πράγματα για να βελτιωνόμαστε» από τη μία, αλλά από την άλλη η ανία της ρουτίνας απαιτεί να επαλαμβάνεται με σπαρτιατική ακρίβεια;
Που είναι η χρυσή τομή; Υπάρχει τελικά ή μήπως αυτό είναι παγίδα, μια τοξική θετικότητα που απλά επιτείνει το υπαρξιακό μας άχθος; Πολλές από τις παρακάτω ταινίες αναμετριόνται με μερικά από αυτά τα ερωτήματα, ενώ άλλες αρκούνται στο να χρησιμοποιήσουν το gimmick ως τέτοιο και μόνο, ενώ στον πυρήνα τους είναι καθαρόαιμες genre ταινίες. Ωστόσο ακόμα και ένα απλό τέχνασμα μπορεί να αποκτήσει βάθος στα κατάλληλα χέρια και να φωτίσει μια νέα (ή ξεχασμένη) πτυχή του είδους.
ΥΓ: Προφανώς και υπάρχουν και πολλές σειρές ή μεμονωμένα τηλεοπτικά επεισόδια που έχουν στον πυρήνα τους την επανάληψη του χρόνου, όπως το πανέμορφο Russian Doll. Ωστόσο εδώ λέμε για ταινίες.
10) Source Code
Ένταση που επαναλαμβάνεται μέχρι τελικά ο θεατής να σπάσει προσφέρει η ταινία αυτή του Duncan Jones (Μοοn, Warcraft). Ο Jake Gyllenhaal (Spider -Man: Far from Home, Brokeback Mountain) αγωνίζεται ενάντια στον χρόνο, την άγνοια και, τελικά, τους ανθρώπους που νόμιζε συμμάχους και κάθε εναλλαγή συναισθημάτων μεταδίδεται σαν τσίμπημα καρφίτσας στα τεντωμένα νεύρα του κοινού.
9) Horse Girl
Το Horse Girl είναι μια από τις πιο παράξενες ταινίες που έχουμε δει, και αυτό γιατί μέχρι και το τέλος κανείς δεν καταλαβαίνει ακριβώς τι γίνεται. Αρνούμενη να περιοριστεί σε ένα μόνο είδος και δανειζόμενη στοιχεία από όλα πολύ χαλαρά (ακόμα και το time loop εδώ είναι σχετικό) η αγαπημενη μας Alison Brie (Community, Bojack Horseman)που αναμείχθηκε και στο σενάριο, βαδίζει σε έναν κυκεώνα θεματικών, από εξωγήινους, μάχες ενάντια στις ψυχικές ασθένειες, τον φόβο του εγκλεισμού και… τη σύγχυση μεταξύ πραγματικού και φαντασιακού όταν το πρώτο διαμεσολαβείται από τη μαζική κουλτούρα ξανά και ξανά. Προφανώς από τον Jeff Baena (The Little Hours) δε θα περιμέναμε κάτι βατό, αλλά αυτό μας ανατίναξε.
8) Palm Springs
Η πρώτη ουσιαστικά μεγάλου μήκους ταινία του Max Barbakow (The Duke: Based on the Memoir ‘I’m The Duke’ by J.P. Duke) είναι και μία από τις από τις πιο feel good ταινίες του είδους. Βασισμένος κυρίως στην ασυναγώνιστη προσήνεια και χημεία των πρωταγωνιστών του, του αγαπημένου Andy Samberg (Brooklyn 99, The Dark Crystal: Age of Resistance) και της Cristin Milioti (Black Mirror, Fargo, How I Met Your Mother) o Barbakow πλάθει ένα love story στο οποίο υποβόσκει και μια μάχη για την υπέρβαση του ηδονισμού, στον έρωτα αλλά και γενικά. Για το δικαίωμα στον έρωτα και το αύριο. Για το νόημα που δίνει το τέλος.
7 ) 12:01
Στο ίδιο μοτίβο με το Palm Springs, αλλά κερδίζοντας το στα σημεία όσον αφορά τη χρήση του time loop και την εστίαση του στο άχθος της αέναης επανάληψης, το 12:01 του Jack Sholder (The Hidden) βασίζεται μια από τις πιο γνωστές time loop ιστορίες, δια χειρός του Richard Lupoff. Σε αυτή βλέπουμε τον μόνιμα αμήχανο Jonathan Silverman ( Inkubus) να ζει ξανά και ξανά τη χειρότερη μέρα της ζωής, προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στην εργασιακή μιζέρια και τον παιχνιδιάρικο ρομαντισμό.
6) Edge of Tomorrow
Mια πολύ πιο action packed χρήση του time loop γίνεται σε αυτή τη sci-fi/ war ταινία δια χειρός του Doug Liman (American Made, The Wall). Με κεντρική φιγούρα τον Tom Cruise (Interview With A Vampire, Eyes Wild Shut) σε έναν πιο προσγειωμένο ρόλο και την Emily Blunt (Τhe Huntmans: Winter War,A Quiet Place, Sicario) που αποκτά ξανά τα πολεμικά φτερά Βαλκύριας που τόσο της πάνε, η ταινία μας δίνει τη μάχη της ανθρωπότητας απέναντι σε έναν εντομόμορφο εχθρό που χρησιμοποιεί τον θάνατο και την επανάληψη για να αποκτήσει πληροφορίες. Μια πολύ πιο βασική και λίγο μηχανική χρήση του time loop αποκτά συναισθηματικές διαστάσεις κυρίως χάρη στους πρωταγωνιστές της ταινίας. Σε κάθε περίπτωση είναι μια πολύ γεμάτη και εντυπωσιακή πτυχή του time loop.
5) Blood Punch
Σε horror μονοπάτια το ντεμπούτο της Madellaine Paxson ( Hercules) αναμειγνύει το time loop με τις επηρροές από… Κurosawa ως προς το Rashomon-ικό του format αλλά και… Stephen King. Η Paxson χρησιμοποιεί έξυπνα το time loop, δύνοντας στον καθένα από τους τρεις χαρακτήρες ενός ερωτικού τριγώνου τον χρόνο και τον χώρο να εκφραστεί, ενώ την ίδια στιγμή η υπαρξιακή αγωνία συνδυάζεται και με το άγχος της επιβίωσης σε πολύ πιο πρακτικό επίπεδο.
4) The Girl Who Leapt Through Time (Toki o Kakeru Shōjo)
Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του 1965 του Yasutaka Tsutsui, το animation παραγωγής της Madhouse και σκνοθεσίας του Mamoru Hosoda καταφέρνει και αξιοποιεί κάθε ουσιαστική χρήση του time loop: μας δείχνει την αδιέξοδη προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει το ίδιο του το παρελθόν, πόσο δε μάλλον να αποδράσει από αυτό. Κομμάτια χρόνου κολλάνε πάνω στην ηρωίδα και τελικά το μόνο που μπορεί να κάνει η ίδια είναι να τα αποδεχθεί και τελικά, υποταχθεί.
3) The Endless
Σε παρόμοιο ύφος και διάθεση με το Horse Girl αλλά πολύ πιο συγκεντρωμένο και με ξεκάθαρους στόχους, το The Endless των Justin Benson και Aaron Moorhead, οι οποίοι είναι και πρωταγωνιστές, ακολουθεί δύο αδέρφια που ουσιαστικά καλούνται να έρθουν αντιμέτωποι με το λαβύρινθο του παρελθόντος τους. Δανειζόμενοι καθαρόαιμα sci fi στοιχεία από τη φαρέτρα του είδους, δομούν μια υπερβατική οικογενειακή πάλη από την οποία μόνο χαμένοι μπορούν να βγουν.
2) Mirror For a Hero
Зеркало для героя ή, με λατινικό αλφάβητο Zerkalo dlya geroya, αυτή η σοβιετική ταινία των Vladimir Khotinenko (The Lenin Factor , Demons) και της Violetta Sedova (SV – Spalnyy vagon ) δίνει ένα πολύ διαφορετικό δείγμα time loop. Ενώ στις υπόλοιπες ταινίες της λίστας οι πρωταγωνιστές καλούνταν να αντιμετωπίσουν μόνοι τον τρόμο του εαυτού τους και κατέληγαν σε έναν πιο ανθρωπιστικό κλίμα παρά μόνο στο τέλος, εκτιμώντας πως η επικοινωνία και η αλληλεγγύη τελικά μπορεί να τους βγάλει από το αδιέξοδο, στο Zerkalo dlya geroya αυτή η οπτική υπάρχει εξ αρχής. Βαδίζοντας με μια πολύ μεγαλύτερη κατανόηση και εκτίμηση για τον άνθρωπο, όπως το μεγαλύτερο μέρος της σοβιετικής παράδοσης στο οποίο ο ατομικισμός κρίνεται βλαβερός εξ ορισμού, οι πρωταγωνιστές της ταινίας ζουν και ξαναζούν την ιστορία της οικογένειας τους, από την ηρωική νίκη επί του φασισμού μέχρι τη βαθύτερη κατανόηση της εποχής και της θυσίας των προηγούμενων γενιών.
1) Groundhog Day
Hλείου φαεινότερο. Η ταινία του Harold Ramis (Analyze This, Year One) καθιέρωσε στις κινηματογραφικές συνειδήσεις μας το time loop ως μηχανισμό αφήγησης, πίεσης, υπαρξιακής ενδοσκόπησης και τελικά, υπέρβασης του σήμερα για ένα καλύτερο αύριο δε γινόταν να μη βρίσκεται στην κορυφή. Ο Bill Murray (Lost in Translation, Quick Change) αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά πως είναι ένας ηθοποιός που γεμίζει τη σκηνή και την οθόνη αντιμετωπίζει τον εαυτό του, ξανά και ξανά, παραιτείται, βελτιώνεται και τελικα παραδίδει μια ερμηνεία που τον ακολουθεί μέχρι και τώρα.
