Ο Paolo Sorrentino δεν χρειάζεται συστάσεις ή επιπλέον δάφνες. Σε μια καριέρα που ήδη έχει μεγαλουργήσει με ταινίες του βεληνεκούς του “Youth” και του “La grande bellezza“, έχει αποδείξει ήδη πως στέκεται ανάμεσα στους σημαντικούς τους ευρωπαϊκού (και διεθνή) κινηματογράφου. Η απόφαση του λοιπόν να στραφεί στην τηλεόραση, και μάλιστα με ένα τόσο δύσκολο θέμα όπως οι εσωτερικοί μηχανισμοί και η επίδραση της Καθολικής Εκκλησίας, ήταν φυσικό προκαλέσει συζητήσεις και ανυπομονησία.
Το τελικό αποτέλεσμα δικαιώνει τον χαρακτηρισμό του σκηνοθέτη ως “οσκαρικός”. Το “Young Pope” είναι μια στιβαρή σειρά που δεν χαρίζεται σε κανέναν, δεν κάνει καμία έκπτωση πουθενά. Αμείλικτο, όπως οι χαρακτήρες του, βαρύ όπως τα σκάνδαλα που βαραίνουν την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, η σειρά φέρει την σφραγίδα του Sorrentino σε κάθε της σεκάνς.
Η σειρά έχει περισσότερο σχέση με την Εκκλησία σαν χώρο πολιτικής και κοινωνικής πίεσης, παρά ως παράγοντα ηθικής, ενώ η θρησκεία περνά σε δεύτερη θεση. Προτεραιότητα δίνεται αλλού και αυτό τονίζεται από τα πρώτα πλάνα, ενώ οι ήρωες αποκαλύπτουν, με τα λόγια ή τις δράσεις που δεν νοιάζονται καν για την έννοια της θρησκείας, ενώ πολλοί δεν πιστεύουν καν στον Θεό. Η πλοκή του Young Pope είναι ένα μακιαβελικό πολιτικό παιχνίδι, ένα House of Cards χωρίς την στυλιζαρισμένη γοητεία και την λάμψη της δημοσιότητας. Ο νεαρός Πάπας εκλέγεται από τους Καρδινάλιους με σκοπό να γίνει μια φωτογενή μαριονέτα, όμως ο ίδιος έχει άλλα σχέδια. Αποδεικνύεται αδίστακτα συντηρητικός Αμερικάνος, ένας σκιώδης Μακιαβέλι, βαθιά αντιδραστικός και οριακά μισάνθρωπος. Τελικός του σκόπός είναι να καταστήσει την εκκλησία του ακόμα πιο συντηρητική, να την επαναφέρει σε αυτό που ό ίδιος ονομάζει “παλιές δόξες”, κάτι που τρομοκρατεί τους υπόλοιπους υψηλά υφιστάμενους κληρικούς, όμως είναι ήδη πολύ αργά για κάτι τέτοιο. Ο νεαρός Πάπας καρατομεί οποιον του φέρει αντίσταση, ρεζιλεύει τυπικά, κουτσομπολεύει και κινείται στο σκηνικό του Βατικανού σαν καρχαρίας έτοιμος να επιτεθεί. Ο δρόμος του νέου Πάπα, του κατά εκκλησίαν Pius XIII (ένα όνομα σε απευθείας σύνδεση με την εποχή του Πάπα Pius ΧΙ, οπαδού του Μουσολίνι) είναι ανοιχτός. Όμως, την ίδια στιγμή, ο Πάπας είναι και άνθρωπος, και μάλιστα ένα ορφανό από την Αμερική ονόματι Lenny Belardo που δεν ξεπέρασε ποτέ την απόρριψη από τους ελευθεριακούς γονείς του, που μεγάλωσε όλη του την ζωή στερημένος οποιαδήποτε χαράς ή συντροφιάς, με μόνη εξαίρεση της καλόγριας που τον μεγάλωσε…
Όπως φαίνεται και από την πλοκή, ο κεντρικός ρόλος σηκώνει ένα τεράστιο, διττό βάρος. Το φορτίο αυτό καλείται να αποδώσει, στα υψηλά στάνταρ που μας έχει συνηθίσει ο σκηνοθέτης, ο Jude Law (Sleuth, Hugo, Sherlock Holmes) ένας ηθοποιός που έχει αποδείξει πως μπορεί να σταθεί εξίσου καλά σε films μαζικής κουλτούρας, όσο και πιο artistic παραγωγές, κάτι που πραγματικά χρειάζεται, καθώς το Young Pope βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού αυτών των δύο. Ο Law παίρνει πάνω του όλες τις δυσκολίες της σειράς και τις επιλύει με την χαρακτηριστική άνεση ενός μεγάλου ηθοποιού. Κινείται με χάρη στο επιβλητικό σκηνικό, σαν να ανήκε από πάντα εκεί και χρησιμοποιεί όλο του το σώμα για να επιτύχει την αρρωστημένη και προβληματική προσωπικότητα του υποδύεται. Η έξαρση συναισθημάτων, ο φόβος και το κόμπλεξ της εγκατάλειψης που βιώνει ως Lenny ακολουθείται εντελώς φυσικά και στρωτά από την υπεροψία και τον μεγαλομανία που τον διακατέχει ως Pius XIII. Μια διαθλασμένη προσωπικότητα που ανταποκρίνεται σε μία κατάσταση με πολλές παρεκκλίνουσες.
Την ίδια στιγμή βρίσκουμε στο cast και την σπουδαία Diane Keaton (The Godfather,Sister Mary Explains It All, Annie Hall) ως Sister Mary, την σταθερά που κρατεί τον χαρακτήρα του Law στην επιφάνεια. Η Sister Mary καπνίζει στους υγειονομικά ελεγμένους χώρους του Βατικανού, κοιμάται με μπλουζάκι “I’m a Virgin…but this is an old T-Shirt“, γενικότερα αποτελεί μια ανθρώπινη νότα σε ένα αποστειρωμένο σκηνικό. Η γνώριμη και στοργική φιγούρα της Diane Keaton αποτελεί μια καλοδεχούμενη προσθήκη και υπηρετεί απόλυτα τον σχεδιασμό του Sorrentino για ένα πολύπλοκο έργο. Το cast συμπληρώνουν εξέχοντα ονόματα, όπως ο Ιταλός Silvio Orlando (Giovanna’s Father, Il caimano) που αντιπροσωπεύει τους τύπους και την ιεραρχία στο Βατικανό, αλλά και ο James Cromwell (The Artist,L.A. Confidential), που ενώ τον έχουμε συνηθίσει σε καλοκάγαθους και στοργικούς ρόλους, εδώ καλείται να υποδυθεί τον δάσκαλο και αντίπαλο δέος στον Pius XIII, ως ένας ακόμα πιο συντηρητικός ιερωμένος.
Ξεκάθαρα όμως, πρωταγωνιστής σε κάθε πλάνο είναι η εικόνα του Sorrentino. Πλάνα μεγαλόπρεπα, γεμάτα υπερβολή και ταπεινότητα την ίδια στιγμή δομούνται με βάση ένα δωρικό μοντάζ σε μια κατασκευή πανέμορφη και δαιδαλώδη όπως η Ρώμη. Στα δύο μέχρι στιγμής επεισόδια της σειράς τα εξωτερικά πλάνα, (από γενικά μέχρι gro και αδύνατα) βρίθουν, αποκαλύπτοντας την Αιώνια Πόλη σε όλη της την μαρμάρινη, ιστορική ομορφιά, συνθέτοντας έτσι το πεδίο που μέσα του κινείται η πλοκή. Ωστόσο, στην συνέχεια, τα ίδια αυτά πλάνα εμπλουτίζονται σε στιγμές καθημερινής ζωής: μοναχές να παίζουν ποδόσφαιρο πίσω από εκκλησίες, παπάδες να διαβάζουν από τάμπλετ και να μιλούν για τηλεόραση στις γωνίες των μουσείων, τουρίστες να περιτριγυρίζουν το Βατικανό. Ο Sorrentino δίνει έτσι τον τόνο της σειράς: ένας πολιτικός ρεαλισμός που συγκεντρώνει πράγματα πιθανά και απίθανα την ίδια στιγμή, στρυφνότητα και καθημερινές χαρές πιασμένες χέρι-χέρι. Σε αυτό το μείγμα ρίχνει, με το δικό του μέτρο, όνειρα καθαρά σουρεαλιστικά ( η αρχική σεκανς είναι από τα καλύτερα σοκ που έχει δώσει η τηλεόραση), με βαθύ όμως κοινωνικό χαρακτήρα. Το τι θα γίνει στην συνέχεια έχει ίσως λιγότερη σημασία από το πως…
Τελικά, το Young Pope, σε ευθεία αντίθεση με το αδύναμο Crisis in Six Scenes μας δείχνει έναν σκηνοθέτη που σέβεται και χρησιμοποιεί στα μέγιστα τις δυνατότητες του μέσου, που ξέρει πως να σε καρφώνει στην θέση σου και να σε αναγκάζει να παρακολουθήσεις ένα σπουδαίο έργο που ξεδιπλώνεται μπροστά σου.
