Το ογκώδες μεν, καταιγιστικό δε μυθιστόρημα της νεαρής σχετικά Victoria (V.E.) Schwab συνεχίζει μια ιδιαίτερη πορεία που χάραξε η συγγραφέας του στον χώρο του σύγχρονου (low και urban κατά βάση) fantasy: τον εξανθρωπισμό των χαρακτήρων του, οι οποίοι δεν είναι απαραίτητο να είναι ούτε προικισμένοι ήρωες, ούτε εκλεκτοί κάποιας προφητείας, ούτε καν ευγενείς (τις περισσότερες φορές). Παράλληλα βέβαια η Schwab δεν ταυτίζεται ούτε με την άλλη επιταγή του fantasy: του gritty και βίαιου ρεαλισμού, της (συχνά αδικαιολόγητης, στα όρια του torture-porn) βίας και αίματος. Αντίθετα οι χαρακτήρες που ακολουθεί και διαπλάθει η Schwab είναι οι αδικημένοι, οι παρίες και, τελικά, οι αδιάφοροι και αθέατοι από τη ζωή, τον χρόνο, τον χώρο και, τελικά, τη μνήμη.
Η κεντρική ηρωίδα του νέου της βιβλίου (στα ελληνικά σε μια όπως πάντα εξαιρετική μετάφραση από τον Θωμά Μαστακούρη για τις εκδόσεις Selini), η Άντι Λαρί (ένα όνομα κενό τελικά αφού δεν την εκφράζει, ούτε γεννήθηκε με αυτό) είναι και αυτή καταραμένη: να μην τη θυμάται κανείς στο πέρασμα μιας επιβεβλημένης αθανασίας, να μην μπορεί να συγκροτήσει δεσμούς κανενός είδους. Είναι καταραμένη να κυνηγά συνέχεια την υπόσχεση της ανάμνησης και της αναγνώρισης μέσα από μια ειλικρινή ανθρώπινη σχέση, κάτι πολύ δύσκολο στην εποχή μας, όπου βρέθηκε ναυαγισμένη.
Η Schwab για άλλη μια φορά λοιπόν γράφει ένα urban fantasy με κοινωνικό περιεχόμενο, βαθιά φεμινιστικό. Επαναφέρει το αίτημα της γυναικείας αναγνώρισης και προσφοράς στα γεγονότα της σύγχρονης Ιστορίας σε όλες της τις εκφάνσεις: τις επαναστάσεις, τα επιστημονικά/ τεχνολογικά άλματα, τις καλλιτεχνικές πρωτοπορίες. Σε όλα αυτά η θέση της γυναίκας συχνά παραλείπεται, πολλές φορές ηθελημένα, σαν κάποια κατάρα να τις σβήνει. Η κατάρα αυτή, αρχαία και παντοδύναμη, μαστίζει ακόμα τις κοινωνίες μας: λέγεται πατριαρχία. Με μια γραφή γλυκιά, βαθιά λυρική και συναισθηματική, η Schwab την εντοπίζει και φέρνει στο προσκήνιο τα αόρατα θύματά της. Πώς λοιπόν μια τέτοια κατάρα θα μπορούσε να λυθεί; Τι πρέπει να γίνει στο σήμερα για το αύριο αλλά και το χθες όλων αυτών που χάθηκαν στη λήθη; Η Schwab θέτει αυτές τις ερωτήσεις υπό το fantasy πέπλο, όμως το επίδικό τους είναι επίπονα πραγματικό και με προεκτάσεις στη δική μας ύπαρξη.
Σε πιο προσωπικό επίπεδο, η ιστορία του βιβλίου αναλογίζεται ακόμα το ζήτημα της ίδιας της μνήμης και της αλληλεπίδρασης με τους ανθρώπους γύρω μας για τον σχηματισμό του Εγώ. Μια ταυτότητα δεν μπορεί να σχηματιστεί in vitro, κρυμμένη στη μοναξιά, χαμένη από τη λησμονιά. Πώς θα ήταν λοιπόν ένα Εγώ υπό αυτές τις συνθήκες; Ένα όνομα που δεν μπορεί ποτέ να ειπωθεί; Έτσι το έργο της Schwab λειτουργεί σε δύο επίπεδα, ένα κοινωνικό και ένα προσωπικό, που, όπως πάντα, αλληλεπιδρούν βαθιά μεταξύ τους και προχωρούν αξεδιάλυτα, μιας και τελικά δεν απέχουν παρά ελάχιστα: το προσωπικό είναι πάντα πολιτικό και το αντίθετο.
Η ίδια η γραφή της Schwab, με τα συνεχή flashback, τις παρεκβάσεις, τις λεπτομερείς περιγραφές εξωτερικών εικόνων και συναισθηματικών καταστάσεων, καταφέρνει όχι μόνο να σκιαγραφήσει με βάθος τους χαρακτήρες της, αλλά και να συνεπάρει τον αναγνώστη, ο οποίος βρίσκεται άθελα του να καταβροχθίσει τις 688 σελίδες του βιβλίου. Η Schwab γράφει με ειλικρίνεια, απαλότητα, γλυκύτητα αλλά και βαθύ συναίσθημα. Μια αφήγηση γεμάτη υπόγεια δύναμη και καλοσύνη, κάτι που η μετάφραση του Μαστακούρη μεταφέρει ακέραια στον Έλληνα αναγνώστη.
Μπορεί λοιπόν το Η Αθέατη Ζωή της Άντι Λαρί να μοιάζει με μια απλή ρομαντική ιστορία με fantasy υπόστρωμα, μην την υποτιμήσετε όμως. Μέσα στις σελίδες της κρύβεται μια κοινή εμπειρία που μπορεί να σας ξαφνιάσει με την υπόγεια και ήρεμη δύναμή της!
