Μετά από πρόταση του Movie Bites, αποφάσισα να δω και εγώ, τη σειρά ‘‘Love, Death + Robots’’ του Netflix.
Το LD+R, όπως θα το αποκαλούμε από εδώ και στο εξής, είναι μία ανθολογία σύντομων animationsδιάρκειας έως 17 λεπτών, το καθένα από διαφορετική ομάδα δημιουργών, με τη δικιά του αυτοτέλεια και το δικό του ύφος.
Εδώ δεν θα βρείτε μία κατάταξη των επεισοδίων, ούτε μία κριτική της ανθολογίας στην ολότητά της.
Εδώ αποφασίσαμε να σταθούμε σε ένα μόλις επεισόδιο. Το επεισόδιο που, προσωπικά, μου κέντρισε και περισσότερο το ενδιαφέρον. Το ‘‘Fish Night’’.
Η ιστορία έχει να κάνει λίγο-πολύ με δύο άντρες (έναν πατέρα και έναν γιο ίσως), που μετά από ένα ξαφνικό πρόβλημα στο αμάξι, αποφασίζουν να περάσουν το βράδυ σε μια έρημο κάπου στην Αριζόνα, ώστε να σηκωθούν το πρωί και να αναζητήσουν βοήθεια. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, όμως, ένα τεράστιο κοπάδι από ψάρια κάνει την εμφάνισή του, θολώνοντας αρκετά τα όρια πραγματικότητας και φαντασίας. Ο νεαρός πρωταγωνιστής τότε αποφασίζει να ακολουθήσει τα ψάρια, τον φανταστικό κόσμο δηλαδή, ώσπου τελικά βρίσκει τον θάνατο από έναν καρχαρία.
Αισθητικά το όλο εγχείρημα είναι φανταστικό, με τη μορφή εδώ να παίζει σημαντικό ρόλο στο να αποδοθεί με τον πλέον εμφατικό τρόπο η πλοκή. Μου θύμισε αρκετά το ‘‘Waking Life’’ και το ‘‘A Scanner Darkly’’. Λογικό αφού όπως φαίνεται χρησιμοποιούν την ίδια τεχνική σχεδίασης, το rotoscoping.
Παρακάτω ακολουθούν 2 βιντεάκια που εξηγούν τη χρήση του rotoscoping στις ταινίες που αναφέραμε.
Η ιστορία αυτή, μέσα από ένα animation μόλις 10 λεπτών, θέτει αρχικά για μένα ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Το ζήτημα της ιστορικής εξέλιξης. Ο πατέρας αναφέρει κατά τη διάρκεια του επεισοδίου πως η έρημος αυτή, ήταν ωκεανός πριν αρκετά χρόνια. Απεικονίζει δηλαδή έναν τόπο στην ιστορική του εξέλιξη, φέρνοντας στιγμιότυπα του παρελθόντος στο παρόν. Εξού και τα ψάρια.
Πάνω σε αυτό το βασικό ζήτημα, ανακύπτει και ένα ακόμη αρκετά ενδιαφέρον θέμα. Οι δεισιδαιμονίες ως απάντηση στην ανάγκη να εξηγήσουν οι άνθρωποι την ιστορική εξέλιξη.
Δύο κόσμοι συγκρούονται. Πατέρας-γιος. Η αντίληψη της ιστορίας στην ολότητά της, από τη μία, και η άγνοια (ignorance) από την άλλη. Μία σύγχρονη μεταφορά του μύθου του Δαίδαλου και του Ίκαρου.
Και κάπου εδώ άρχισαν τα ερωτήματα.
Ήταν αυτός ο στόχος των δημιουργών?
Γιατί η αντίθεση τοποθετείται μεταξύ πατέρα και γιου? Έχει σημασία? Μήπως τελικά είναι μία αλληγορία για την ωριμότητα του ανθρώπου μεγαλώνοντας? Μα αν ακολουθήσουμε μία τέτοια προσέγγιση, δεν υποτιμούμε τη νέα γενιά? Τη γεμάτη όρεξη και φρεσκάδα νέα γενιά.
Τι σημαίνει η κίνηση του νεαρού προς τα ψάρια-φαντάσματα? Δείχνει μια αναζήτηση της γνώσης/αλήθειας, έχει τελικά ένα θετικό τόνο? Και αν ναι γιατί ο νεαρός καταλήγει έτσι? Μήπως τελικά απεικονίζει μία ροπή προς την ‘‘εύκολη’’ απάντηση/απόδραση από τα προβλήματά του? Μία διδαχήγια να ακούμε τους μεγαλύτερους? (Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου βλέπουμε τον πατέρα να αφηγείται ιστορίες στο γιο του, να τον συμβουλεύει.)
Τι σημαίνει άραγε το τέλος, σε συνάρτηση με όλα τα παραπάνω? Είναι μία ιστορία για το θάνατο ως φυσική ροή των πραγμάτων?
Το θάνατο, ως κομμάτι της ζωής.
Με όλα αυτά τα ερωτήματα να με βασανίζουν λοιπόν και μετά από αρκετό ψάξιμο κατέληξα στο αρχικό short story (διήγημα), πάνω στο οποίο είναι βασισμένο και το επεισόδιο που συζητάμε σήμερα.
Στο short story, λοιπόν, ο ρόλος των πρωταγωνιστών αντιστρέφεται! Είναι ο πατέρας (old man), ο οποίος έχοντας, απ’ ότι φαίνεται, συμφιλιωθεί με την ιδέα του θανάτου(αναφέρει πολλές φορές ότι για να δεις τα ψάρια πρέπει να έχει έρθει η σωστή ώρα), κολυμπάει μαζί με τα ψάρια-φαντάσματα, ώσπου έρχεται και το τέλος του.
Συγκλίνουμε λοιπόν προς τις αρχικές μας σκέψεις/υποθέσεις και μένουμε να αναρωτιόμαστε τι εξυπηρετούσε αυτή η αντιστροφή των ρόλων στο animation.
Συμπερασματικά, για εμένα, είχε πολύ μεγαλύτερη αξία ένα επεισόδιο σαν και αυτό, που κατάφερε να με βάλει σε τόσες σκέψεις, παρά κάποιο άλλο που μπορεί να έμενε περισσότερο στην αισθητική φόρμα και στον εύκολο (σε αρκετές περιπτώσεις) εντυπωσιασμό.
Μπορεί να μην ξέρουμε τι ήθελαν να πουν οι δημιουργοί, αλλά έτσι κι αλλιώς η τέχνη, όσο πιο αφαιρετική είναι ειδικά, μιλάει διαφορετικά στον καθένα. Ο καθένας βλέπει πολλές φορές αυτό που έχει ανάγκη να δει. Ίσως τελικά να είναι και αυτός ο σκοπός της, να φέρουμε στην επιφάνεια πράγματα που σκεφτόμαστε και να τα αντιμετωπίσουμε.
Το διαβάζετε και στο iskender