Το Μικρό Ψάρι –και γιατί το θυμηθήκαμε

Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό .Αυτός ο απαράβατος κανόνας της φύσης υιοθετείται τόσο από μεγάλα όσο και από μικρά ψάρια μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι είτε για να υποτάξουν, είτε για να υποταχθούν άνευ όρων, αρνούμενοι το χρέος της ανατροπής. Αυτή η φράση δεν συμπυκνώνει λοιπόν μόνο το κανιβαλιστικό πνεύμα μιας εκμεταλλευτικής ,άνισης και άδικης κοινωνίας ,αλλά και την τάση μοιρολατρίας και υποταγής που συνεχίζει να συντηρεί μια τροφική αλυσίδα τόσο εύθραυστη. Οι ισορροπίες αυτής της τροφικής αλυσίδας μπορούν να ταραχθούν πάρα πολύ εύκολα απλά και μόνο όταν τα μικρά ψάρια αποφασίσουν ότι δεν θέλουν να είναι ο εύκολος μεζές και πολεμήσουν τα μεγάλα ψάρια.

Ο Οικονομίδης λοιπόν θέλησε να κινηματογραφήσει ένα μικρό ψάρι μέσα και έξω από τα νερά του. Ένα λούμπεν στοιχείο μετά την αποφυλάκιση του προσπαθεί να επιβιώσει με τους ανέντιμους τρόπους που πάντα ήξερε. Το προφίλ συμμόρφωσης που προβάλλει στους γνωστούς του είναι μόνο μια μάσκα για να συνεχίζει να δρα σαν πληρωμένος δολοφόνος . Ο σκοπός όμως που μαζεύει τα λεφτά είναι ένα χρέος. Το χρέος αυτό όμως δεν είναι οικονομικό. Το χρέος αυτό εντάσσεται σε ένα πλέγμα ηθικής πολύ διαφορετικό από τα χρέη που έχουμε συνηθίσει, και στον πυρήνα αυτού βρίσκεται η αλληλεγγύη.

Μπορεί όντως να είναι λούμπεν, περιθωριοποιημένος αλλά στον κόσμο της μαφίας και αυτός έχει την θέση του. Θα λέγαμε ξεκάθαρα ότι αποτελεί την εργατική τάξη που οι μεγαλομαφιόζοι τον εκμεταλλεύονται για τις «βρώμικες δουλειές» .Στήριγμα και κοντινοί άνθρωποι του Στράτου του πρωταγωνιστή μας ,οι γείτονες του ,λούμπεν στοιχεία και αυτοί αλλά με μία διαφορετική χροιά .Πνιγμένοι στα δικά τους οικονομικά χρέη από τοκογλύφους διαμορφώνουν ένα περίεργο προφίλ που θα λέγαμε ότι αντανακλά μια προσπάθεια μίμησης του μικροαστικού τρόπου ζωής και των παθογενειών του. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον ο καρικατουρίστικος τρόπος που κινηματογραφείται ο άντρας της οικογένειας αλλά και η κωμικοτραγική διάσταση με την οποία τα μέλη της και η ιστορία τους τοποθετούνται στο χώρο .Το γκροτέσκο λοιπόν μπόρεσε να βρει και αυτό τον ζωτικό του χώρο επιτυχημένα στη ελληνική τέχνη και να εγκατασταθεί με πολύ ιδιαίτερο και πρωτότυπο τρόπο σε μια ταινία.

Τα κύρια πρόσωπα(μικρομαφιόζοι, μεγαλομαφιόζοι, οι γείτονες,κ.α.) της ταινίας μπλέκονται σε δύο ξεχωριστές ιστορίες που όμως έχουν ως κοινό παρονομαστή τον Στράτο ,το μικρό ψάρι ο οποίος φαίνεται να κουβαλά πάνω του παρά το μικρό του μέγεθος δυσβάσταχτα φορτία ,από αυτά που σε γεμίζουν με αηδία, που σε κάνουν να χάνεις την πίστη σου για τον άνθρωπο . Όλο του το περιβάλλον λοιπόν φαίνεται να συνηγορεί σε εγκλήματα πολύ μεγαλύτερα από τον φόνο . Φαίνεται λες και όλοι είναι συνένοχοι στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο με οποιαδήποτε μορφή μπορεί αυτή να πάρει ακόμα και την πιο διεστραμμένη . Η ωμή πραγματικότητα φτύνει στα μούτρα αυτό τον ήρωα-αντιήρωα που όμως κάποια στιγμή δεν γίνεται να κάνει κάτι άλλο παρά να επαναστατήσει .

Η οθόνη ξερνάει στον θεατή με μια αλληγορία την πραγματικότητα των μνημονικών χρόνων. Δεν είναι άλλη μια ταινία .Είναι ο κινηματογραφημένος τρόπος που βιώνουμε την εκμετάλλευση εμείς οι ίδιοι εδώ και 5 χρόνια και πόσο συνένοχοι είμαστε με την σιωπή μας στον βιασμό μας ,στον βιασμό όλου του λαού από τους δικούς μας το τοκογλύφους (ΕΕ-ΔΝΤ) .Η δική μας απάντηση ποια πρέπει να είναι στην εκμετάλλευση και την κοροϊδία ;Θα μοιάζει με την απάντηση του πρωταγωνιστή;

Βάθια επηρεασμένος από το κοινωνικό ,και οικονομικό-πολιτικό γίγνεσθαι ο Οικονομίδης γυρίζει την πιο ολοκληρωμένη του ταινία που ξεπερνά τόσο σεναριακά όσο και αισθητικά κατά πολύ όλες τις άλλες του ταινίες. Ξεφεύγοντας πλέον από τις παθογένειες της καταπιεσμένης μικροαστικής οικογένειας (σπιρτόκουτο, μαχαιροβγάλτης )θέμα κλισέ πλέον για τον ελληνικό κινηματογράφο προχωράει σε ένα άκρως πρωτότυπο και πολυεπίπεδο σενάριο. Αυτή τη φορά η βία που τόσο αρέσει στον σκηνοθέτη να κινηματογραφεί μέσα από την χρήση της γλώσσας έχει συμπυκνωθεί ξεκάθαρα στο σενάριο και στο σκελετό της ιστορίας .Το περιβάλλον της Αττικής χρησιμοποιείται άψογα αντλώντας την ομορφιά του από την ίδια του την παρακμή, την σήψη και την εγκατάλειψη. Η πλοκή είναι σαν να εκτυλίσσεται σε μια πόλη φάντασμα ή σε μια δυστοπία που φαντάζει πιο κοντινή από αυτές που έχουμε συνηθίσει στις steam punk ταινίες .

Η εργατική τάξη , οι μικροαστοί ,οι εκμεταλλευτές όλοι βρίσκουν τον σωστό τους ρόλο στη κοινωνία που κινηματογραφεί ο Οικονομίδης που παρόλο που αναφέρεται στον υπόκοσμο και στο περιθώριο συνειδητοποιούμε ότι μπορεί και να είναι πιο κοντά σε εμάς από ότι φανταζόμασταν. Ο Στράτος μάλλον θα έπρεπε να αποτελέσει μια πηγή έμπνευσης αφού μην αντέχοντας άλλο τον παραλογισμό που βιώνει επαναστατεί. Αρκεί μια στιγμή για να καταλάβει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι η μαριονέτα που οι άλλοι τις κινούν τα νήματα και αποφασίζει να τραβήξει στην κόλαση μαζί του ένοχους και συνένοχους διαφυλάσσοντας με κάθε θυσία το μέλλον .Το μικρό ψάρι εν τέλει μπορεί να φάει και αυτό τα μεγάλα και με αυτό τον τρόπο να σώσει και τα άλλα μικρά ψάρια...