Η αστυνομική λογοτεχνία ήταν πάντα ένα λογοτεχνικό είδος ιδιαίτερα ευρείας απήχησης. Πολλοί αναγνώστες επιλέγουν την εμπειρία της ανάγνωσης αστυνομικών ιστοριών, γιατί μπαίνουν εύκολα στο ρόλο του ντετέκτιβ, που προσπαθεί να λύσει αγωνιώδη μυστήρια πολυδαίδαλων ιστοριών. Εξ’ άλλου η αγάπη του αναγνωστικού κοινού για την αστυνομική λογοτεχνία συχνά εμπνέει τη μεταφορά βιβλίων στη μεγάλη οθόνη ή και σε άλλες τέχνες, όπως και τα comics (πιο πρόσφατο παράδειγμα το Έγκλημα στο Οριέντ Εξπρές, το οποίο πέρσι μεταφέρθηκε για μια ακόμα φορά στον κινηματογράφο, αλλά και σε ένα πολύ ενδιαφέρον comic, που εκδόθηκε στα ελληνικά απ’ τις εκδόσεις Διόπτρα).
Το λογοτεχνικό είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας έχει περάσει από πολλές περιόδους και έχει διαμορφώσει ποικίλους τύπους γραφής. Απ’ το κλασσικό αστυνομικό μυθιστόρημα του Arthur Conan Doyle και της Agatha Christie, μέχρι σήμερα έχουν μεσολαβήσει συγγραφείς και λογοτεχνικά ρεύματα που έχουν αφήσει ανεξίτηλα το σημάδι τους στη σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία. Ίσως το πιο ελκυστικό από αυτά τα ρεύματα είναι η noir λογοτεχνία, που έστρεψε το κέντρο της προσοχής απ’ το αριστοτεχνικά άλυτο μυστήριο που λύνει ένας ιδιοφυής ντετέκτιβ, σε εγκλήματα καθημερινά, που καλούνται να λύσουν ντεντέκτιβς αναρχικοί, αριστεροί, αλκοολικοί ή και περιθωριακοί, που δεν φοβούνται να διεξάγουν έρευνες στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές. Έτσι το noir μυθιστόρημα συχνά ανέδειξε κοινωνικά ζητήματα και ριζοσπαστικές ιδέες.
Σήμερα το αστυνομικό μυθιστόρημα παραμένει ένα ιδιαίτερα δημοφιλές ανάγνωσμα για το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, ενώ πλέον στο επίκεντρο βρίσκεται η σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία. Ο Jo Nesbo έχει αγαπηθεί από εκατομμύρια αναγνώστες και πλέον έχει άτυπα αναχθεί σε μέτρο σύγκρισης κάθε νέου επιτυχημένου συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας. Κι εδώ έρχεται ο M. J. Arlidge.
Ο M. J. Arlidge δεν είναι μεν Σκανδιναβός, όμως είναι πλέον αναγνωρισμένος ως μία απ’ τις πιο δυνατές πένες του αστυνομικού. Δεν είναι παράλογο που έχει χαρακτηριστεί ως ο «νέος Jo Nesbo», αφού έχει πλάσει αριστοτεχνικά τον μύθο της Έλεν Γκρέις, της ιδιοφυούς αστυνομικού με το σκοτεινό παρελθόν, που έρχεται συχνά αντιμέτωπη με τα πιο δυσεπίλυτα και ειδεχθή εγκλήματα που μπορεί να σκεφτεί ο νους μας. Το ελληνικό κοινό γνώρισε τον M. J. Arlidge απ’ το Αμπε μπα μπλομ, το πρώτο βιβλίο της σειράς με πρωταγωνίστρια την Έλεν Γκρέις, που έγινε παγκόσμιο best seller και στα ελληνικά εκδόθηκε -όπως και όλη η υπόλοιπη σειρά- απ’ τις εκδόσεις Διόπτρα.
Το «Φτου και βγαίνω» είναι η έκτη ιστορία της Έλεν Γκρέις, η οποία είναι αρκετά διαφορετική από τις υπόλοιπες, αφού πλέον η Γκρέις είναι φυλακισμένη για εγκλήματα που δεν διέπραξε. Όμως ο πραγματικός ένοχος των εγκλημάτων για τα οποία κατηγορείται η Γκρέις έχει σχεδιάσει τόσο αριστοτεχνικά την ενοχοποίησή της, που ενώ η ίδια δεν παραδέχεται την ενοχή της, μοιάζει ανήμπορη να πείσει το δικαστήριο, αλλά και τους ίδιους τους πρώην συναδέλφους της στο αστυνομικό της τμήμα, ότι είναι αθώα.
Όμως όλα θα αλλάξουν όταν θα διαπραχθεί ένας αποτρόπαιος φόνος στη φυλακή της Έλεν Γκρέις. Μία απ’ τις λίγες νέες φίλες της φυλακισμένης αστυνομικού βρίσκεται νεκρή και ακρωτηριασμένη το πρωί στο κελί της και η Έλεν, μαζί με τις υπόλοιπες φυλακισμένες, σκέφτεται ότι μπορεί να είναι η επόμενη. Η ασφάλεια της φυλακής καθυστερεί υπερβολικά να βρει το δολοφόνο και η αγωνία των φυλακισμένων για την ίδια τη ζωή τους κορυφώνεται όσο παιρνούν οι μέρες. Και οι φόνοι δεν σταματούν. Τότε είναι η ώρα της Γκρέις να αναλάβει δράση και να προσπαθήσει να διαλευκάνει το έγκλημα, με τα ελάχιστα διαθέσιμα μέσα που διαθέτει, ως φυλακισμένη.
Η υπόθεση του «Φτου και βγαίνω» διεξάγεται σε δύο επίπεδα. Το πρώτο μέρος είναι η φυλακή, όπου η Έλεν Γκρέις, πέρα απ’ την πλεκτάνη απ’ την οποία πρέπει να αθωωθεί, έρχεται αντιμέτωπη και με μια ποικιλία φυλακισμένων γυναικών, που την αντιμετωπίζουν εχθρικά και της την έχουν στημένη στη γωνία. Τα ναρκωτικά, οι καυγάδες, το bullying και οι επιθέσεις είναι καθημερινότητα στη φυλακή του Χολογουέι. Η Γκρέις θα πρέπει να επιβιώσει, τουλάχιστον μέχρι τη δίκη της.
Το δεύτερο επίπεδο της εξέλιξης της ιστορίας διεξάγεται έξω απ’ τη φυλακή, εκεί όπου όλοι είναι εναντίον της. Οι πρώην συνάδελφοι της νιώθουν προδομένοι απ’ τα ψέμματά της, αλλά και οι εφημερίδες δεν χάνουν την ευκαιρία να την δικάσουν πρόωρα στα μάτια της κοινής γνώμης. Μόνη φίλη που απέμεινε στην Έλεν είναι η αστυνομικός Τσάρλι Μπρουκς, που πιστεύει στην αθωότητά της και προσπαθεί να τη βοηθήσει ψάχνοντας αποδεικτικά στοιχεία, διακινδυνεύοντας την καριέρα της, αφού για την αστυνομία η υπόθεση της Έλεν Γκρέις έχει κλείσει οριστικά.
Η εργασία του M. J. Arlidge σε παραγωγές βρετανικών αστυνομικών τηλεοπτικών σειρών είναι προφανής στον τρόπο γραφής του. Το «Φτου και βγαίνω» έχει έναν καταιγιστικό ρυθμό, που προσομοιάζει στον τηλεοπτικό χρόνο των αστυνομικών σειρών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πολυσέλιδο βιβλίο χωρίζεται σε κεφάλαια, που το καθένα δεν ξεπερνά τις 3 ή 4 σελίδες. Με αυτό τον τρόπο ο συγγραφέας καταφέρνει να κρατά συνεχώς σε εγρήγορση τον αναγνώστη, όπου βλέπει σκηνές με ασταμάτητη δράση να περνάνε με ταχύτητα μπροστά από τα μάτια του. Δύσκολα αποφασίζει κανείς να αφήσει το βιβλίο, αφού ο συγγραφέας δεξιοτεχνικά αφήνει ανοιχτά ερωτήματα, τα οποία ξέρεις ότι θα απαντηθούν λίγο παρακάτω. Ο αναγνώστης έτσι καθηλώνεται απ’ την καταιγιστική δράση και το βιβλίο θα το αφήσει δύσκολα πριν να φτάσει στην τελευταία σελίδα.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι το «Φτου και βγαίνω» αποτελεί βέβαια το έκτο μέρος μιας σειράς βιβλίων με πρωταγωνίστρια την Έλεν Γκρέις, όμως μπορεί να διαβαστεί και αυτοτελώς, απ’ τον αναγνώστη που θα ρισκάρει να μάθει κάποια -λίγα- στοιχεία απ’ τις προηγούμενες περιπέτειες της Έλεν Γκρέις. Φυσικά η σειρά του M. J. Arlidge αξίζει σίγουρα να διαβαστεί ολόκληρη απ’ τους λάτρεις της αστυνομικής λογοτεχνίας, όμως πιστεύω ότι το «Φτου και βγαίνω» μπορεί να αποτελέσει την ιδανική αρχή για ένα νέο αναγνώστη της σειράς, για να ξεκινήσει το αναγνωστικό ταξίδι της πολλά υποσχόμενης πένας του M. J. Arlidge.
