Το τελευταίο διάστημα στο ελληνικό τμήμα του Facebook έχει δημιουργηθεί μία πολύ άσχημη κατάσταση. Σελίδες με κριτικό – αντιπολιτευτικό λόγο (Συνωμοσία της Δραχμής, ΤΖΙΖ κ.α.) δέχονται συχνά διαγραφές δημοσιεύσεών τους, τίθενται σε αποκλεισμό για μικρότερα ή μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, ενώ απειλούνται και με οριστικό αποκλεισμό και διαγραφή της σελίδας τους αν συνεχίσουν να παραβιάζουν (υποτίθεται) τους κανονισμούς της πλατφόρμας. Οι ίδιες έχουν καταγγείλει δημόσια αυτές τις πρακτικές κάνοντας ευθέως λόγο για λογοκρισία.
Παράλληλα η διαδικασία επαλήθευσης ειδήσεων, η οποία διεξάγεται στα ελληνικά δεδομένα απ’ τα Ελληνικά Hoaxes, έχει κατά καιρούς κατακριθεί για μονομερή και ανεπαρκή έρευνα και διασταύρωση στοιχείων, για υπονόμευση της δουλειάς και της έρευνας δημοσιογράφων με έωλα επιχειρήματα, για φιλοκυβερνητική πολιτική απόχρωση και για υπερβολική ενασχόληση με περιθωριακά fake news ενώ στον αντίποδα κατά βάση σιωπά σε ψευδείς ειδήσεις που προέρχονται από τα μεγάλα ΜΜΕ, απ’ την αστυνομία και από την ίδια την κυβέρνηση και τους κρατικούς αξιωματούχους. Προφανώς χρειάζεται να καταπολεμηθούν τα fake news και να μην βρίσκουν τόπο να εκφραστούν στα κοινωνικά δίκτυα ακροδεξιές, φασιστικές απόψεις και κάθε είδους εκφράσεις μίσους, όμως είναι απαράδεκτο στο βωμό της καταπολέμησης των fake news να γίνεται στην ουσία λογοκρισία σε όποια άποψη αμφισβητεί το εκάστοτε κυρίαρχο αφήγημα της κυβέρνησης, ειδικά όταν αυτή εκφράζεται με πειστικά επιχειρήματα και τεκμήρια. Δεν υπάρχει καμία υποψία αμεροληψίας και δημοσιογραφικής δεοντολογίας όταν η διασταύρωση των ειδήσεων για υποθέσεις αστυνομικής καταστολής να γίνεται με τηλέφωνα στη ΓΑΔΑ, ούτε να υποβαθμίζονται ζητήματα ουσίας (όπως το πρωτοχρονιάτικο πάρτυ διάσημων στο Ντουμπάι) με γελοίες αιτιάσεις για ανακρίβειες σε λεπτομέρειες κάποιων σχετικών δημοσιευμάτων (πχ για ποιο λόγο βρέθηκε ο Τσιτσιπάς στο Ντουμπάι).
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με το Smassing Culture;
Σε πρώτο επίπεδο όλα αυτά μας προβληματίζουν, μας ανησυχούν ιδιαίτερα και θέλουμε να δηλώσουμε τη στήριξη μας στους μαχόμενους δημοσιογράφους και στις σελίδες πολιτικής κριτικής που έχουν δεχθεί αναίτια λογοκρισία το τελευταίο διάστημα, αντιμετωπιζόμενοι σαν το άλλο άκρο των ακροδεξιών αρνητών του ιού.
Με μια δεύτερη ματιά, χωρίς να ταυτίζουμε το site και τη σελίδα μας (που ασχολουνται κατά βάση με την πολιτιστική κριτική κι όχι με την ειδησεογραφία ή την πολιτική αρθρογραφία) με την ένταση των προαναφερόμενων αποπειρών λογοκρισίας, θέλουμε να ενημερώσουμε τους φίλους/-ες και τους αναγνώστες/-τριες μας ότι κι εμείς το τελευταίο διάστημα έχουμε εντοπίσει κάποια ύποπτα κρούσματα από μεριάς Facebook.
Είναι γνωστό σε όσους/-ες μας παρακολουθούν ότι πολύ συχνά εκφράζουμε την πολιτική μας άποψη και την τοποθέτηση μας σε ζητήματα του δημόσιου διαλόγου. Οι απόψεις μας αυτές συχνά χτυπούν άσχημα σε ένα κομμάτι των nerds της χώρας. Το ξέρουμε αυτό, έχουμε τσακωθεί πολλές φορές στα σχόλια και έως ενός σημείου το επιδιώκουμε κι όλας (όχι για να ξεδώσουμε με διαδικτυακούς τσακωμούς αλλά για να προκαλέσουμε συζητήσεις, να προβληματίσουμε και να προβληματιστούμε).
Το αποτέλεσμα είναι συχνά – πυκνά να τρώμε reports για τα οποία δεν μας ενημερώνει το Facebook, όμως βλέπουμε στην πράξη τις συνέπειες τους. Κάποια παραδείγματα:
Α) Είναι συχνό το φαινόμενο να τρώμε ημερήσια shadow bans. Δεν έχουμε επίσημο ban, αποκλεισμό ή διαγραφή δημοσιεύσεων ή κάποια προειδοποίηση αλλά πέφτει κατακόρυφα το reach των δημοσιεύσεων μας για ένα χρονικό διάστημα σε ασυνήθιστα μεγέθη.
Β) Έχουμε υποστεί και κανονικό εβδομαδιαίο ban πριν 1,5 χρόνο, την εβδομάδα του SmassFest, όπου με μια ασήμαντη αφορμή το Facebook μας είχε απαγορεύσει την δημοσίευση άρθρων από το site μας στη σελίδα.
Γ) Η παράνοια της βαθμολογίας της σελίδας μας. Πολύ συχνά φίλοι και φίλες μας κάνουν καλές κριτικές στη σελίδα μας, βοηθώντας μας να πετύχουμε υψηλότερη βαθμολογία. Φυσικά δεν είμαστε τέλειοι κι ούτε μας συμπαθούν όλοι (αλίμονο) και ως εκ τούτου έχουμε και κακές κριτικές. Κάποιες από αυτές μας κατηγορούν ότι είμαστε υπάλληλοι της Marvel ενώ άλλες ότι είμαστε SJW’s, american liberals κλπ. Κλασσικά αυτά δεν πειράζει.
Όμως το αξιοπερίεργο είναι ότι παρόλο που το τελευταίο διάστημα δεν έχουμε καμία κακή κριτική η βαθμολογία της σελίδας συνεχώς παλινωδεί. Πριν τα Χριστούγεννα ήταν κάτω από 4. Ευτυχώς με θετικές κριτικές ανέβηκε για λίγες εβδομάδες μέχρι το 4,4. Τις τελευταίες ημέρες όμως χωρίς να έχουμε δεχθεί καμία κακή κριτική (κι ενώ υποπτευόμαστε ότι έχουμε υποστεί δύο shadow bans μέσα στον τελευταίο μήνα) έχουμε κατρακυλήσει στο 3,4! [Update: την ώρα που έπεσε το ποστ το βράδυ της Τρίτης είχαμε φτάσει 1,4 με 6-7 νέες θετικές κριτικές / Μετά την επίθεση αγάπης σας με άπειρες θετικές κριτικές επιστρέψαμε στο 3,7 και ανεβαίνουμε ❤️]
Δεν μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα η βαθμολογία ή το reach της σελίδας μας. Δεν είμαστε κατάστημα, ούτε πουλάμε καποιο προϊόν ή υπηρεσία προκειμένου να μας ενδιαφέρει να διαφημιστούμε καλύτερα. Όμως μας την σπάει να μπαίνουν εμπόδια στην επικοινωνία μας με εσάς, να θέλουμε να συζητήσουμε για μία ταινία, μία σειρά, ένα βιβλίο ή ένα comic για το οποίο γράψαμε μία γνώμη και να εμφανίζεται στο timeline του 0,1% όσων μας έχετε κάνει like ή follow.
Τι μπορείτε να κάνετε εσείς για να αλλάξει αυτή η κατάσταση;
Δεν ξέρουμε πραγματικά. Spread the word.
Στηρίξτε σελίδες και λογαριασμούς που αρθρώνουν κριτικό λόγο, που δεν φοβούνται να αμφιβάλλουν και να αμφισβητήσουν. Χρειαζόμαστε τον προβληματισμό, το διάλογο, την κριτική. Δεν υπάρχουν απόλυτες αλήθειες ούτε στις μονολιθικότερες κοινότητες, πόσο μάλλον σε μία κοινωνία με κοινωνική ανισότητα και συγκέντρωση της εξουσίας και του πλούτου.
Αν θέλετε στηρίξτε κι εμάς με όποιο τρόπο εσείς κρίνετε καταλληλότερο. Εμάς μας αρέσει να συναντιόμαστε καθημερινά διαδικτυακά στη σελίδα μας (ή και από κοντά όταν μας το επιτρέπουν οι καιροί). Οπότε μην διστάζετε να μας στείλετε, να μας γράφετε σχόλια, να ξεκινάμε όμορφες κουβέντες. Γι’ αυτό είμαστε εδώ!
Πηγές στις οποίες βασιστήκαμε για τη λογοκρισία και τα fake news:
Απόπειρα φίμωσης καταγγέλλουν αντικυβερνητικές σελίδες στο Facebook που απειλούνται με κλείσιμο (Εφημερίδα των Συντακτών)
Τα fake news του «ellinikahoaxes»: O ναρκαλιευτής και οι… αυτοαποκαλούμενοι fact checkers – μαθήματα δεοντολογίας (Dikaiologitika.gr)
Πέντε περιπτώσεις όπου τα Ellinika Hoaxes αποκατέστησαν την αλήθεια (Κουτί της Πανδώρας)
