«Γυμνός, Ιούλιο μήνα, το καταμεσήμερο. Σ’ ένα στενό κρεβάτι, ανάμεσα σε δύο σεντόνια χοντρά, ντρίλινα, με το μάγουλο πάνω στο μπράτσο μου που το γλύφω και γεύομαι την αρμύρα του» γράφει στον Μικρό Ναυτίλο ο Οδυσσέας Ελύτης. Όπως είναι φυσικό, ωστόσο, ο Ελύτης δεν είναι ο μόνος συγγραφέας που εμπνεύστηκε το έργο του από τα ελληνικά νησιά και τις παραλίες τους, τον σκληρό τους ήλιο και τους αέρηδές τους, το παγωμένο καρπούζι και τις αφρισμένες μπύρες. Άλλα bestseller, άλλα αριστουργήματα και μερικά από αυτά ερωτικά μυθιστορήματα β’ κατηγορίας, όλα χωρούν (καλά όχι) σε αυτή τη λίστα του smassing culture, αφιερωμένη στα ελληνικά νησιά και τα βιβλία που εμπνεύστηκαν από αυτά.
Που ξέρετε; Ίσως ο Αύγουστος σας βρει στο σωστό νησί με το σωστό βιβλίο!
Άπαντα Παπαδιαμάντη (Σκιάθος)
Λυρικός και απόλυτα βουκολικός, ρομαντικός, με έντονο το φανταστικό και το μυθικό στοιχείο, ο Παπαδιαμάντης στράφηκε προς τους ηττημένους της ζωής, που ζουν παράμερα από τους ‘πολιτισμένους’ ανθρώπους, συναισθανόμενος τον αγώνα τους κόντρα στην αρρώστια, το θάνατο, τον κοινωνικό αποκλεισμό. Βρήκε το υλικό του στις καρδιές των παιδιών, των γυναικών, των ανίσχυρων γερόντων και το ένωσε με την ομορφιά της θάλασσας και του νησιού της Σκιάθου, όπου γεννήθηκε, μεγάλωσε και πέθανε.
Μέσα από τα κείμενά του, ο Παπαδιαμάντης κατάφερε όχι μόνο να αναδείξει το ντόπιο ήθος σε αισθητικό και πνευματικό γεγονός, αλλά και να «μπολιάσει» με τις παιδικές του αναμνήσεις τα δικά του βάσανα, την ευαισθησία του και τον ποιητικό του οίστρο!
Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά του Ν. Καζαντζάκη (Κρήτη)
Ποιος δεν γνωρίζει τον Αλέξη Ζορμπά; Το πάθος του για τη ζωή, το χορό και το σαντούρι του; Γραμμένο από τον μεγάλο Νίκο Καζαντζάκη ο αναγνώστης του μπορεί να περιπλανηθεί στο νησί της Κρήτης, τους ανθρώπους του και τον τρόπο ζωής εκεί, μέσα από τις σελίδες που ενέπνευσαν τον Μιχάλη Κακογιάννη, τον Μίκη Θεοδωράκη και την ταινία που απέσπασε τρία βραβεία Oscar το 1964, με πρωταγωνιστή τον Antony Quinn.
Ποιοι είμαστε εμείς να πούμε όχι στο βιβλίο που γέννησε το «γκρικ συρτάκι»;
Η Μεγάλη Χίμαιρα του Μ. Καραγάτση (Σύρος)
Γράφτηκε το 1936, τοποθετείται στο νησί της Σύρου και κλόνισε συθέμελα τα «χρηστά ήθη» της κλειστής ελληνικής κοινωνίας με τις τολμηρές σκηνές του και το άγγιγμα ζητημάτων ταμπού που ανέτρεπαν το πρότυπο της αγίας χριστιανικής οικογένειας. Κάθε σελίδα της Μεγάλης Χίμαιρας σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό και την επιθυμία να συνεχίσεις να το διαβάζεις, δίνοντας την αίσθηση ότι παρακολουθείς τους ήρωες μέσα από μια κλειδαρότρυπα ή ότι ακούς για την ιστορία τους από το σοκαρισμένο στόμα της γιαγιάς σου και των φιλενάδων της, καθώς καθαρίζουν φασολάκια.
Γίνομαι ανατριχιαστικά συγκεκριμένη, αλλά μιλάμε για ένα τόσο ανατριχιαστικά συγκλονιστικό βιβλίο.
Η Γραμμή του Ορίζοντος του Χρήστου Βακαλόπουλου (Πάτμος)
Ο Χρήστος Βακαλόπουλος είναι περισσότερο γνωστός για το πρώτο μέρος της πιο παρανοϊκά καλτ ελληνικής τριλογίας, αφού πριν το Ας Περιμένουν οι Γυναίκες και το Γυναίκες που Περάσατε από Δω υπάρχει το Παρακαλώ Γυναίκες μην Κλαίτε, μια ταινία που έχει την αισθητική και το άρωμα επαρχιακού πανηγυριού και που φέρει επιπλέον την υπογραφή του Σταύρου Τσιώλη και του Αργύρη Μπακιρτζή. Η Γραμμή του Ορίζοντος, ωστόσο, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, αφού επιχειρεί μια εσωτερική ενδοσκόπηση στην ψυχολογία μιας χωρισμένης γυναίκας, που επισκέπτεται την Πάτμο, το νησί της Αποκάλυψης!
Πράγματι, η Γραμμή του Ορίζοντος αποτελεί το “perfect match” τόπου και περιεχομένου και είναι το βιβλίο που μπορείς να διαβάζεις κάθε καλοκαίρι ξανά και ξανά μέχρι που κάποιο από αυτά θα βρεθείς να το διαβάζεις στο πλοίο για την Πάτμο…
Ο Μάγος του John Fowles (Σπέτσες)
Σου αρέσει η φιλοσοφία του Σαρτρ και το ύφος του Καμύ; Λατρεύεις την αισθητική των 60s; Είσαι σίγουρα φίλος/η μου και πρέπει να διαβάσεις τον Μάγo! Πρόκειται για το βιβλίο που ο Βρετανός John Fowles εμπνεύστηκε, όταν δίδασκε αγγλικά σε ένα σχολείο στις Σπέτσες, βασιζόμενος στις εμπειρίες του από την παραμονή του στο νησί. Με το ένα πόδι στον μοντερνισμό και το άλλο στον μεταμοντερνισμό, ο Μάγος είναι το απόλυτο καλοκαιρινό ανάγνωσμα, πηγή έμπνευσης της ομώνυμης ταινίας του 1968 με πρωταγωνιστές τους Michael Caine και τον Antony Quinn.
Στάσου, ‘μύγδαλα!