Κατόπιν εορτής, και αφού τα μυαλά μας ηρέμησαν -λίγο- από τις βαρύγδουπες ανακοινώσεις και τις αναπάντεχες αποκαλύψεις της PSX, σκέφτηκα πως δεν θα υπήρχε καλύτερη στιγμή για να ξεσκονίσω -και γιατί όχι- να ανοίξω τον Φάκελο «Crash Bandicoot».
Ο εμβληματικός, πλην γκαφατζής, Crash έκανε το ντεπούτο του το 1996, στην πρώτη κονσόλα Playstation, όντας το πνευματικό παιδί των Andy Gavin και Jason Rubin. H Sony αναζητούσε μασκότ για την φρεσκολανσαρισμένη κονσόλα της στην αγορά, ενώ παράλληλα υπήρχε η ανάγκη να βρεθεί ο Mario / Sonic killer, «λόγω – επειδή» marketing. Υπάρχουν άπειρες, αξιόλογες ιστορίες και trivia σχετικά με αυτή την κάφρικη ιδέα που έμελλε να αλλάξει το gaming και να γαλουχήσει μια ολόκληρη γενιά. Ωστόσο, η απαρίθμησή τους, έστω επιγραμματικά, θα ήταν επίπονη, χρονοβόρα και «out of scope». Υπάρχουν, άλλωστε, χιλιάδες tributes στο internet που σίγουρα συγκεντρώνουν όλα όσα θα θέλατε ή οφείλετε να γνωρίζετε.
Παραθέτω ένα τέτοιο, για το retrospect της υπόθεσης, στην εργονομική συσκευασία των 9 λεπτών…
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=MFX5p4o2ZmU]
Το άρθρο αυτό, όμως, δεν είναι αναστοχασμός. Είναι ένα «δριμύ κατηγορώ» προς τον σφετερισμό που υπόκειται ο τίτλος σε όλη τη μετά – Naughty Dog εποχή. Το έναυσμα, για να ανοίξω ένα τέτοιο θέμα, δόθηκε με την ανακοίνωση του N. Sane Trilogy στην PSX, αφού μετά από χρόνια και χρόνια με spin-offs, ανελέητο και ανήθικο teasing με μπλουζάκια και αινιγματικά tweets, παίρνουμε ένα …σχεδόν κανονικό Crash.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=4fbO2-egZ3U]
Σχεδόν, αφού ούτε νέος τίτλος είναι, ούτε αναπτύσσεται από τη Naughty Dog. Το fan-base ξερογλύφεται και η Activision τρίβει τα χέρια της, όμως προκύπτουν τα εξής ερωτήματα:
- Μας αρκεί η επανακυκλοφορία τριών κλασσικών Crash;
- Μπορούμε να συγχωρήσουμε την Activision για τον τρόπο που διαχειρίστηκε το licence όλα αυτά τα χρόνια;
- Έχουμε να κάνουμε με fan service ή κάτι αναγκαίο για να διατηρήσουν τα πνευματικά δικαιώματα του brand;
- Πόσο ικανή είναι η Vicarious Visions να αναβιώσει μια τέτοια σειρά σεβόμενη το μέγεθος και την ιστορία της;
- Τι επιφυλάσσει το μέλλον για τον Crash;
Για αρχή, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μέσα στο υποσυνείδητό μας: τι εστί Crash Bandicoot. Να ορίσουμε τις προδιαγραφές που πρέπει να πληροί ένα Crash παιχνίδι, που λογίζεται σαν μέρος της σειράς, θέτοντας κάποια standards που διαχωρίζουν ένα cameo ή ένα spin-off, από τους αυθεντικούς τίτλους που εδραίωσαν, εξέλιξαν και έφτασαν τη σειρά στην καταξίωση.
Για τους σκληροπυρηνικούς fans, κάθε entry της σειράς αρκεί για να ικανοποιήσει την δίψα τους για νέο υλικό. Για τους λιγότερο ενθουσιώδεις όμως, τα πραγματικά Crash games εξαφανίστηκαν μετά το 1998 και την κυκλοφορία του Warped. Η Naughty Dog θέλησε να δουλέψει αποκλειστικά για τη Sony, αφήνοντας τα δικαιώματα του Crash στην τότε εκδότρια εταιρία, Universal, η οποία από το 2001 και μετά έκανε ακατάσχετη χρήση του franchise, αναθέτοντας σε studio όπως τα Traveller’s Tales, Eurocom και Vicarious Visions την ανάπτυξη spin-off. Σε βάθος χρόνου το licence πέρασε από πολλά κύματα και χέρια, ενώ τίτλοι με την επωνυμία εκδόθηκαν και από την Sierra, για να φτάσουμε στην εξαγορά από την Activision και τον τελευταίο τίτλο Crash, το 2008. Με εξαίρεση κάποια kart games και τις portable υλοποιήσεις για Nintendo, που ήταν εμπορικά και βαθμολογικά επιτυχείς, όλα τα υπόλοιπα παιχνίδια που εκδόθηκαν από studio πέραν της Naughty Dog, απέτυχαν. Συγκεντρώνοντας ανάμεικτες κριτικές, κυμαινόμενες γύρω στο 60%, δεν κατάφεραν ποτέ να αγγίξουν το feeling ή το gameplay value των αυθεντικών τίτλων, ενώ κατηγορήθηκαν, κάποια για έλλειψη πρωτοτυπίας και κάποια άλλα για αλλοίωση των βασικών χαρακτηριστικών του.
Αν και οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους, είναι εύκολο κανείς να αναγνωρίσει τα παιχνίδια που αναπτύχθηκαν από τη Naughty Dog, εξετάζοντας τόσο το ύφος τους, όσο και την τεχνολογία που αξιοποιούν, πόσο μάλλον τις τεχνικές που η ίδια εισήγαγε στα παιχνίδια αυτά, πηγαίνοντας το platformer genre βήματα μπροστά από την εκάστοτε εποχή, αισθητικά και τεχνικά. Ενδεικτικά, θα χρησιμοποιήσω το παράδειγμα του δεύτερου τίτλου της σειράς, ο οποίος «χτίστηκε» πάνω σε μια νέα μηχανή γραφικών, σε νέα γλώσσα προγραμματισμού, την GOOL 2 (Game Oriented Object Lisp 2), σχεδιασμένη από τον ίδιο τον Andy Gavin. Η εξέλιξη της αρχικής engine ήταν τρεις φορές πιο γρήγορη, ενώ μπορούσε να διαχειριστεί δέκα φορές περισσότερα animation frames και τα διπλάσια πολύγωνα ανά δευτερόλεπτο. Το αποτέλεσμα ήταν ένα τεχνολογικό θαύμα, που δημιούργησε ένα χάσμα αντάξιο εκείνου που δημιουργεί έως και σήμερα η Naughty Dog με τα παιχνίδια που αναπτύσσει (βλ. Uncharted και Last of Us), μεταξύ της ίδιας και του ανταγωνισμού.
Στον αντίποδα, παρά τις αγνές προθέσεις των studios που ασχολήθηκαν, οι Publishers που ακολούθησαν αφαίμαξαν το franchise, αρμέγοντας (milking όπως το λένε στην αργκό της βιομηχανίας και στο χωριό μου) όσα μπορούσαν από ένα όνομα που ταυτίστηκε με την επιτυχία των αρχικών παιχνιδιών. Σίγουρα θα υπάρχει κάποιος εκεί έξω που θα ευχαριστήθηκε το Titans ή το Twinsanity, ωστόσο κανένας δε μπορεί να πει με το χέρι στην καρδιά πως έχει τους παραπάνω τίτλους στην ίδια εκτίμηση με τα πρώτα τρία Crash. Άκουσα, επίσης, σαν επιχείρημα, σε γνωστό community, πως υπάρχουν αρκετοί που απόλαυσαν το Skylanders(!) ένα toys-to-life παιχνίδι (κάτι σαν τα Amiibo της Nintendo, αλλά πιο ακριβά και πιο μούφα), με cameo του Crash σε ένα επιεικώς μέτριο platformer για παιδάκια, με microtransactions και μηδενική προσφορά στο franchise. Μια κίνηση που έγινε αφενός για να διαφημίσει η Activision το Skylanders και αφετέρου να teaseαρει το επερχόμενο remaster που ανακοινώθηκε στην
Στον αντίποδα, παρά τις αγνές προθέσεις των studios που ασχολήθηκαν, οι Publishers που ακολούθησαν αφαίμαξαν το franchise, αρμέγοντας (milking όπως το λένε στην αργκό της βιομηχανίας και στο χωριό μου) όσα μπορούσαν από ένα όνομα που ταυτίστηκε με την επιτυχία των αρχικών παιχνιδιών. Σίγουρα θα υπάρχει κάποιος εκεί έξω που θα ευχαριστήθηκε το Titans ή το Twinsanity, ωστόσο κανένας δε μπορεί να πει με το χέρι στην καρδιά πως έχει τους παραπάνω τίτλους στην ίδια εκτίμηση με τα πρώτα τρία Crash. Άκουσα, επίσης, σαν επιχείρημα, σε γνωστό community, πως υπάρχουν αρκετοί που απόλαυσαν το Skylanders(!) ένα toys-to-life παιχνίδι (κάτι σαν τα Amiibo της Nintendo, αλλά πιο ακριβά και πιο μούφα), με cameo του Crash σε ένα επιεικώς μέτριο platformer για παιδάκια, με microtransactions και μηδενική προσφορά στο franchise. Μια κίνηση που έγινε αφενός για να διαφημίσει η Activision το Skylanders και αφετέρου να teaseαρει το επερχόμενο remaster που ανακοινώθηκε στην PSX.
Η θεμελιώδης αρχή ενός πραγματικού Crash τίτλου λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι η προσφορά, στον παίκτη και στον τίτλο σαν όνομα. Υπάρχουν, δηλαδή, δύο είδη Crash εκεί έξω· εκείνα που φτιάχτηκαν για τον παίκτη και εκείνα που φτιάχτηκαν για τα λεφτά.
Πριν συνοφρυωθείτε, να αναφέρω πως προφανώς και γνωρίζω πως καμία Sony και καμία Universal δεν έβαλε πάνω από το κέρδος τον παίκτη. Είχε, όμως, τη σωφροσύνη να εναποθέσει την τύχη του franchise στους κατάλληλους ανθρώπους, όπως επίσης και να διαχειριστεί το βάρος και την ευθύνη της επιτυχίας με εγκράτεια και σοβαρότητα. Αυτό που ουσιαστικά πράττει η Activision τα τελευταία χρόνια, είναι μια μορφή ομηρίας, κρυμμένη πίσω από ένα σαθρό νομικό πλαίσιο γύρω από τα πνευματικά δικαιώματα. Η περιστασιακή χρήση του licence γίνεται μόνο για λόγους marketing και επειδή η νομοθεσία το επιβάλλει, αν θέλει η εταιρία να κρατήσει τα εν λόγω δικαιώματα. Στην προκειμένη περίπτωση, η Activision με το N.Sane Trilogy κάνει χρήση του licence, ανανεώνοντας τα χρονικά περιθώρια στα οποία υποχρεούται να το πράξει, εκμεταλλεύεται τη δουλειά της Naughty Dog χρησιμοποιώντας στοιχεία από gameplay και level design που δεν της ανήκει και ετοιμάζεται ρεφάρει για όλα τα σάπια games που έχει βγάλει τον τελευταίο καιρό, ποντάροντας στην σίγουρη αγορά των ρομαντικών fanboy (βάζω και μένα μέσα) που θα κάνουν pre-order. Όλα αυτά, με την βοήθεια της μηχανής γραφικών του Skylanders, συνοδευόμενα από κωμικοτραγικές δηλώσεις σχετικά με το πως δεν «θέλουν» να κάνουν remake, όχι ότι δεν μπορούν.
Και δεν μπορούν, γιατί είναι ένα μάτσο ανέμπνευστοι, άπληστοι καταχραστές της περιουσίας που έκαναν στις πλάτες αξιόλογων dev teams. Κρατούν ένα μαγικό ραβδάκι που μετατρέπει σύμβολα της βιομηχανίας και αξιόλογα παιχνίδια σε σκουπίδια και ο Crash δεν είναι το μόνο θύμα τους. Αυτοί είναι ο λόγος που δεν βλέπουμε πια Spyro the Dragon games, που το Call of Duty έγινε ένα annual FPS χωρίς ουσιαστικό campaign, με day-one DLC και remaster των πάλαι ποτέ άξιων παιχνιδιών (MW) σε ρόλο φερετζέ να κρύβουν την κατάντια.
Συνοψίζοντας, μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι για το Remaster, μα οφείλουμε να είμαστε και επιφυλακτικοί. Η προσέγγιση των παιχνιδιών που αγαπάμε από μεγάλες εταιρίες, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό. H επένδυση σε καλές ιδέες βοηθά στην εξέλιξή τους, με την προϋπόθεση πως διατηρούνται οι ισορροπίες. Μια ισορροπία που διαταράσσεται, στο δικό μου μυαλό, σε περιπτώσεις σαν την παραπάνω, όπου η δημιουργικότητα γίνεται θυσία στον βωμό της εμπορικής επιτυχίας. Το Crash δεν θα επιστρέψει και δεν θα έχει μέλλον, για όσο οι «ιδιοκτήτες» κινούνται με γνώμονα το κέρδος και σκέφτονται βραχυπρόθεσμα. Θα αγοράσω και θα γουστάρω άπειρα το N.Sane Trilogy, όμως θα χρειαστεί κάτι παραπάνω από την (αδιαμφισβήτητη) ικανότητα της Vicarious Visions στο porting και το remastering, για να επαναφέρει το αγαπημένο μας παιχνίδι στο προσκήνιο. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που θα βγάλουν τη σειρά από το φάσμα της νοσταλγίας και θα φέρουν νέες συγκινήσεις. Όχι μικρές, ανακυκλωμένες δόσεις από κάτι που κάπου, κάποτε ήταν σπουδαίο. Θέλω να νιώσω ξανά το δέος και την ευχαρίστηση που ένιωσα όταν έπαιξα για πρώτη φορά το αγαπημένο μου platformer. Δεν θα κουραστώ, λοιπόν, να φωνάζω πως πρέπει αφενός η Sony να δραστηριοποιηθεί και να κυνηγήσει το licence, αφετέρου η Activision να κάνει κάτι ουσιώδες με τον τίτλο αν δεν θέλει να το πουλήσει ή στην τελική να βρεθεί η χρυσή τομή της συνεργασίας μεταξύ τους, πριν απαξιωθεί εντελώς η σειρά.
Vag93.
