Εδώ στο Smassing Culture, έχουμε γράψει επανειλημμένα πόσο κακά είναι τα κόμικ των X-Men τα τελευταία χρόνια. Ελάχιστες σειρές διασώζονται από ένα κλίμα μετριότητας, ενώ ακόμα και επιστροφές χαρακτήρων που είχαν όλα τα φόντα να προκαλέσουν αίσθηση, πνίγονται μέσα σε αδιάφορα σενάρια. Η περσινή προσπάθεια επανεκκίνησης με τα X-Men Red, Blue, Gold δεν πέτυχε κανέναν από τους φιλόδοξους στόχους της με τις πωλήσεις να συνεχίζουν να κυμαίνονται χαμηλά… Ακόμα περισσότερο, προκαλεί εντύπωση η απουσία μίας σύγχρονης επανεξέτασης του ρόλου των X-Men, σε μία περίοδο που έχει επανέλθει δυναμικά στο προσκήνιο το ζήτημα της φυλετικής ισότητας — πάνω στο οποίο ιστορικά έχει βασιστεί και εξελιχθεί ο συμβολισμός των X-Men. To κίνημα BlackLivesMatter, οι δολοφονίες μαύρων από την αμερικανική αστυνομία, η εκλογή Τραμπ είναι όλα στοιχεία που «προκαλούσαν» να αποτελέσουν έμπνευση για τις νέες ιστορίες των μεταλλαγμένων. Και όμως, μόνο στο X-Men Red, μπήκαν κάποια τέτοια στοιχεία.
Φυσικά, τα παραπάνω σχετίζονται με τη φθίνουσα ποιότητα των κόμικ της Marvel τα τελευταία χρόνια, την αποχώρηση ικανών δημιουργών όπως ο Bendis -που μας έδωσε το εξαιρετικό AllNewX-Men του 2013– και με την κόντρα Disney/Marvel με τη Fox για την επιστροφή των κινηματογραφικών δικαιωμάτων των X-Men. Με το MCU να παίρνει τα πάνω του, την περίοδο 2012-2017, η Marvel υποβάθμιζε τα κόμικ των X-Men, σκότωνε πάρα πολλούς κεντρικούς χαρακτήρες με στόχο να υπονομεύσει το σημείο αναφοράς των ταινιών της FOX. Με την εξαγορά της Fox από τη Disney –όλοι θα φτάσουμε να ανήκουμε στη Disney έτσι όπως πάνε τα πράγματα- , όλα αυτά αλλάζουν, αφού η Marvel δεν έχει πλέον κάποιο λόγο να υποβαθμίζει το προϊόν της.
Στα κόμικ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο «αναστήθηκαν» όλοι οι εμβληματικοί μεταλλαγμένοι που είχαν πεθάνει τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια (Jean Grey, Professor X, Wolverine, Cyclops), ωστόσο κανένας δημιουργός δεν έχει καταφέρει ακόμα να αξιοποιήσει αυτό το ρόστερ, που έχει τόση ιστορία και τόσες δυνατότητες, όπως θα δούμε παρακάτω. Το πρώτο εξάμηνο του 2019 είχαμε μία μεταβατική περίοδο με το Age of X-Man, που ήταν ένα ακόμα αδιάφορο event, το οποίο, ωστόσο, έχει τη δική του χρησιμότητα αφού έκανε μία επανεκκίνηση των X-Men και μας έφερε στο House of X. Πλέον, ως δημιουργός αναλαμβάνει ο Jonathan Hickman (Fantastic Four, Infinity, SecretWars), στον οποίο μπορούμε να αναφερόμαστε και ως «ο τελευταίος άνθρωπος που έγραψε εξαιρετικά κόμικ των Avengers» με το New Avengers του 2013. Η επιλογή να αναλάβει ο Hickman το σενάριο για το House of X-και τον συνοδευτικό τίτλο Powers of X-δικαιώθηκε απόλυτα.
Το House of X( στα ελληνικά από τις εκδόσεις Anubis) στηρίζεται στην κλασική απειλή των μεταλλαγμένων από τους ανθρώπους και την αίσθηση ότι, αργά ή γρήγορα, οι εντάσεις, το μίσος και η έχθρα θα οδηγήσουν στην πλήρη εξόντωση κάθε μεταλλαγμένου, κάθε διαφορετικού, καθώς όλοι θα θεωρηθούν απειλή. Όλα τα σχέδια για την επιβίωση των μεταλλαγμένων δοκιμάστηκαν και απέτυχαν: η αρμονική συνύπαρξη με τους ανθρώπους (Xavier), η εξόντωση τους (Magneto), μορφές τρομοκρατίας (Cyclops μετά το 2013), ακόμα και η προσπάθεια για ένα ξεχωριστό έθνος μεταλλαγμένων που θα ζει ειρηνικά και σε απομόνωση (Genosha). Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, με μικρότερες ή μεγαλύτερες ευθύνες των X-Men, πάντα οι μεταλλαγμένοι βρίσκονται στο στόχαστρο δολοφονικών ρομπότ, εξτρεμιστικών ομάδων, ακόμα και του ίδιου του αμερικανικού κράτους. Αυτή τη φορά, χρειάζεται κάτι διαφορετικό.
Η πρώτη σελίδα του πρώτου τεύχος του House of X, ανοίγει με μία φράση που θα περιμέναμε να ανήκει στον Magneto. «Humans of the planet Earth, while you slept, the world changed» · Μία φράση με σαφή διάθεση εκφοβισμού της ανθρωπότητας που δεν αποδέχθηκε ποτέ τους μεταλλαγμένους. Όμως, είναι ο Xavier που μιλάει, ο οποίος πλέον είναι ο ηγέτης ενός νέου έθνους μεταλλαγμένων που ζει στο νησί Krakoa στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το Krakoa έχει δική του συνείδηση και δυνάμεις που επιτρέπουν σε όσους κατοικούν σε αυτό να μεταφέρονται σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη έχουν στηθεί πύλες που αποτελούνται από λουλούδια του νησιού. Στο House of X βλέπουμε μερικά από τα πιο γνωστά μέλη των X-Men να φυτεύουν τέτοια λουλούδια σε διάφορα σημεία του πλανήτη.
Το νέο σχέδιο για τη ζωή των μεταλλαγμένων βασίζεται στη δημιουργία ενός έθνους-κράτους που υπάρχει διακριτά από τα υπόλοιπα κράτη, αλλά και σε αλληλοδιαπλοκή με αυτά. Μέσα σε αυτό, συνυπάρχουν όλοι οι μεταλλαγμένοι, έχοντας ξεπεράσει όλες τις παλιές διαφορές και συγκρούσεις τους (X-Men, Brotherhood, κλπ) ενώ έχει δοθεί αμνηστία στους «κακούς» για όλα όσα έχουν κάνει. Η πιο εντυπωσιακή απεικόνιση της νέας κατάστασης είναι ο Magneto ως πρέσβης του νέου κράτους να υποδέχεται εκπροσώπους των πιο ισχυρών κρατών της ανθρωπότητας και να διεκδικεί την αναγνώριση του Krakoa από τη διεθνή κοινότητα. Μέσα στον λόγο του Magneto μπλέκεται η προσφορά -καινοτόμες ιατρικές ανακαλύψεις- με τη συγκαλυμμένη απειλή και την απαίτηση οι μεταλλαγμένοι να αφεθούν στην ησυχία τους. Το Krakoa έχει πρεσβείες σε όλο τον πλανήτη αλλά πάνω στο ίδιο το νησί κανένας άνθρωπος δεν είναι ευπρόσδεκτος.
Έχουμε ξαναδεί σχέδια απομόνωσης των μεταλλαγμένων (Genosha), τα οποία, όμως, κατέληξαν σε τραγωδίες καθώς δεν ήταν προετοιμασμένα να αμυνθούν απέναντι στην επιθετικότητα των ανθρώπων. Όμως για πρώτη φορά βλέπουμε ζητήματα κυριαρχίας και εθνικής συγκρότησης να διαπλέκονται με τα κλασικά μοτίβα των X-Men, όπως είναι ο ρατσισμός και η ανοχή στη διαφορετικότητα. Αυτό είναι το αποτέλεσμα του συμβιβασμού και της σύνθεσης των δύο κοσμοθεωριών που καθορίζουν το σύμπαν των μεταλλαγμένων. Ο Magneto, χωρίς να αποκηρύσσει τις απόψεις του για τη γονιδιακή ανωτερότητα των μεταλλαγμένων, αναγνωρίζει τον Xavier ως ηγέτη και ως το μόνο άτομο με τις ικανότητες και το κύρος για ένα σχέδιο τέτοιου βεληνεκούς. Από την άλλη, ο πρώην αρχηγός των X-Men, μετά από τόσες αποτυχίες, εγκαταλείπει τις προσπάθειες συμφιλίωσης με την ανθρωπότητα και στρέφεται στην προσπάθεια ενότητας του νέου έθνους. Είναι ασαφές -ακόμα- το ποιος έχει κάνει τις περισσότερες υποχωρήσεις σε αυτή τη νέα συμμαχία.
Επιπλέον, οι πανίσχυροι X-Men (Cyclops, Jean Grey, κλπ) πλέον δεν είναι μία ομάδα που προσπαθεί να χτίσει ένα «καλό όνομα» για τους μεταλλαγμένους ώστε να γίνουν συμπαθείς στην ανθρωπότητα. Υποδέχονται τους νέους κατοίκους του Krakoa αλλά χρησιμεύουν και ως υπενθύμιση στα υπόλοιπα κράτη για την πραγματική ισχύ του νέου κράτους. Η αισιοδοξία και τα υψηλά ιδανικά που καθοδηγούσαν την ομάδα έχουν αντικατασταθεί από τη γενικευμένη δυσπιστία αλλά και την ελπίδα ενός νέου ξεκινήματος.
Το House of X, όπως και κάθε πραγματικά καλή ιστορία των X-Men, ακουμπάει σε δύσκολα θέματα της επικαιρότητας. Καταπιάνεται με τη ριζοσπαστικοποίηση ομάδων και ατόμων που ασχολούνται με ζητήματα κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης. «You are all wolves» λέει ο Magneto στους υπόλοιπους πρέσβεις και για πρώτη φορά φαίνεται να μην εκφράζει τον εαυτό του ή την ομάδα του, αλλά το σύνολο των υπερ-ηρώων με δυνάμεις που προέρχονται από μετάλλαξη και έχουν εξαντληθεί μετά από χρόνια άκαρπων προσπαθειών να γίνουν αποδεκτοί. Αν στις ιστορίες των X-Men του ’70 και του ’80, είδαμε πολιτικούς και βιομηχανίες να δημιουργούν τα Sentinel και να προσπαθούν να περάσουν νόμους που ποινικοποιούν τους μεταλλαγμένους, ο Hickman πατάει σε αυτές τις εμπειρίες των πρωταγωνιστών του και πάει ένα βήμα παραπέρα. Αρνούνται την εξουσία των υπαρχόντων κρατών και αρνούνται να πειθαρχήσουν σε ένα νομικό και πολιτικό πλαίσιο που για δεκαετίες δεν αλλάζει. Σε μία εποχή που το hashtag #Magnetowasright έχει γίνει τόσο δημοφιλές, οι δημιουργοί του House of X μας δίνουν τους X-Men που έχουμε ανάγκη.
Φυσικά, υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι, εξωτερικοί και εσωτερικοί που απειλούν την Krakoa και θα αποφύγουμε εδώ τα σπόιλερ. Αρκεί να πούμε ότι μετά από πολλά χρόνια, υπάρχει ελπίδα για τους αγαπημένους μας μεταλλαγμένους.