O Jim Henson ήταν ένας άνθρωπος που σε αιχμαλώτιζε σε όποια ηλικία και αν γνώριζες το έργο του. Αυτό συνέβαινε όχι μόνο λόγω του μέσου που επέλεξε (τις μαριονέτες) αλλά και εξαιτίας της τρομερής δυναμικής που είχε στο να διηγιέται ιστορίες, στο να πλάθει χαρακτήρες τρισδιάστατους και ζωντανούς, σε τέτοιο σημείο που σου ήταν αδύνατο να παραδεχθείς ότι κρέμονταν από κλωστές και ότι δεν ήταν ζωντανοί. Το γνωστότερο ίσως παράδειγμα, αλλά όχι το μόνο, είναι το The Muppets Show, που μας έδωσε χαρακτήρες που σημάδεψαν την μαζική κουλτούρα, όπως ο Kermit the Frog αλλά και η απόλυτη ντίβα Miss Piggy.
Ωστόσο ο Jim Henson δεν έμεινε μόνο στην παρωδία. Με τις μαριονέτες του επέλεξε να πει ιστορίες δύσκολες και ατμοσφαιρικές, βαθιά ανθρώπινες και ψυχαναλυτικές. Η δεκαετία του 1980 (η πιο παραγωγική για αυτόν και συγχρόνως η τελευταία της ζωής του) στάθηκε το μεταίχμιο και έδωσε, από κοινωνικής και τεχνολογικής άποψης, την δυνατότητα να ειπωθούν διαφορετικές ιστορίες, με διαφορετικά μέσα. Ήταν η δεκαετία που η φαντασία βγήκε από τα ντουλάπια και κυνήγησε την δική της θέση στο προσκήνιο, μια εποχή που όλο το δυναμικό που είχε μπει στην γωνία τις προηγούμενες δεκαετίες έκανε το απαραίτητο βήμα μπροστά, και ο Jim Henson ήταν κομβικό κομμάτι αυτής της κίνησης.
Το Darl Crystal ήταν από τις πρώτες του δουλειές που ξέφευγαν από τον κωμικό χαρακτήρα των Muppets κατά πολύ. Σε αντίθεση με τον εγκάρδιο, φιλικό και χιουμοριστικό τόνο του Muppet Show, το Dark Crystall ήταν μια πολύ σκοτεινή ταινία, με μια βαριά, σχεδόν κλειστοφοβική ατμόσφαιρα που ξένισε πολλούς, λάτρεψαν όμως ακόμα περισσότεροι.
Το σενάριο, φαινομενικά λειτουργικό μέσα στην απλότητα του, επικεντρώνονταν στον Σκοτεινό Κρύσταλλο, ένα μαγικό τεχνούργημα που κρατά την ισορροπία σε ένα φανταστικό κόσμο με τρεις ήλιους και την πάλη δύο φυλών για εξουσία, των πτηνόμορφων και διαβολικών Skeksis και των καλοκάγαθων Mystics. Γρήγορα όμως ανασυντίθεται σε μια πολύπλοκη ιστορία για την ταυτότητα, την καταγωγή και την ατομική ευθύνη μέσα στο συλλογικό πλαίσιο, όλα αυτά ειπωμένα με μαριονέτες.
Η βαριά, ονειρική αίσθηση που σου αφήνει η ταινία είναι μακράν το καλύτερο στοιχείο της και οφείλεται, στο μεγαλύτερο μέρος της, στην παραγωγή. Είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε σήμερα, στην εποχή της απόλυτης κυριαρχίας του CGI πραγματικά πόση τεχνική δουλειά χρειαζόταν για μια τέτοια ταινία. Πολλές από τις μαριονέτες ήταν τόσο βαριές που οι χειριστές τους δεν μπορούσαν να τις κουνήσουν παρά για μερικά λεπτά, ενώ τα περισσότερα από τα πανέμορφα σκηνικά, έργα του Brian Froud, ήταν φτιαγμένα με το χέρι και σχεδιασμένα ώστε να ανταποκρίνονται σε φυσικό και τεχνητό φως, αλλά και να ταιριάζουν με φυσικά τοπία. Την ίδια στιγμή, το μεγαλύτερο μέρος του cast του The Muppets Show εργάστηκε για αυτή την ταινία, με πρωτοπόρο τον ένα και μοναδικό Frank Oz (Μaster Yoda), ο οποίος βοήθησε και στην παραγωγή, αλλά και στην σκηνοθεσία.
Όλοι οι τεχνικοί και οι χειριστές πάλεψαν και στο τέλος παρέδωσαν έναν ολόκληρο κόσμο που στον θεατή φαίνεται πως όχι μονό είναι αληθινός, αλλά ίσως, σε σημεία του, πιο αληθινός από αυτόν που τον περιτριγυρίζει, παρά την πλήρη άρνηση του ρεαλισμού και τον ολοκληρωτικό εναγκαλισμό του μυστικισμού στην ταινία. Οι φιγούρες του πάλλονται ολοζώντανες, με την δική τους μικρομιμητική και εκφραστική ικανότητα, σε τέτοιο βαθμό όπου θα ζήλευαν πολλοί ηθοποιοί. Οι χαρακτήρες αυτοί, κομμάτια ενός ολοκληρωμένου πλάνου, εισάγουν και συντροφεύουν τον θεατή σε ένα ταξίδι από και προς την παιδικότητα. Με κύριο οδηγό το τεχνικό κομμάτι και την παραγωγή, ο Henson ανοίγει έναν διάλογο με το ασυνείδητο και τα όνειρα (ακόμα και τους παιδικούς, campy εφιάλτες στην περίπτωση των τρομακτικών Skeksis) και ταξιδεύει το κοινό, μιλώντας απευθείας στην παιδική φαντασία.
Το Dark Crystal, παρά τα όποια ψεγάδια του, παραμένει ένα σπουδαίο παραμύθι που παίρνει τα παιδιά στα σοβαρά και θα το εκτιμούμε για πάντα (και) για αυτόν τον λόγο!
