The Zone of Interest – Σαν στο σπίτι τους

Σάντρα Δημητρέλου Από Σάντρα Δημητρέλου 4 Λεπτά Ανάγνωσης

Ένας Βρετανός σκηνοθέτης, μία υποψηφιότητα για Χρυσό Φοίνικα και μία παραγωγή από την A24 δεν θα μπορούσαν παρά να αποτελέσουν το τρίπτυχο του επιτυχημένου κινηματογράφου των τελευταίων δεκαετιών. Η ταινία του Βρετανού Jonathan Glazer, γνωστού κινηματογραφιστή μερικών από των σπουδαιότερων video clips (Karma Police, Rabbit in your Headlights, Virtual Insanity) και σκηνοθέτη (Under the Skin, Sexy Beast), με την υπογραφή της Α24, απέσπασε υποψηφιότητα στις Κάννες το 2023 και κέρδισε τελικά το βραβείο των κριτικών κινηματογράφου (FIPRESCI).

Το The Zone of Interest συνδέει το ομότιτλο μυθιστόρημα του 2014 του Martin Amis με την ιστορία του πραγματικού προσώπου του Rudolf Hoess, ο Jonathan Glazer δημιουργεί ένα arthouse ιστορικό δράμα για ένα σπίτι που συνορεύει με το Άουσβιτς, προσφέροντας, ταυτόχρονα, ένα έργο που δεν σχετίζεται αναπόσπαστα με την εποχή εκείνη, αλλά κυρίως την παραλληλίζει έμμεσα με διάφορες εποχές στους αιώνες και στο σήμερα.

Ο Rudolf Hoess (Christian Friedel) ο διοικητής του στρατοπέδου συγκέντρωσης, ζει με την γυναίκα του, Hedwig (κατά κόσμον -φανταστική– Sandra Hueller) και τα πέντε τους παιδιά, κυριολεκτικά, στην μεσοτοιχία του Άουσβιτς. Η καθημερινότητά τους, είναι, και φαίνεται, ανέμελη, εντελώς ανεπηρέαστη από όσα συμβαίνουν δίπλα τους. Διατηρούν την κοσμικότητά τους, τι κι αν στην πλάτη τους έχουν την ίδια την κόλαση.

Η φρικαλεότητα της γενοκτονίας που διαπράττεται στην άλλη μεριά του παραμυθένιου κτήματός τους δεν δίδεται ποτέ ωμή στον φακό, παρόλα αυτά, κάθε στιγμή, η απόκοσμη μουσική του Mica Levi (Under the Skin, Zola) και οι ήχοι του Johnie Burn από τα ποδοβολητά και τα ουρλιαχτά των αιχμαλώτων σοκάρουν και αποσυντονίζουν τα μάτια μας από την απεχθή ευτυχισμένη ζωή των Hoess. Ένα αποστειρωμένο περιβάλλον, όπως ο φωτογράφος (Lukasz Zal) φρόντισε να τονίσει προσθέτοντας διαρκώς έντονα λευκό χρώμα σχεδόν σε κάθε σκηνή της ταινίας, είναι αρκετό για να τους κρατήσει μακριά από την απανθρωπιά και την εξαχρείωση που έχουν περιέλθει, αυτοαποκαλούνται κομπάζοντας, βασιλείς του Άουσβιτς.  

Δείχνουν να μην νοιάζονται καθόλου, χρησιμοποιούν μηχανικούς όρους και τεχνικές λεπτομέρειες για να καλύπτουν την εκφύλισή τους. Θα λέγαμε ότι έχουν πλήρη άγνοια, αν δεν χρησιμοποιούσαν μία ουδέτερη γλώσσα αναφερόμενοι στα όσα συμβαίνουν. Τα μόνα ρεαλιστικά σημεία, εκείνα που παρουσιάζουν μια ανθρώπινη πλευρά, προέρχονται από τα ιντερμέδια που διέκοπταν την αφήγηση, με εικόνες ενοχλητικές και επιβλητικές. Και αν για μια στιγμή ο Ες, απομακρυσμένος, φάνηκε να σιχαίνεται από πάντα την θέση του, σε ένα καθολικά εγκληματικό και ναρκισσιστικό καθεστώς, ξεχνιούνται όλα αμέσως.

Το The Zone of Interest είναι μία ταινία φτιαγμένη για να συντηρεί την πραγματική διάσταση του κακού και των κακών, σαν ανάμειξη του τότε και του τώρα. Αν κάτι λείπει από την υπερσύγχρονη και απαράμιλλη αισθητική του Glazer, αυτό είναι μία βαθύτερη υπόσταση. Ένα σκηνικό τόσο γκροτέσκο, αλλά και τόσο εξωραϊσμένο, ώστε να μην νιώθουμε πλήρως αποστασιοποιημένοι, ούτε ασφυκτικά κοντά στο κακό, παρότι το βιώνουμε και ξέρουμε ότι είναι και θα είναι εκεί.

Μοιραστείτε το Άρθρο