Dear White People- Σειρά που διχάζει για τον σωστό λόγο

Αλέξανδρος Μινωτάκης Από Αλέξανδρος Μινωτάκης 7 Λεπτά Ανάγνωσης

Με τη δεύτερη σεζόν του Dear White People να έχει φτάσει, είναι ευκαιρία να κάνουμε μία ανασκόπηση της σειράς που έκανε την έκπληξη του περσινού καλοκαιριού και δίχασε κοινό και κριτικούς όσο καμία άλλη.  Ο Justin Simien είναι ο δημιουργός της σειράς, καθώς και ο σκηνοθέτης της ομώνυμης ταινίας του 2014. Κατανοώντας ότι το πολωμένο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο των ΗΠΑ «προσφέρεται» για μία επιστροφή σε αυτό το ζήτημα, πήρε την ευκαιρία που του έδωσε το Netflix και έδωσε ένα πολύ προκλητικό αλλά και τρομερά έξυπνο αποτέλεσμα.

Η σειρά τοποθετείται στο φανταστικό Winchester University, ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και όλα ξεκινούν από ένα πάρτι. Το σατιρικό περιοδικό Pastiche –που εκδίδεται από λευκούς άνδρες φοιτητές- διοργανώνει ένα blackface πάρτι. Blackface σημαίνει ότι όλοι όσοι συμμετέχουν στο πάρτι βάφονται μαύροι και αναπαριστούν κλασικά στερεότυπα για τους Αφροαμερικανούς, όπως, π.χ., τον γκάνγκστερ του γκέτο. Πρόκειται για ιδιαίτερα διχαστική επιλογή που έχει απασχολήσει τις συζητήσεις στις ΗΠΑ σχετικά με τον ρατσισμό εδώ και πολλές δεκαετίες. Αφορμή για το πάρτι είναι η εκπομπή με τίτλο Dear White People που εκπέμπεται στο ραδιόφωνο του πανεπιστημίου και έχει παρουσιάστρια τη μαύρη φοιτήτρια και ακτιβίστρια  Samantha White. Η εκπομπή, όπως φανερώνει και ο τίτλος της, ασχολείται με ζητήματα φυλής και ρατσισμού με καυστικό τρόπο. Το πάρτι έχει στόχο την εκπομπή αλλά και την παρουσιάστρια προσωπικά και θα διακοπεί όταν μέλη των Αφροαμερικανικών ενώσεων του πανεπιστημίου θα εισβάλλουν στο χώρο και θα το διακόψουν.

Έτσι θα ανοίξουν οι ασκοί του Αιόλου και θα φανεί ότι ζητήματα φαινομενικά ξεπερασμένα και άσχετα με ένα περιβάλλον όπου φοιτούν τα παιδιά από εύπορα στρώματα, διατηρούν την επικαιρότητα τους. Η συζήτηση για τον ρατσισμό κυριαρχεί στο campus, πονοκεφαλιάζει τον μαύρο πρύτανη, τους ιδιοκτήτες αλλά και διχάζει τους φοιτητές. Η δυναμική πρωταγωνιστρία Samantha White – την υποδύεται η Logan Browning- ξεκινά τις πιο παθιασμένες και επιθετικές εκπομπές, εκπροσωπώντας το πιο αποφασιστικό και ριζοσπαστικοποιημένο κομμάτι της μαύρης κοινότητας που απαιτεί άμεση τιμωρία για τους διοργανωτές του πάρτι και αναδεικνύει τον ρατσισμό ως ένα φαινόμενο θεσμικά εγκαθιδρυμένο στο πανεπιστήμιο και την κοινωνία. Απέναντι τους στέκεται το σατιρικό περιοδικό που υπερασπίζεται το δικαίωμα του στο χιούμορ και προσπαθεί να υπονομεύσει το κύρος της Samantha. Ωστόσο, και μέσα στη μαύρη κοινότητα και το σύλλογο μαύρων φοιτητών (Black Student Union) θα βρεθούν φωνές που αναζητούν μία πιο μετριασμένη τακτική που θα προκύπτει από συνεννόηση με τις αρχές του πανεπιστημίου. Την άποψη αυτή εκφράζει ο Troy Fairbanks, νεαρός μαύρος φοιτητής, γιος του πρύτανη και με φιλοδοξία να γίνει πρόεδρος των φοιτητών ­– τον υποδύεται ο Brandon Bell που είχε τον ίδιο ρόλο και στην ταινία. Η σειρά προσφέρει μία διεισδυτική οπτική μέσα στις κοινότητες των μαύρων ακτιβιστών και συνδικαλιστών, τα ζητήματα που τους χωρίζουν, τη σχέση τους με τους φορείς εξουσίας μέσα στο πανεπιστήμιο αλλά και τα στοιχεία που τους ενώνουν βαθύτερα παρά τις συγκρούσεις τους — όπως η trash σειρά που μαζεύονται και παρακολουθούν όλοι μαζί.

Τα 10 επεισόδια της πρώτης σεζόν παρουσιάζουν τα γεγονότα πριν και μετά το πάρτι μέσα από τις διαφορετικές οπτικές των βασικών χαρακτήρων της σειράς. Η Samantha αποτελεί το κοινό σημείο αναφοράς σε όλες τις οπτικές, το κέντρο που συνέχει διαφορετικές ιστορίες. Χάρη σε αυτή την αφηγηματική τεχνική, εμφανίζονται προσωπικά κίνητρα και ανησυχίες που διαπλέκονται με την πολιτική και τους συλλογικούς σκοπούς. Η πολιτική άποψη αποκτά έναν έντονο προσωπικό τόνο χωρίς να μειώνεται στο ελάχιστο η σημασία των θεμάτων που τίθενται. Με αυτό τον τρόπο, η σειρά κρατάει ισορροπία, δεν γίνεται αναπαράσταση πολιτικών debate ούτε όμως εκφυλίζει την πολιτική στο επίπεδο της καρικατούρας.

Ως προς το πολιτικό σκέλος, η σειρά παίρνει θέση μέσα από την πρωταγωνίστρια. Αυτό είναι που την έκανε διχαστική και έφερε αντιδράσεις από μεγάλο κομμάτι του κοινού και ειδικά από σάιτ που πρόσκεινται στον Τραμπ. Αλλά δεν χαρίζεται ούτε στη Samantha, τονίζει τις δικές της αντιφάσεις και αδυναμίες που την απομακρύνουν από κοντινούς της ανθρώπους, την τάση της να κρίνει αυστηρά όσους δεν πορεύονται μαζί της. Και πολύ συχνά, μέσα από άλλους χαρακτήρες, δίνει υπενθυμίσεις ότι οι πιο σκληρές εκφράσεις του ρατσισμού και της φυλετικής καταπίεσης βρίσκονται «εκεί έξω», πέρα από το πλαίσιο του πανεπιστημίου. Ωστόσο, το στίγμα της σειράς είναι ακόμα πιο αιχμηρό απέναντι σε όσους χρησιμοποιούν το χιούμορ ως προκάλυμμα για τις ρατσιστικές και συντηρητικές απόψεις τους, όσους επικαλούνται την ελευθερία του λόγου για να αναπαράγουν την καταπίεση με διάφορους τρόπους.

Φυσικά, η σειρά δεν στέκεται μόνο στην πολιτική διάσταση της ζωής στο πανεπιστήμιο και τα στοιχεία της κομεντί δεν απουσιάζουν. Ερωτικές σχέσεις που διαπερνάνε τα «στρατόπεδα», φιλίες που καταστρέφονται και σχέσεις που χτίζονται με αφορμή την πολιτική συμφωνία. Ακολουθώντας τα μοτίβα σειρών και ταινιών με κολλέγια, έχουμε κλίκες, χαρακτήρες που βρίσκονται σε προσωπική αναζήτηση, ερωτικά δράματα, όλα δοσμένα με χιουμοριστικό τρόπο και τάσεις υπερβολής. Ωστόσο, ακόμα και τα κλισέ δίνονται υπό την οπτική της εμπειρίας του μαύρου φοιτητή και της μαύρης φοιτήτριας, τις δικές τους κοινωνικές και πολιτισμικές αναφορές. Το κλασικό και χιλιοπαιγμένο girl talk στην παρέα της Samantha ξεπερνά σε ένα βαθμό την πεπατημένη, δείχνοντας μας ότι και αυτά βασίζονταν στο τι θεωρούμε δεδομένο από τη σκοπιά των λευκών. Από την άλλη, δεν λείπουν στιγμές και σεναριακές ευκολίες που βασίζονται σε κλισέ και τα αναπαράγουν αυτούσια. Όμως δεν κυριαρχούν ούτε στερούν κάτι από  την κλιμάκωση και το εκρηκτικό φινάλε της πρώτης σεζόν.

Συνολικά, το Dear White People βρίσκεται με τον καλύτερο τρόπο εντός της επικαιρότητας στις ΗΠΑ και όχι μόνο.  Μέσα σε ένα κλίμα ανόδου του ρατσισμού στον δυτικό κόσμο αλλά και πολύμορφων αντιστάσεων σε αυτόν, καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στη φοιτητική κωμωδία και μία πολύ δουλεμένη παρουσίαση μίας πλευράς της εμπειρίας των μαύρων ως θυμάτων της ρατσιστικής καταπίεσης αλλά και ως ενεργά πολιτικά υποκείμενα. Κατά βάση, αποφεύγει τις ευκολίες και τις απλουστεύσεις, φτιάχνει πλοκή και χαρακτήρες αντιφατικούς όπως και η πραγματικότητα στην οποία αναφέρονται. Μια σειρά-έκπληξη που ελπίζουμε να συνεχίσει να προκαλεί και στη 2η σεζόν της!

Μοιραστείτε το Άρθρο
Συνάντησε μικρός το Star Wars και έκτοτε βρήκε πως θέλει να γίνει Jedi. Προπονείται με διαλογισμό 18 ώρες την μέρα. Τις υπόλοιπες τις περνάει καμουφλαρισμένος ως υποψήφιος διδάκτορας γιατί κανείς δεν του είπε πως ανακλήθηκε το Order 66.